هشدار امام خمینی درباره "توبه های مصلحتی" در حوزه های علمیه

متن کامل این سخنرانی را که در جلد ۲۰ صحیفه امام خمینی (صفحات ۱۹۰ تا ۱۹۱) آمده، می خوانید:

بسم الله الرحمن الرحیم

تلاش برای حفظ فقه سنتی در حوزه

من چنانچه سابقاً نیز گفته‌ام، راجع به حوزه علمیه، عقیده‌ام بر این است که باید به آن بیشتر از همه چیز توجه کرد؛ چرا که حوزه علمیه اگر درست بشود، ایران درست می‌شود.

و اگر - خدای نخواسته - در حوزه علمیه فسادی به وجود آید - ولو در دراز مدت - در سرتاسر ایران آن فساد پیدا می‌شود و آنها که همیشه در فکر بوده‌اند که در حوزه علمیه نفوذ کنند، به همین خاطر است. نفوذ آنها، نفوذ ظاهری نیست که معلوم باشد فلان آقا نفوذی است. چه بسا بیشتر از شما اظهار دیانت بکند، مع ذلک، در موقع مناسب کارش را انجام دهد. اینها از مشکلات حوزه است. و قضیه تحصیل هم باید به نحوی باشد که فقه سنتی فراموش نشود. و آن چیزی که تا به حال اسلام را نگه داشته است، همان فقه سنتی بوده است. و همه همتها باید مصروف این بشود که فقه به همان وضعی که بوده است، محفوظ باشد. ممکن است اشخاصی بگویند که باید فقه تازه‌ای درست کرد که این آغاز هلاکت حوزه است و روی آن باید دقت بشود.

البته من همه شما آقایان را می‌شناسم و از شما به خاطر زحمتتان در این امر، تشکر می‌کنم. ولی باید خیلی متوجه باشید. در هر صورت، آن چیزی که برای حوزه‌ها خطر است، این است که ما این فقه را به نحوی که به دست ما رسیده است، به نسل آینده تحویل ندهیم. باید همان‌طور که مبانی اسلامی، مبانی فقهی را تحویل داده‌اند، ما هم به آینده‌ها تحویل بدهیم که اگر این افراد در آینده نتوانستند کار خودشان را انجام بدهند، تقصیر ما نباشد.

توجه به دروس اخلاق در حوزه

و دیگر اینکه اخلاق باید در همه جا و در همه دروس، مورد توجه قرار گیرد. و اعتقادم بر این است که باید هرکس حوزه درسی بزرگ یا کوچکی دارد، یکی دو دقیقه - مقدمتاً یا مؤخرتاً - درس اخلاق بگوید که طلاب با اخلاق اسلامی بار بیایند. و اجمالاً من از شما مطمئنم که شماخوب کار می‌کنید و نظرات درستی دارید، لکن در هر کاری اشتباهاتی هم هست. گروه‌های مختلف به این حوزه نظر دارند؛ چون در دراز مدت می‌توانند کارهایی که ما می‌کنیم به هم بزنند. و اینکه شما در رابطه با سابقه افراد تحقیق می‌کنید کار خوبی است؛ چرا که اگر کسی قبل از انقلاب یا بعد ازآن کجروی داشته است و الآن می‌گوید من توبه کرده‌ام، ممکن است این توبه کردن مصلحتی باشد. باید توجه داشت که این افراد، حوزه را فاسد نکنند. و شما همیشه با حضرات مراجع و سایر بزرگان مشورت کنید و از آنها نظر بخواهید و من هم به شما دعا کنم.

والسلام علیکم و رحمة الله‌