تجمع سه سفیر ماجراجو زیر سقف سفارت آمریکا و نگاه های نگران عراق

دیدار این سه سفیر دو روز پیش در سفارت آمریکا در منطقه سبز بغداد درحالی انجام شد که توجه به تحرکات اخیر این سفرا در عراق از نگاه ناظران، سناریوهای جدیدی را پیش روی عراق خواهد گشود.

یک بیانیه کلی درباره این دیدار نیز صادر شد که تقریبا همه چیز را در عراق شامل می شود؛ از محیط زیست و فروش نفت گرفته تا مسائل حاکمیتی.

در این بیانیه که سفارت آمریکا در عراق منتشر کرده آمده است: طرف ها در این دیدار پیرامون عراق و محورهای مرتبطی مانند حاکمیت، حمایت اقتصادی، تلاش برای مبارزه با فساد، مستقل شدن بخش انرژی، آب و هوا، حمایت از حقوق بشر و فراهم‌آوری کمک‌های بشردوستانه برای افراد آبرومند به تبادل نظر پرداختند.

برخی ناظران و فعالان شبکه های اجتماعی در عراق می گویند این دیدار از ابعاد متعددی نگران کننده است به ویژه اینکه به گفته برخی کارشناسان، آلینا رومانوسکی سفیر جدید آمریکا در بغداد به عنوان مامور سابق سازمان جاسوسی آمریکا (سیا)، متخصص امور تروریسم و ایجاد آشوب است اگر چه در ماموریت اولیه خود برای عادی سازی روابط عراق با رژیم صهیونیستی، فعلا با درایت نمایندگان پارلمان عراق ناکام مانده است؛ اقدامی که پیشتر هم در کویت و در همین جایگاه سفارت، آن را آزمود و به در بسته خورده است.

واقعیت این است که تحرکات آشکار آمریکا و انگلیس در صحنه سیاسی عراق و ارتباط گرفتن با شخصیت ها، رهبران سیاسی و سران عشایر به شدت جوی از نگرانی را از تبعات این تحرکات دامن زده است.

سفیر انگلیس در عراق در روزهای اخیر تحرکات خود را به طور ویژه بر روی مناطق سنی نشین به خصوص الانبار متمرکز کرده در حالی که واشنگتن با شروع به کار آلینا رومانوسکی سفیر جدید خود در بغداد به دنبال بازگشایی مجدد کنسولگری اش در بصره است.

دبیرکل کتائب سید الشهداء درخصوص تحرکات آمریکا گفته است که برنامه ای برای بازگشایی مجدد کنسولگری «شر» آمریکا در بصره وجود دارد تا بار دیگر آتش اختلافات را در مناطق جنوبی عراق شعله ور کنند.

«ابوآلاء الولائی» در توئیتی تاکید کرد که به اعتقاد ما گشایش مجدد کنسولگری آمریکا در بصره، آغازی برای سناریوی هرج و مرج در جنوب است و باید همه با هر امکاناتی که دارند جلو این کار را بگیرند.

کنسولگری آمریکا در بصره به دلیل دخالت های آن در جریان اعتراضات اکتبر ۲۰۱۹ که منجر به استعفای دولت منتخب «عادل عبدالمهدی» شد، از بیم حملات انتقام جویانه گروه های عراقی، تا به امروز مسدود است.

اما در غرب عراق و به طور مشخص استان الانبار ، شیخ «سطام ابوریشه» از سران عشایر موثر در مبارزه با گروه تروریستی داعش در الانبار، روز گذشته، پرده از پیام و درخواست محرمانه سفارت انگلیس در بغداد برای عدم مقاومت وی در برابر طرح های سیاسی «محمد الحلبوسی» رئیس پارلمان و از رهبران سیاسی این استان برداشت.

ابوریشه در توئیتی نوشت: از سفارت انگلیس در بغداد پیامی دریافت کردم که از من خواسته شده است صحنه سیاسی را ترک و با حزب حاکم در الانبار (ائتلاف السیاده به رهبری الحلبوسی) همکاری کنم.

او ادامه داده است که «این پیام، پافشاری ما را بر مطالبات خود بیشتر و تحرکات ما را برای نجات از دیکتاتوری، افزون کرده زیرا این پیام (سفارت انگلیس) نشان داد که دیکتاتور الانبار ساخته دست آنها است و این دستپخت فاسد آنها متناسب با جامعه متدین الانبار نیست.»

عنوان «دیکتاتور» توصیفی است که رقبای سیاسی محمد الحلبوسی در مخاطب قرار دادن تلویحی الحلبوسی به کار می برند.

به گفته ابوریشه، این پیام سفارت انگلیس نشان دهنده آن است که این دیکتاتور، دستورات خود را از خارج مرزهای عراق می گیرد و این امر مایه خوشحالی ما نیست.

وی تاکید کرده است «این ما هستیم که برای حفظ حاکمیت و رهایی از دخالت خارجی، تصمیمات سیاسی خود را می سازیم.»

سفیر آمریکا یک روز بعد از تقدیم استوارنامه خود در دوم ماه ژوئن ۲۰۲۲ (۱۲ خرداد ۱۴۰۱)، با مارک برایسون ریچاردسون سفیر انگلیس در بغداد و جنین پلاسخارت نماینده دبیرکل سازمان ملل در عراق تشکیل جلسه داد که هنوز نتایج نشست این سه مقام دیپلماتیک خارجی درباره عراق نامعلوم است.

این درحالی است که در شبکه های اجتماعی عراقی از این نشست سه گانه به عنوان «نشست شرها» یاد شده و ناظران، نسبت به پیامدهای آن در آینده عراق ابراز نگرانی کرده اند به ویژه اینکه بسیاری از جریان های سیاسی؛ خصوصا شیعی، همچنان پلاسخارت را مجری سیاست های امریکا در عراق و متهم اصلی دستکاری نتایج انتخابات اکتبر ۲۰۲۱ می دانند؛ بحرانی که به گفته آنان، اینک باعث بن بست سیاسی در کشور شده است.

از سویی دیگر و براساس برخی گزارش ها، آمریکا بعد از انتخابات ۲۰۱۸، بخش عمده ماموریت ها در اداره پرونده عراق را به انگلیس واگذار کرده است؛ کشوری که هنوز زخم های استعمارگری آن در اوایل قرن گذشته بر کالبد عراق باقی مانده است و به همین دلیل - به اعتقاد ناظران- نقش و نفوذ انگلیسی ها در امور داخلی عراق به نحو چشمگیری بیشتر شده است.

به این ترتیب، تحرکات سیاسی انگلیسی ها و آمریکایی ها در عراق، نگرانی ها را درباره وضعیت امنیتی این کشور به ویژه در استان های جنوبی، دامن زده به ویژه اینکه این روزها در صحنه داخلی عراق، صحبت از برنامه ریزی برای «اعتراضات گسترده خیابانی» است تا متعاقب این اعتراضات - در ظاهر مسالمت آمیز - به برخورد مسلحانه در استان های جنوب و مرکز عراق (خاستگاه تاریخی شیعیان) بینجامد و جوی از ناآرامی را در این مناطق فراهم کند؛ یک اقدام بحران ساز و از قرائت غربی آن، «آشوب سازنده» برای تخریب و سپس مدیریت دلخواه پرونده جنوب عراق.

از برآیند تحلیل ها درباره جلسه اخیر سه سفیر در سفارت آمریکا چنین به نظر می رسد که این جلسه برای هماهنگی و تقسیم ماموریت ها بین سه چهره غربی بوده است. تلاش های اخیر جنین پلاسخارت نماینده جنجالی سازمان ملل در عراق که هنوز اقدامات بحث برانگیزش در مقطع انتخابات پارلمانی ۱۰ اکتبر ۲۰۲۱ محل جدل است، پوشیده نیست و در جدیدترین فعالیت ها تلاش کرد نیروها و احزاب اقلیم کردستان عراق را سر یک میز بنشاند تا بلکه توافقی بر سر نامزد ریاست جمهوری حاصل کند و توپ بن بست سیاسی عراق را به میدان جریان های شیعی بیاندازد.

آن طور که از سخنان اخیر سطام ابوریشه چهره برجسته عشایر اهل سنت استان الانبار بر می آید، چنین به نظر می رسد که دخالت مارک ریچاردسون سفیر انگلیس در عراق نیز قرار است مساله اهل سنت را حل و فصل کند یا لااقل چنین خیالی را می پروراند اما گام بعدی آلینا رومانوسکی سفیر آمریکا در بغداد چه خواهد بود؟ آیا او اساسا می تواند کاتالیزور حل مشکلات نیروهای شیعی عراق به سود منافع واشنگتن شود؟ آیا سوء ظن موجود بین عراقی ها درباره خانم رومانوسکی اجازه چنین مانوری را به او خواهد داد یا اینکه با توجه به تخصص سفیر آمریکا در مسائل امنیتی، تروریسم و آشوب، سناریوی دیگری روی میز سفارت او قرار گرفته است؟