تکرر ادرار در شب، علت‌ها و روش درمان

چند بار دستشویی رفتن در طول شب غیر معمولی است؟

به گفته دکتر متیو راتمن Matthew Rutman، استادیار اورولوژی مرکز پزشکی دانشگاه کلمبیا Columbia University، اغلب افراد هر از گاهی شب‌ها برای رفتن به دستشویی بیدار می‌شوند، ولی اگر تبدیل به یک عادت همیشگی شود، خوابتان را به هم زده و منجر به خستگی در طول روز خواهد شد.

به این مشکل نوکتریا nocturia یا تکرر ادرار شبانه می‌گویند و به طور کلی برای کسانی به کار برده می‌شود که حداقل شبی یک بار برای دفع ادرار از خواب بیدار می‌شوند و اگر این بیدار شدن شبانه به دو یا سه بار برسد مسلما بر کیفیت زندگی شما تاثیر گذار خواهد بود.

نوکتریا یا تکرر ادرار شبانه ممکن است به یکی از این سه دلیل بوجود آمده باشد
مثانه شما به سختی می‌تواند ادرار را در خود نگه دارد.

در طول روز بیش‌تر از حد معمول ادرار تولید می‌کنید.

گاهی اوقات این مشکل فقط نشان از پیر شدن دارد، ولی اگر به صورت مداوم و بیشتر از شبی یک بار باشد به طوری که روی عملکرد شما در طول روز تاثیر بگذارد، مشکل فراتر از روند طبیعی افزایش سن است.

با وجودی که تکرر ادرار در شب آزار دهنده است احتمالا نشان از یک سری مشکلات سلامت یا عادت‌های اشتباه است که منجر به دستشویی رفتن شبانه شما می‌شود. در ادامه تعدادی از مشکلاتی که به صورت بالقوه منجر به تکرر ادرار شبانه می‌شوند را بررسی می‌کنیم. اگر تکرر ادرار شبانه خوابتان را به هم می‌زند یا با هر کدام از مشکلاتی که در ادامه مقاله بیان می‌کنیم سر و کار دارید حتما به پزشک مراجعه نمایید.


۱. علت تکرر ادرار در شب: مشکلات خواب نامربوط

هر چه بیشتر از خواب بیدار شوید احتمال بیشتری دارد که متوجه ادرار داشتن و احساس خالی کردن مثانه شوید. به گفته دکتر راتمن، شاید اصلا نیازی به ادرار کردن به صورت اورژانسی نداشته باشید، ولی چون از خواب بیدار شده اید به دستشویی می‌روید.

یک دلیل احتمالی آن می‌تواند آپنه خواب Sleep apnea باشد، شرایطی که در خواب تنفستان به صورت موقت قطع شده و باعث بیدار شدن تان در نصف شب می‌شود. اگر با هرگونه مشکل خواب دیگری روبرو هستید، رفع آن‌ها منجر به توقف دستشویی رفتن شبانه تان خواهد شد.

۲. علت تکرر ادرار در شب: عادات بد در مصرف نوشیدنی‌ها

کافئین و الکل هر دو دیورتیک diuretics (ادرار آور) هستند که منجر به افزایش تولید ادرارتان می‌شود بنابراین نوشیدن آن‌ها در اواخر روز منجر به افزایش ادرار شبانه خواهد شد به علاوه مصرف هر نوع نوشیدنی به مقدار زیاد در شب هم منجر به تکرر ادرار شبانه خواهد شد.

به پیشنهاد دکتر اورولوژیست جیسون ام فیلیپس Jason M. Phillips، مصرف هرگونه نوشیدنی را ۲ تا ۴ ساعت قبل از خوابیدن قطع کنید و از مصرف کافئین و الکل در عصر اجتناب کنید تا از بیدارخوابی‌های شبانه برای رفتن به دستشویی راحت شوید.

۳. علت تکرر ادرار در شب: دارو‌های خاص

به گفته دکتر فیلیپس، برخی دارو‌های رایج از جمله لیزیکس Lasix و هیدروکلروتیازید hydrochlorothiazide که برای درمان ادم edema (تورم) و فشار خون بالا تجویز می‌شوند، دیورتیک هستند. اگر این دارو‌ها را مصرف می‌کنید ۶ ساعت یا بیشتر قبل از خواب آن‌ها را مصرف کنید.

ممکن است دارو‌های دیگری هم در این زمینه مشکل ساز باشند بنابراین اگر دچار تکرر ادرار شبانه هستید در مورد اثرات جانبی داروهایتان با پزشکتان مشورت نمایید.

۴. علت تکرر ادرار شبانه: دیابت

اگر مبتلا به دیابت باشید، گلوکز یا قند خون اضافه به کلیه هایتان هجوم برده و منجر به افزایش آب ورودی به کلیه‌ها می‌شوند که در نهایت به سمت مثانه می‌روند بنابراین ممکن است سریع‌تر از حد معمول احساس پر شدن مثانه داشته باشید.

اگر در طول روز مانند شب تکرر ادرار دارید و هر بار میزان ادرارتان زیاد است بهتر است آزمایش ادرار urinalysis test بدهید تا مشخص شود چه مقدار قند در ادرارتان وجود دارد.

۵. علت تکرر ادرار در شب: بزرگ شدن پروستات

با افزایش سن در مردان، تغییری در بدنشان به نام هیپرپلازی خوش خیم پروستات benign prostatic hyperplasia یا بزرگ شدن غده گردو شکل پروستات در بدنشان ایجاد می‌شود. پروستات مسئول انسداد ادرار در بدن مردان است. این مشکل به دلیل تغییرات سطح هورمون‌ها از جمله تستوسترون testosterone یا تجمع دی هیدروتستوسترون* dihydrotestosterone بوجود می‌آید.

به گفته دکتر فیلیپس، یک غده پروستات بزرگ شده می‌تواند فشار مثانه را افزایش دهد و باعث شود فکر کنید بیشتر نیاز به تخلیه مثانه دارید. بزرگ شدن پروستات می‌تواند باعث سایر علایم مشکلات ادراری شود مثل کنترل شروع و توقف ادرار، جریان ضعیف، احساس خالی نشدن کامل مثانه بعد از ادرار کردن.

پروستات بزرگ شده را می‌توان با دارو‌هایی مانند فلومکس Flomax، Myrbetriq یا آنتی کولینرژیک anticholinergics که عضلات مثانه را شل می‌کنند و روش جراحی یورو لیفت* UroLift درمان کرد.

* دی هیدرو تستوسترون dihydrotestosterone: یا DHT فرمی از تستسترون است که برای تکامل جنسی جنس مذکر ضروری است. این هورمون در غده پروستات، فولیکول مو و غدد آدرنال توسط آنزیم ۵-آلفاردوکتاز از تستسترون ایجاد می‌شود. درواقع متابولیتی از تستسترون است که از لحاظ بیولوژیک فعال بوده و به کلاسی از هورمون‌ها که آندروژن نامیده می‌شوند تعلق دارد.

* یورولیفت Urolife:در این روش وسیله‌ای از طریق مجرای ادرار به غده پروستات نزدیک میشود سپس با استفاده از چند نخ بخیه که به دکمه‌هایی متصل است پروستات به کنار زده شده و در همان وضعیت باقی میماند تا مجرای ادرار باز شود.

۶. علت تکرر ادرار در شب: مثانه تحریک شده

به گفته دکتر فیلیپس، تحریک کننده‌ها مانند خوراکی‌های تند، الکل و عفونت مجاری ادرار می‌تواند باعث شود حس کنید مثانه تان پر شده است. مشکلات ایجاد شده برای مثانه هم یکی از احتمالات احساس تکرر ادراد هم در روز و هم در شب خواهد بود.

۷. نتیجه گیری علت تکرر ادرار در شب

به گفته دکتر فیلیپس، اگر هر بار مقدار ادرار زیادی دفع می‌کنید، احتمالا مقصرش عادت‌های اشتباه شما در نوشیدن، مصرف دارو‌ها یا دیابت است. اگر مقدار ادرار کم است احتمالا مثانه شما دچار تحریک یا فشار شده. خبر خوب برای شما این است که همه این مشکلات به محض پیدا کردن علت قابل درمان هستند بنابراین مشکل تکرر ادرار در شب را نادیده نگرفته و به دنبال رفع آن باشید.

منبع: بیتوته