علائم صرع در کودکان چیست؟

صرع در کودکان یا Epilepsy in children یکی از چالش برانگیز‌ترین مواردی است که والدین یا پرستاران کودک ممکن است با آن مواجه گردند.

صرع چیست؟

به گزارش انجمن صرع در انگلستان از هر ۲۰۰ کودک و نوجوان زیر ۱۸ سال یک کودک مبتلا به صرع می‌باشد. این بیماری در هر سنی ممکن است آغاز گردد که دوران کودکی نیز جزوی از آن است. صرع در کودکان یک بیماری عصبی میباشد که بر مغز و سیستم عصبی تاثیر گذار است و عامل بروز تشنجی است که منشا آن در مغز آغاز می‌گردد.

مغز از میلیون‌ها سلول مغزی تشکیل شده است که از سیگنال‌های الکترکی برای کنترل عملکرد‌های بدن، حواس و افکار استفاده می‌نماید. اگر به هر دلیلی این سیگنال‌ها دچار اختلال گردند فرد ممکن است تشنج صرعی را تجربه نماید که به حمله صرع نیز شناخته می‌شود.

تمام حملات صرع به صورت تشنج نمی‌باشد. سایر شرایطی که میتواند شبیه به صرع تعبیر شود وفرد را با تشنج روبرو نماید شامل: غش، سنکوب ناشی از افت در فشار خون و تشنج ناشی از تب به سبب افزایش ناگهانی دمای بدن در فرد جوان است. این موارد در زمره یک حمله تشنج صرعی محسوب نمی‌گردند، زیرا که در نتیجه اختلال در فعالیت‌های مغز بوجود نیامده اند و عوامل دیگری در آن‌ها دخیل بوده است.

در طول یک حمله صرع چه اتفاقی پیش می‌آید:

انواع متفاوتی از حملات صرع وجود دارد. نوع صرعی که کودک را درگیر نموده است بستگی به این مسیله دارد که کدام بخش از مغز دچار آسیب و اختلال شده باشد. دو نوع تشنج وجود دارد. تشنج کانونی و تشنج عمومی. تشنج کانونی تنها بر یک سمت مغز تاثیر می‌گذارد و تشنج عمومی دو طرف مغز را تحت تاثیر قرار می‌دهد. به صورت کلی کودکان و افراد بالغ انواع مشابهی از تشنج را تجربه می‌نمایند هر چند که بعضی از تشنج‌ها ممکن است در کودکان شایع‌تر از بزرگسالان باشد.

انواع مختلف تشنج شامل موارد ذیل می‌باشد:

تکان خوردن شدید بدن
حرکات تکراری
احساسات غیر طبیعی مانند تجربه مزه‌های غریب در دهان یا بوی خاصی در تنفس یا احساس ناراحتی در معده

در بعضی از انواع تشنج یک کودک ممکن است از اینکه در حال دچار شدن به حمله صرع است آگاه باشد. در سایر انواع تشنج کودک ممکن است از چگونگی حمله آگاه نبوده و خاطره‌ای از وضعیت خود در زمان حمله نداشته باشد. برخی از کودکان نیز ممکن است این حمله را در خواب تجربه نمایند که به تشنج خواب یا تشنج شبانه شناخته می‌شود. تشنج در خواب می‌تواند بر الگوی خواب تاثیر گذار بوده و کودک در روز بعد احساس گیجی یا خستگی نماید.

درمان کودک مبتلا به صرع:

- در طی درمان بیماری صرع در کودکان مراجعه به متخصص اطفال یا متخصص مغز و اعصاب کودکان از موارد مهمی است که باید توسط والدین مورد توجه قرار گیرد. گاهی اوقات استفاده از یک پرستار با تجربه که در خصوص این بیماری تجربه و دانش کافی دارد نیز از موارد قابل اهمیت می‌باشد.

استفاده از دارو‌های ضد تشنج بیشتر مبتلایان به بیماری صرع معمولا دارو‌های ضد تشنجی را برای کنترل حمله‌های تشنج استفاده می‌نمایند. این دارو‌ها به عنوان دارو‌های AEDs شناخته می‌گردند. یک متخصص مغز واعصاب با بررسی شرایط کودک شما بهترین دارو‌ها را برای کنتر ل تشنج او مورد استفاده قرار میدهد. اکثر این دارو‌ها با هدف توقف تشنج‌ها استفاده می‌گردند، اما متاسفانه گاهی باعث توقف قطعی آن‌ها نمی‌شوند. اکثرا کودکانی که با دوزمناسب از دارو‌های ضد تشنج استفاده می‌نمایند توقف حمله‌های صرع را نشان می‌دهند. مانند سایر دارو‌ها این دارو‌ها نیز ممکن است سبب بروز بعضی عوارض جانبی ناخواسته در کودک گردد.

در صورت مشاهده عوارض جانبی ناخواسته، هرگز بدون مشورت با متخصص مغز و اعصاب و پزشکان معالج کودک از قطع ناگهانی دارو‌های او اجتناب ورزیده و پیش از هر اقدامی با متخصصان مشورت نمایید. قطع ناگهانی دارو‌ها سبب آغاز مجدد تشنج‌ها و یا بروز حملات شدیدتر در کودک گردد.

اگرچه این دارو‌ها برای بیشتر کودکان تاثیرات مساعدی به جا می‌گذارد، اما ممکن است دراین میان موارد استثنایی هم وجود داشته باشند که باید توسط دکتر موردارزیابی قرار گیرد و سایر روش‌های درمانی جایگزین گردد.

برای درمان صرع در کودکان و بعضی از افرادی که از دارو‌های ضد تشنج استفاده نموده اند و به نتایج مطلوبی نرسیده اند استفاده از یک رژیم کتوژنیک میتواند تا حد زیادی تعداد حملات صرع را کاهش داده و به بهبود شرایط کودک کمک نماید. این رژیم غذایی باید به همراه دارودرمانی مورد استفاده قرار گیرد و توسط یک متخصص تغذیه و با توجه به شرایط جسمی کودک تنظیم گردد.

جراحی صرع:

بنا به نظر متخصص مغز و اعصاب لازم است بعضی از کودکان که با بیماری صرع دست به گریبان هستند تحت نوعی عمل جراحی قرار گیرند. وسعت این جراحی براساس اینکه این بیماری در کدام قسمت مغز رشد یافته و باعث تخریب شده است تعیین می‌گردد. به صورت کلی این جراحی به منظور کاهش تعداد و شدت تشنج‌هایی که کودک را دچار نموده انجام می‌شود و منجر به برداشتن بخشی از مغز کودک می‌گردد.

چه زمانی به فکر انتخاب یک مرکز مراقبت از سالمندان باشیم؟

یافتن الگوی تشنج:

تشنج در بعضی از کودکان ممکن است در پاسخی به استرس و هیجان بیش از حد و قطع دارو‌ها و یا کم خوابی بروز نماید. با تهیه یک لیست از زمان‌هایی که کودک دچاره حمله صرع شده است تا حد زیادی در یافتن ریشه و علت بروز تشنج کمک می‌نمایید. با شناسایی عوامل محرک تا حد ممکن میتوان از این عوامل دوری نموده و تعداد حملات تشنج را تا حد زیادی کاهش داد.

واکسیناسیون

بعضی از والدین نسبت به تزریق واکسن‌های دوره‌ای به کودکانی که دچار صرع هستند تردید داشته و امکان ایجاد صدمه به کودک خود را در نظر می‌گیرند، اما لازم است بر طبق توصیه سازمان جهانی بهداشت هر کودکی در مقابل بیماری‌های عفونی واکسینه گردند. کودکان مبتلا به صرع لازم است تمام واکسن‌های لازم را دریافت نماید. می‌توان از پزشک خانواده اطلاعات مناسبی در خصوص زمان مناسب و تعداد واکسن‌های مورد نیاز برای دریافت گردد.

فعالیت‌های ورزشی

بیشترکودکانی که با مشکل صرع روبرو هستند میتوانند مانند سایر کودکان در فعالیت‌های مختلف شرکت نمایند. ورزش‌های ساده‌ای مانند شنا و دوچرخه سواری برای این کودکان بیشتر توصیه شده است. لازم است در هنگام ورزش و فعالیت‌های پرهیجان یک فرد با تجربه و آمورش دیده درکنار کودک حضور داشته باشد تا در صورت بروز نشانه‌های تشنج عکس العمل مناسبی را از خود نشان دهند.

انجمن صرع:

عضویت در انجمن‌هایی که در مورد بیماری صرع هستند فرصتی مغتنم برای والدینی کودک مبتلا به صرع دارند محسوب می‌گردد تا با دریافت اطلاعات کافی دراین خصوص به مدیریت علایم صرع فرزندشان کمک نمایند.

آیا بیماری صرع در کودکان با افزایش سن کودک بهبود می‌یابد:

ماهیت صرع و تشنج ممکن است در طول زمان دچار تغییر گردد. گاهی هر چقدر سن کودک به اواسط دوره نوجوانی نزدیکتر شود تعداد و شدت تشنج‌ها در این بیماری کاهش می‌یابد. گاهی اگر فرد بیماری که در حال استفاده از داروی ضد تشنج است تا حدود دو سال علایمی از تشنج را نشان نداده باشد ممکن است پزشک متخصص تصمیم به قطع دارو‌های کودک نماید.

والدین کودک مبتلا به صرع ممکن است احساسات متفاوتی را تجربه نمایند. اگر کودک شما با این بیماری روبرو است ممکن است نیاز به اندکی زمان داشته باشید تا با شرایط جدید سازگار شده و با تاثیرات احتمالی این بیماری بر کلیه اعضای خانواده مطلع گردید. معمولا احساسات والدین با افزایش اطلاعات در خصوص این بیماری تعدیل می‌گردد.

منبع: سلامت اول