نگاهی به پدیده «دلال پزشکی»

به گزارش پارسینه؛ دبیر انجمن اقتصاد سلامت ایران گفت: در برخی از مراکز درمانی در تهران و همچنین در دو شهر بزرگ دیگر کشور، دلال پزشکی وجود دارد.

شهرام توفیقی در همایش بین‌المللی تحول پایدار در نظام سلامت، رویکردها و چالش‌ها در دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اظهار کرد: در پدیده‌های اجتماعی یک سری عوامل در جهت ارتقای پدیده و یکسری از عوامل در جهت تضعیف آن نقش دارند و مداخلات اجتماعی نیز متاثر از همین قانون است.

وی افزود: بازیگران بازار سلامت بیماران، پزشکان، دولت، موسسات ارایه دهنده مراقبت و سلامت، شرکت‌ها و موسسات بیمه‌ای و شرکت‌های تامین کننده دارو هستند اما این شش بازیگر دارای تضاد منابع هستند به عنوان نمونه اگر تعرفه‌ها افزایش یابد، عده‌ای از بازیگران خوشحال و عده‌ای ناراحت خواهند شد.

دبیر انجمن اقتصاد سلامت ایران با بیان اینکه در نظام سلامت دنبال تعادل دینامیکی هستیم، اضافه کرد: تعادل پایدار یعنی تعادلی که تمام بازیگران مایل هستند، وضعیت تغییر نکند. این وضعیت نقطه‌ای است که شش بازیگر در بازار سلامت به آن چه دارند، قناعت کنند. این شش بازیگر در بازار سلامت در تعامل با یکدیگر رفتارهایی را نشان می‌دهند که یا باعث تحریک و یا مانع مقاصد یکدیگر می‌شوند.

وی خاطرنشان کرد: امروز دفترچه بیمه هویت پیدا کرده و معنادار شده چرا که تفاوت پرداختی بیمارستان خصوصی و دولتی افزایش یافته است.

دبیر انجمن اقتصاد سلامت ایران با بیان اینکه در طرح تحول نظام سلامت، واکنش‌های بسیار متعددی از هر یک از بازیگران به منظور حفظ جایگاه خود وجود خواهد داشت، تصریح کرد: بیمارستان‌های خصوصی در این شرایط سعی در جذب بیماران می‌کنند. زیرا از یک سو برای تامین منابع پایدار خود حاضر می‌شوند از منافع دراز مدت دست بردارند و از دیگر سو اگر بیمار جذب نکنند ممکن است بسیاری از پزشکان بیکار شوند.

توفیقی یکی دیگر از نتایج این شرایط را ظهور پدیده «دلال پزشکی» عنوان کرد و گفت: زمانی که مراجعه به بیمارستان‌های دولتی افزایش می‌یابد، زمان انتظار در بیمارستان‌ها نیز زیاد می‌شود و در چنین شرایطی پدیده‌ای به نام دلال پزشکی ایجاد می‌شود که در برخی از مراکز درمانی تهران و همچنین در دو شهر بزرگ دیگر کشور دیده می‌شود.

دبیر انجمن اقتصاد سلامت ایران با اعتقاد بر اینکه هر تلنگری به نظام سلامت می‌تواند تمام نظام سلامت را به لرزه درآورد، اظهار کرد: البته چیزی که طرح تحول نظام سلامت ایجاد کرد، تلنگر نبود بلکه مشت محکمی بود که لرزه‌های ایجاد شده آن تا مدت‌های طولانی ادامه خواهد داشت.

توفیقی افزود: اگر تصور کنیم که این تغییر بزرگ را می‌توان بدون درک واقعی از فرهنگ، وضعیت اجتماعی و وضعیت اقتصادی مردم مدیریت کرد، تا حدی ساده‌انگاری کرده‌ایم.

وی اضافه کرد: طرح تحول نظام سلامت به ویژه در دستورالعمل‌های نخست که کاهش پرداخت از جیب مردم بود به خوبی پیش رفت و در زایمان طبیعی نسبتا به طور مناسبی جواب داد.

دبیر انجمن اقتصاد سلامت ایران به روشی اجرا شده در کشور آلمان برای کاهش سزارین اشاره و تصریح کرد: در آلمان برای اینکه تحریک از طرف پزشکان برای کاهش سزارین وجود داشته باشد، تصمیم گرفتند که دریافتی از سزارین و زایمان طبیعی مساوی باشد و نتیجه این بود که تمایل پزشکان برای انجام سزارین کاهش یافت اما مردم با توجه به قیمت مساوی به سمت عمل سزارین رفتند.

توفیقی ادامه داد: باید واکنش‌های جامعه، شناسایی و تحلیل شود. ممکن است طرح تحول نظام سلامت نیز با واکنش‌ها و مشکلاتی پیش‌بینی نشده مواجه شود. باید کاری انجام شود که در نظام سلامت، عدالت و میزان دسترسی افزایش یابد.

وی خاطر نشان کرد: تجهیزات و بیمارستان‌ها نو شده‌اند و فاصله بیمارستان‌های دولتی از نظر ظاهری با بیمارستان خصوصی کاهش یافته است. اکنون باید اقدامی شود تا پزشکان در بخش‌های دولتی بیشتر حضور داشته باشند.

دبیر انجمن اقتصاد سلامت ایران تاکید کرد: در هیچ کجای دنیا، وزارت بهداشت، نظام ارجاع را راه‌اندازی نکرده بلکه این وظیفه بیمه‌ها است. وزارت بهداشت کشور نیز تلاش کرده تا بیمه‌ها را وارد این قضیه کند.