مهمترین مانع احیای برجام؛ فقدان «اراده سیاسی» بایدن
پارسینه: چهارده ماه پس از پیوستن آمریکا به مذاکرات وین برای احیای توافق هستهای ایران، کارشناسان میگویند که دولت بایدن به دلیل فقدان «اراده سیاسی» حاضر به برداشتن گامهای نهایی در خط پایان نیست.
به گزارش «پارسینه»، بازگشت به برجام بخش مهمی از برنامه سیاست خارجی جو بایدن در طول مبارزات انتخاباتی ریاستجمهوری او بود، که طی آن او متعهد شد از «دیپلماسی سختگیرانه و حمایت متحدانمان برای تقویت و گسترش [توافق ایران]» استفاده کند.
اکنون، در حالی که متن پیش نویس بیشتر توافقنامه تهیه شده، مذاکرات متوقف شده است، زیرا ایران از کاخ سفید میخواهد تصمیم آوریل ۲۰۱۹ دونالد ترامپ مبنی بر نامگذاری سپاه پاسداران به عنوان یک سازمان تروریستی خارجی (FTO) را لغو کند.
در آن زمان، این اقدام ترامپ به عنوان یک «قرص سمی» برای از بین بردن احتمال بازگشت دولت بعدی آمریکا به توافق هستهای ارزیابی و محکوم شد.
به گفته تحلیلگران، تصمیم برای حذف سپاه از FTO به معنای تغییر واقعی نیست، زیرا تحریمها بر سپاه پاسداران انقلاب اسلامی باقی خواهند ماند.
تریتا پارسی، یکی از بنیانگذاران و معاون اجرایی «موسسه کوئینسی برای دولتهای مسئول»، میگوید بایدن به دلیل فشارهای سیاسی بر کاخ سفید تمایلی به حذف تحریمهای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ندارد.
پارسی به « میدل ایست آی » گفت: «همه چیز به اراده سیاسی مربوط میشود. اگر چیزی به عنوان نقطه بدون بازگشت وجود داشت - و ما لفاظیهای دولت بایدن را باور میکردیم - ماهها پیش از آن عبور کرده ایم.»
او اضافه کرد: «از همان ابتدا مشخص بود که برای رسیدن به آن باید مقدار قابل توجهی از قرصهای سمی و تلههای عمدی را که دولت ترامپ ایجاد کرده بود، خنثی کنند؛ و آنها (تله ها) عمدا به گونهای طراحی شده بودند که به لحاظ سیاسی پرهزینه باشند، مانند حف سپاه از فهرست.»
اکنون، در حالی که متن پیش نویس بیشتر توافقنامه تهیه شده، مذاکرات متوقف شده است، زیرا ایران از کاخ سفید میخواهد تصمیم آوریل ۲۰۱۹ دونالد ترامپ مبنی بر نامگذاری سپاه پاسداران به عنوان یک سازمان تروریستی خارجی (FTO) را لغو کند.
در آن زمان، این اقدام ترامپ به عنوان یک «قرص سمی» برای از بین بردن احتمال بازگشت دولت بعدی آمریکا به توافق هستهای ارزیابی و محکوم شد.
به گفته تحلیلگران، تصمیم برای حذف سپاه از FTO به معنای تغییر واقعی نیست، زیرا تحریمها بر سپاه پاسداران انقلاب اسلامی باقی خواهند ماند.
تریتا پارسی، یکی از بنیانگذاران و معاون اجرایی «موسسه کوئینسی برای دولتهای مسئول»، میگوید بایدن به دلیل فشارهای سیاسی بر کاخ سفید تمایلی به حذف تحریمهای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ندارد.
پارسی به « میدل ایست آی » گفت: «همه چیز به اراده سیاسی مربوط میشود. اگر چیزی به عنوان نقطه بدون بازگشت وجود داشت - و ما لفاظیهای دولت بایدن را باور میکردیم - ماهها پیش از آن عبور کرده ایم.»
او اضافه کرد: «از همان ابتدا مشخص بود که برای رسیدن به آن باید مقدار قابل توجهی از قرصهای سمی و تلههای عمدی را که دولت ترامپ ایجاد کرده بود، خنثی کنند؛ و آنها (تله ها) عمدا به گونهای طراحی شده بودند که به لحاظ سیاسی پرهزینه باشند، مانند حف سپاه از فهرست.»
بایدن هم مقصر است
بر اساس گزارش پولیتیکو، بایدن در اواخر ماه گذشته موضع خود را برای حفظ سپاه پاسداران در فهرست تروریسم نهایی کرد و موضع خود را به نفتالی بنت، نخست وزیر اسرائیل، انتقال داد.
راب مالی، مذاکرهکننده ارشد دولت بایدن، در ماه میگفت که چشمانداز توافق «در بهترین حالت ضعیف» است.
پارسی در این باره گفت: «بایدن کاملاً درست میگوید که ترامپ به خاطر خروج از برجام و ایجاد آشفتگی مقصر است. اما بایدن تصمیم گرفته است که سیاست فشار حداکثری شکست خورده ترامپ را تا الان برای یک سال و نیم ادامه دهد. او مسئول شکست مداوم آن است.»
نیسان رفعتی، تحلیلگر ارشد ایران در گروه بین المللی بحران گفت که بیشتر توافق مذاکره شده تا ماه مارس تکمیل شده بود.
او به «میدل ایست آی» گفت: «از نظر متن فنی، اروپاییها ماهها این را میگویند - که اساساً آنها آماده هستند. آنچه مانده است کمتر به مسائل فنی مربوط است و بیشتر مسائل سیاسی است.»
رفعتی گفت که قبل از به بن بست رسیدن مذاکرات، پارامترهای کلی از قبل مورد توافق قرار گرفته بود که ایران چه اقداماتی را برای بازگشت به تعهداتش انجام خواهد داد و آمریکا چه تحریمهایی را بردارد.
رفعتی گفت: «اما همانطور که در این مذاکرات هم وجود داشت، مشکل نزدیک شدن به توافق این است که معمولاً به این معناست که سختترین مسائل مانده است برای آخر کار؛ و قرار دادن سپاه پاسداران در فهرست یکی از آنها است؛ ایرانیها نیز همچنان درباره مفهوم ضمانتهای اقتصادی صحبت میکنند.»
راب مالی، مذاکرهکننده ارشد دولت بایدن، در ماه میگفت که چشمانداز توافق «در بهترین حالت ضعیف» است.
پارسی در این باره گفت: «بایدن کاملاً درست میگوید که ترامپ به خاطر خروج از برجام و ایجاد آشفتگی مقصر است. اما بایدن تصمیم گرفته است که سیاست فشار حداکثری شکست خورده ترامپ را تا الان برای یک سال و نیم ادامه دهد. او مسئول شکست مداوم آن است.»
نیسان رفعتی، تحلیلگر ارشد ایران در گروه بین المللی بحران گفت که بیشتر توافق مذاکره شده تا ماه مارس تکمیل شده بود.
او به «میدل ایست آی» گفت: «از نظر متن فنی، اروپاییها ماهها این را میگویند - که اساساً آنها آماده هستند. آنچه مانده است کمتر به مسائل فنی مربوط است و بیشتر مسائل سیاسی است.»
رفعتی گفت که قبل از به بن بست رسیدن مذاکرات، پارامترهای کلی از قبل مورد توافق قرار گرفته بود که ایران چه اقداماتی را برای بازگشت به تعهداتش انجام خواهد داد و آمریکا چه تحریمهایی را بردارد.
رفعتی گفت: «اما همانطور که در این مذاکرات هم وجود داشت، مشکل نزدیک شدن به توافق این است که معمولاً به این معناست که سختترین مسائل مانده است برای آخر کار؛ و قرار دادن سپاه پاسداران در فهرست یکی از آنها است؛ ایرانیها نیز همچنان درباره مفهوم ضمانتهای اقتصادی صحبت میکنند.»
عادی سازی عربستان و اسرائیل
در بحبوحه مذاکرات متوقف شده، به نظر میرسد که تیم سیاست خارجی بایدن نگاه خود را به یکی دیگر از دستاوردهای سیاست خارجی معطوف کرده است: ترمیم روابط با عربستان سعودی، با محمد بن سلمان، و متقاعد کردن ریاض برای عادی سازی روابط با اسرائیل.
پارسی گفت تلاش برای عادی سازی روابط بین عربستان سعودی و اسرائیل نشان میدهد که دولت بایدن میخواهد رویکرد سیاست خارجی حداکثری ترامپ در خاورمیانه را ادامه دهد. او خاطرنشان کرد که اگر چنین باشد، نویدبخش بازگشت به برجام نخواهد بود.
پارسی با اشاره به توافقات عادی سازی بین اسرائیل و چهار کشور عربی که با میانجیگری ترامپ انجام شده است، گفت: «من فکر میکنم منصفانه است که بگوییم برخی در دولت بایدن از حسادت به ترامپ رنج میبرند. آنها میخواهند در مورد توافق ابراهیم از ترامپ پیشی بگیرند.»
توافق ابراهیم نامی است که آمریکاییها و طرفین توافق به مجموعه موافقتنامههای سازش اسرائیل با بحرین، مراکش، سودان و امارات متحده عربی داده اند.
او اضافه کرد: «و در عوض [بایدن] تلاش میکند تا عربستان سعودی اسرائیل را به رسمیت بشناسد، علیرغم این واقعیت که اسرائیلیها مطلقاً هیچ کاری برای حرکت به سوی صلح با فلسطینیها انجام نداده اند.»
پارسی گفت که فعلا هدف تنظیم مجدد روابط با عربستان سعودی نسبت به توافق هستهای ایران اولویت دارد و حذف سپاه پاسداران از فهرست FTO را دشوارتر میکند، زیرا ریاض و سایر کشورهای خلیج فارس و همچنین اسرائیل مدتهاست با این اقدام مخالف هستند.
کارشناسان منع اشاعه هشدار میدهند که ایران اورانیوم را با خلوص ۶۰ درصد غنی سازی کرده است که یک گام فنی کوتاه تا غنی سازی ۹۰ درصدی است که برای ساخت سلاح به کار میرود. ایران بارها تاکید کرده است که برنامه هسته ایش برای اهداف صلح آمیز است.
رفعتی گفت: «طنز ماجرا اینجاست که با ادامه گسترش برنامه هستهای ایران و رسیدن به زمان نزدیک به صفر گریز هستهای (زمان لازم برای تصمیم گیری تا ساخت سلاح هسته ای)، انگیزهها برای احیای توافقها و مزایای عدم اشاعه بیشتر میشود».
منبع:
پارسینه
ارسال نظر