وضعیت دارویی کشور تا چه اندازه بحرانی است؟

شانه ساز روز چهارشنبه در افتتاحیه دهمین همایش داروسازی بالینی ایران گفت: در سال‌های ابتدایی جنگ، چون ساز و کار مناسبی وجود نداشت پس از یک رخداد تصمیم‌گیری‌ها صورت می‌گرفت، اما بعد از چند دهه اداره کشور نباید منتظر باشیم تا وقتی مشکلات گریبان بیماران را گرفت آن زمان تدبیر کنیم.

قرارگاه تامین دارو و تجهیزات پزشکی نقش پیشگیرانه دارد
سرپرست سازمان غذا و دارو افزود: به همین منظور تصمیم گرفتیم قرارگاه تامین دارو و تجهیزات پزشکی تشکیل شود و معاونان وزیر و مسئولان مرتبط به دارو و تجهیزات در این قرارگاه حضور دارند و به گونه‌ای عمل می‌کنیم که اجازه ندهیم مشکلی پیش بیاید و به عبارت دیگر قرارگاه تامین دارو و تجهیزات پزشکی بیشتر نقش پیشگیرانه دارد.

شانه ساز ادامه داد: برخورد داروسازان با مردم در تدوین وضعیت دارویی کشور بسیار نقش دارد و امیدوارم به زودی از تحریم‌ها عبور کنیم و نگرانی‌ها برطرف شود.

طرح لیسانس داروسازی به جای دکترا اشتباه است
سرپرست سازمان غذا و دارو گفت: اینکه به جای دکترا برخی لیسانس داروسازی را مطرح می‌کنند تفکر نادرستی است. ما باید از ظرفیت‌های داروسازان بالینی در حوزه دارو و درمان استفاده کنیم.

وی با بیان اینکه دارو درمانی شخصی سازی شده یکی از راهکار‌های اساسی برای درمان بسیاری از بیماری‌هاست، گفت: بیماران می‌توانند از دارو درمانی شخصی سازی شده بیشترین استفاده را ببرند و در درمان شخصی سازی شده بر اساس عادت غذایی و ژنتیک روند درمانی فرد دنبال می‌شود.

شانه ساز اظهار کرد: رشته داروسازی یک رشته بین رشته‌ای است و از مجموعه علوم بهره می‌برد و حد واسط بین پزشکی، مهندسی، فیزیک، زیست شناسی و اقتصاد است.

سرپرست سازمان غذا و دارو با تاکید بر نقش داروسازان در درمان بیماری‌ها و رشد صنعت داروسازی اظهار کرد: داروسازان می‌توانند نقشی موثر در رشد صنعت داروسازی و درمان بیماری‌ها داشته باشند.

شانه ساز ضمن انتقاد از تئوری بودن بیشتر حجم دوران تحصیل داروسازان اظهار کرد: یکی از مشکلاتی که ما در رشته داروسازی داریم این است که حجم بسیاری از مطالب به صورت تئوری آموزش داده می‌شود و وقتی داروسازان می‌خواهند وارد جامعه یا صنعت شوند نمی‌توانند به خوبی توانمندی‌های خود را به فعلیت برسانند و بیشتر فارغ التحصیلان احساس نیاز اذعان دارند که دوره‌های کارآموزی می‌توانند به آینده کاری آن‌ها کمک بسیاری کند.

سرپرست سازمان غذا و دارو افزود: دانشجویان داروسازی تلاش می‌کنند تا ۵ ساله فارغ التحصیل شوند و فارغ التحصیلی با عجله دانشجویان می‌تواند چالش‌هایی را به دنبال داشته باشد.

پیشنهاد سازمان غذا و دارو برای رشته داروسازی
شانه ساز اظهار کرد: در بسیاری از کشور‌های دنیا دانشجوی داروسازی قبل از ورود به عرصه کاری یک یا دو ترم دوره کارورزی زیر نظر یک داروسازی در صنعت یا داروخانه می‌گذراند و در کسب توانمندی در داروخانه یا صنعت مشغول می‌شود، پیشنهاد ما این است که دوره کارورزی به رشته داروسازی در دوران تحصیل اضافه شود.

وی اظهار کرد: برخی این موضوع را به غلط تعبیر می‌کنند که حال با این شرایط بیاییم به جای دکترای داروسازی به لیسانس داروسازی فکر کنیم که این تفکر بسیار نادرست است.

سرپرست سازمان غذا و دارو افزود: باید شرایطی ایجاد کنیم تا فارغ‌التحصیلان داروسازی بر اساس گرایش کاری خود زیر نظر داروساز شناخته شده با سواد و مورد تایید از نظر اخلاقی فعالیت کند.

شانه ساز با اشاره به برخی سیاست‌های دارویی کشور گفت: ما باید ارز را برای داروی تولید داخل اختصاص دهیم و علت این سیاست این است که ۹۷ درصد دارو‌های تولید داخل ۷۰۰ میلیون دلار ارز بری دارد در حالی که ۳ درصد مابقی ۱.۳ میلیارد دلار ارز از کشور خارج می‌کند.

وی با اشاره به توصیه برخی داروسازان در داروخانه‌ها برای خرید داروی خارجی گفت: ما از داروسازان در داروخانه‌ها خواهش می‌کنیم که به مردم در مورد کیفیت بالای دارو‌های ایرانی اطلاع‌رسانی کنند متاسفانه در برخی داروخانه‌ها به دلیل عدم اطلاع کافی در مورد فرایند‌های تولید داخل دارو داروساز دارو‌های خارجی به مصرف‌کنندگان توصیه می‌کند، اما در شرایط کنونی کشور اینکه بخواهیم به سمت دارو‌های خارجی و تبلیغ آن برویم اقدام درستی نیست و امیدواریم داروسازان کمال همکاری را داشته باشند.

نقش ویژه دارو درمانی شخصی در درمان سرطان‌
باقر لاریجانی معاون آموزشی وزارت بهداشت نیز در این مراسم اظهار کرد: دارو درمانی شخصی در درمان برخی بیماری‌ها به ویژه سرطان و آنکولوژی نقش ویژه‌ای دارد.

وی گفت: در سمینار داروسازان بالینی امسال بحث دارو درمانی شخصی سازی شده مطرح شده است و بر اساس پزشکی شخصی با توجه به ژنتیک افراد درمان را برنامه‌ریزی می‌کنیم.

معاون آموزشی وزارت بهداشت ادامه داد: بحث پزشکی شخصی امری نیست که تازه در ایران و دنیا مطرح شده باشد بلکه در طب قدیم ایران نیز به این موضوع توجه داشتند و بر اساس مزاج افراد درمان‌های مختلف را پیگیری می‌کردند.

باید توجه داشت به جای بیماری باید فرد را درمان کنیم
وی اذعان کرد: هر دارو با توجه به ژنتیک و شرایط محیطی که فرد در آن قرار دارد پاسخ متفاوتی در بدن فرد ایجاد می‌کنند و از همین مسئله برای بحث پزشکی شخصی و دارو درمانی شخصی سازی شده استفاده می‌کنیم.

لاریجانی افزود: یکی از بیماری‌هایی که پزشکی شخصی در آن جایگاه ویژه‌ای دارد آنکولوژی و سرطان است و به عنوان مثال درمان سرطان سینه در خانم‌ها بر اساس ژنتیک می‌توانند متفاوت باشند و همچنین در سرطان خون نیز پزشکی شخصی می‌تواند نقش خوبی داشته باشد.

معاون آموزشی وزارت بهداشت اظهار کرد: امیدواریم در آینده نه چندان دور متناسب با ژنتیک افراد درمان‌های پیچیده تجویز شود و در این صورت عوارض دارویی کاهش و پاسخ به درمان افزایش پیدا می‌کند.

وی یادآوری کرد: ما آموزش مجازی در پزشکی شخصی داریم و مراکز تحقیقاتی و گروه‌های درمانی پروژه‌هایی در این زمینه دارند.

ورود درمان‌های نوین خوراکی در حوزه دیابت
شادی ضیای عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی نیز از ارائه دستاورد‌های نوین دارو درمانی بالینی در دهمین کنگره داروسازی بالینی ایران خبر داد و گفت: امروزه با استفاده دارو‌های جدیدی که در برای کنترل دیابت آمده کنترل قند در افراد بهتر انجام می‌گیرد.

وی افزود: موضوعاتی همچون دارو درمانی شخصی سازی شده، دارو درمانی سرطان، دیابت و اچ آی وی همچنین مسائل عفونی، ریوی، هورمونی، اختلالات جنسی، مصرف منطقی دارو و مشاوره دارویی از جمله مسائلی است که در این کنگره مورد بحث و گفتگو قرار می‌گیرد.

دبیر اجرایی دهمین داروسازی بالینی ایران ادامه داد: داروسازی بالینی شاخه‌های وسیعی را به خود اختصاص داده است و با ورود مباحثی همچون دارو درمانی شخصی شده، پنجره‌های جدید در این حوزه باز شده و در آینده چشم انداز‌های زیادی را در این زمینه شاهد خواهیم بود.

ضیایی ادامه داد: همچنین در این کنگره در زمینه دارو درمانی دیابت مطالبی ارائه می‌شود چراکه امروزه مباحث جدیدی در این زمینه مطرح است و دارو درمانی دیابت بر اساس اینکه دیابت از نوع یک یا دو باشد درمان‌های مختلف از جمله انسولین تراپی و یا درمان‌های خوراکی انجام می‌گیرد که مبحث درمان‌های خوراکی امروزه مکانیسم‌های جدید داشته و موضوعات نوینی در این زمینه در حال بررسی و ارائه است.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی به چالش داروسازان بالینی اشاره کرد و گفت: متاسفانه امروزه بسیاری از خدمات دارو درمانی بالینی تحت پوشش بیمه نیست و برای اینکه طیف بیشتر بیماران را تحت پوشش خدمات داروسازی بالینی قرار دهیم لازم است به این مسئله توجه شود.

دهمین همایش داروسازی بالینی ایران تا ۳۱ خرداد در مرکز همایش‌های رازی در حال برگزاری است. این همایش بیست و نهم تا سی و یکم خرداد در سالن همایش‌های رازی با حضور اساتید و صاحبنظران برجسته برگزار می‌شود و جدیدترین مباحث علمی و دستاورد‌ها در حوزه داروسازی بالینی در آن مورد بحث و گفتگو قرار خواهد گرفت.