اختلال وسواس مو کندن در کودکان

به گزارش پارسینه،  در این مطلب قصد داریم تا درباره اختلال وسواس موکنی در کودکان صحبت کنیم. اختلال وسواس موکنی یا تریکوتیلومانیا، یکی از اختلالات شایع روانی در کودکان است که می‌تواند باعث ریزش شدید موها شود. ظاهر شدن علائم بروز این اختلال در کودکان بین 10 تا 13 سالگی است. در این اختلال کودک میل شدیدی به کندن موهای بدن خود به طور غیر قابل کنترلی دارد. این در حالی است که کودک به طور غیرارادی دست به این کار می‌زند. کودک در این اختلال متوجه این نیست که دارای یک اختلال قابل تشخیص است. محل‌هایی در بدن که بیشتر در معرض موکنی قرار می‌گیرند، شامل ابروها، سر و مژه‌ها هستند. در این مورد کودک، ممکن است کندن موهای خود را یک عادت بد بداند، اما نمی‌تواند کندن موهای خود را متوقف کند و به طور مداوم دست به کندن موهای خود می‌زند. در سنین کودکی عوامل اضطرابی و استرس‌زا می‌توانند سیستم عصبی کودک را تحریک کنند و به صورت کندن موی پاتولوژیک بروز نماید. در اینجا افسردگی در کودکان نیز می‌تواند عامل بروز این اختلال باشد. در شروع فرآیند کودک برای اینکه بتواند با استرس و اضطراب خود مقابله کند، اقدام به کندن موهای خود می‌کند. بعد از مدتی تمایل شدیدتری حتی نسبت به شروع پیدا می‌کند و ناراحتی روانی کودک را افزایش می‌دهد. همچنین آسیب‌های روانی، ناراحتی‌های جسمی و اختلالات دیگری نیز می‌توانند در اختلال وسواس موکنی در کودکان اثرگذار باشند.

نشانگان ظاهری

1- ریزش شدید، ناگهانی و غیرمعمول مو

2- مشاهده شدن تعداد زیادی مو روی سطح زمین یا بالش و تختخواب کودک

3- مدام دست‌هایش را بین موهایش می‌برد و نزدیک سرش نگه می‌دارد.

4- ریزش شدید یا نامتوازن یک قسمت مو

5- دیده شدن لکه‌های طاسی و کچلی و پوشاندن آنها به نحوی که دیده نشود.

علل

1- عزت‌نفس پایین در کودکان

2- احساسات مقابله‌ای مانند اضطراب، استرس، خشم و شرم

3- احساس لذت از کنده شدن مو در پوست یا ریشه سر

4- احساس لذت از حجم و ضخامت مو

5- بدریخت انگاری بدن به طوری که کودک موهایش را می‌کند تا احساس بهتری نسبت به شکل یا ظاهر بدن خود داشته باشد (رایج در نوجوانی).

بهتر است پس از بررسی عوامل ریزش مو توسط روانپزشک، روانشناس و دکتر پوست، نسبت به درمان این اختلال اقدام شود. گاهی ممکن است اولیای کودک متوجه موکنی فرزند خود نشوند، زیرا اضطراب‌ها، استرس‌ها و وسواس‌های دوران کودکی، در بزرگسالی طیف گسترده‌تری پیدا می‌کنند و درمان آن‌ها دشوارتر خواهد بود.

درمان

روان‌درمانی برای درمان اختلال وسواس موکنی

تغییر عادت در درمان کودکان مبتلا به تریکوتیلومانیا می‌تواند اثرگذار باشد. به طوری که با پذیرش و تعهد به درمان، می‌تواند یک عادت جدید را به مرور جایگزین این عادت موکنی کند. همچنین در درمان شناختی به کودک کمک می‌شود تا باور خود را نسبت به موکنی تغییر دهد، مثلا هنگام تمایل شدید نسبت به کندن موی خود، دست‌هایش را جمع یا مشت کند.

دارو درمانی برای درمان اختلال وسواس موکنی

تاکنون داروی مورد تاییدی برای درمان اختلال وسواس موکنی وجود ندارد، اما بعضی از داروهای افسردگی و قرص‌های ضد روان پریشی ممکن است تا حدودی اثرگذار باشند، البته دارو درمانی در موراد شدید این اختلال باید با درمان رفتاری - شناختی همراه باشد.

به طور کلی باید روند درمان توسط والدین کودک پیگیری شود، زیرا کودک ممکن است در ارتباط با متخصص، احساس ترس یا خجالت کند. در واقع شرم کند که توضیح بدهد دچار این اختلال است. برخی از کودکان ممکن است در مدت زمان طولانی درگیر این اختلال باشند، برخی نیز ممکن است به صورت دوره‌ای موکنی و ریزش شدید مو را تجربه کنند. والدین کودک باید به همراه درمانگر به کودک کمک کنند تا احساس آرامش کند و نسبت به کنده شدن موهای خود احساس بی‌ارزش بودن نکند، زیرا به دلیل کنده شدن بخش اعظمی از موها به صورت غیرارادی، عزت‌نفس کودک بسیار کم می‌شود و باید والدین این اطمینان را به کودک خود بدهند که کنار او هستند تا درمان به مرور اتفاق بیفتد. گذراندن وقت با کودکان خود و آموزش‌های مهارت‌های رفتاری مقابله‌ای به کودکان می‌تواند به آنها کمک بسیاری کند. نکته مهم این است که اولیای کودک حتما با روانکاو و روانشناس و در موارد شدیدتر با روان‌پزشک در طول مدت درمان به طور مستقیم در ارتباط باشند تا با هم بتوانند تغییر مثبتی ایجاد کنند.