اطلاعیه سازمان حفاظت محیط زیست درباره بنزین

«سازمان حفاظت محیط‌زیست» با صدور اطلاعیه در رابطه با آلوده‌بودن بنزین‌های تولید پتروشیمی تصریح کرد: تصمیم دولت یازدهم برای حذف بنزین پتروشیمی و همکاری وزارت نفت در جهت ارتقای استانداردهای سوخت، گامی مثبت و موثر برای ارتقای کیفیت هوا و کاهش بیماری‌ها و هزینه‌های تحمیل‌شده به مردم در سال‌های گذشته است.

در اطلاعیه اداره کل روابط‌عمومی این سازمان چنین آمده است: «چنانچه هموطنان عزیز اطلاع دارند، دولت دهم برای خنثی‌کردن تحریم‌ها و تامین بنزین مورد نیاز کشور در حرکتی ضربتی و بدون برنامه‌ریزی بلندمدت اقدام به تولید بنزین پتروشیمی کرد. در این خصوص با توجه به اظهار نظرات و نامه‌های سرگشاده منتشرشده در روزهای اخیر، ذکر مطالب زیر ضروری است:

1- با مراجعه به منابع اطلاعاتی نظیر کتب مرجع مرتبط با صنایع نفت و گاز و پتروشیمی، به‌راحتی قابل درک است که صنایع پتروشیمی، حلال‌های بنزن، اولئون و زایلن تولید می‌کنند. این ترکیبات بعضا خواص احتراقی (نظیر عدد اکتان) بهتری نسبت به بنزین تولیدی پالایشگاه‌ها دارند اما سرطان‌زایی آنها اثبات شده است. بنابراین در هیچ نقطه‌ای از دنیا از حلال‌های تولیدی پتروشیمی به دلیل سرطان‌زایی آن به عنوان سوخت استفاده نمی‌کنند. همچنین در داخل کشور نیز هیچ‌کدام از موسسات علمی مرتبط با نفت و گاز و پتروشیمی چنین راه میانبر، رافع مسوولیت و مضر بر سلامتی جامعه به خصوص کودکان را توصیه نمی‌کنند.

2- در ترکیب بنزین استاندارد یورو4 که مورد نظر سازمان حفاظت محیط‌زیست بوده، میزان بنزن یک درصد و میزان ترکیبات آروماتیک 35درصد است. در حالی که در بنزین پتروشیمی، بنزن و آروماتیک‌ها بخش اصلی ترکیب بنزین را تشکیل می‌دهند و میزان آن بسیار فراتر از استانداردهای مورد نظر است. بر اساس نمونه‌های مستقیم برداشت‌شده از واحدهای توزیع بنزین شهر تهران و آنالیزهای انجام‌شده در کشور آلمان، میزان آروماتیک‌ها در بنزین پتروشیمی 6/48درصد گزارش شده است.

3- به استناد نمونه‌برداری انجام‌شده در مرکز آزمایشگاهی سازمان محیط‌زیست نیز نتایج به‌دست‌آمده حاکی از بالابودن میزان آروماتیک‌ها به مقدار 72/63 و میزان بنزن 6/98 درصد بوده است. مراکز دانشگاهی مستقلی نیز این آمار را تایید کرده‌اند.

4- بر اساس طبقه‌بندی آژانس تحقیقات سرطان (IARC) که در سال2010 انجام پذیرفته، بنزن در گروه مواد سرطان‌زا قرار داشته و در سایر مجامع علمی این امر نیز به اثبات رسیده است.

5- نتایج اندازه‌گیری هیدروکربن‌های خاص در سال‌های1376 در تهران نشان می‌داد که غلظت آلاینده بنزن در حدود میزان استاندارد بوده است. ضمن اینکه در آن سال‌ها مشکل اصلی هوای تهران آلاینده منواکسید کربن بود. در حال حاضر به‌دلیل اعمال استانداردهای محیط‌زیست سطح منواکسیدکربن بسیار پایین‌تر از حد استاندارد است؛ اما غلظت بنزین در بعضی نقاط تهران به بالاتر از صدبرابر حد مجاز نیز می‌رسد. در صورتی که حلال‌های صنعتی از چرخه اختلاط با بنزین حذف شود به جرات می‌توان اذعان کرد که مشکل هیدروکربن‌های سرطان‌زا می‌تواند در کشور حل شود.

6- پیشنهاد می‌شود مخالفان مطالب فوق، جست‌وجویی علمی در خصوص مضرات بنزین و سایر هیدروکربن‌های حلقوی سرطان‌ زای تولیدی واحدهای پتروشیمی داشته باشند و همچنین بررسی کنند چطور امکان دارد که واحدهای پتروشیمی کشور که همگی دارای حق امتیاز خاص تولید فرآیند (Lisence) هستند می‌توانند به جای تولید حلال‌های صنعتی، بنزین تولید کنند؟

با توجه به مستندات بالا، عدم‌رعایت استانداردهای فنی و زیست‌محیطی استفاده از بنزین تولیدشده در واحدهای پتروشیمی، اثرات نامطلوبی را بر سلامت شهروندان داشته است و می‌توان افزایش نرخ برخی از بیماری‌های صعب‌العلاج مانند سرطان را به این موضوع نسبت داد. در پاسخ به این نکته که «کیفیت بنزین پتروشیمی بهتر از برخی تولیدات پالایشگاه‌های قدیمی است» باید گفت این امر فقط در مورد عدد اکتان بالاتر بوده و این موضوع به قیمت آلایندگی بالای فرآورده موردنظر تمام ‌شده است.

در شرایط کنونی که آلودگی هوا سلامت شهروندان را به مخاطره انداخته و بخش گسترده‌ای از آن به کیفیت سوخت ارتباط دارد، لازم است به جای موضع‌گیری و دفاع غیرمنطقی از وضعیت غلط گذشته و بیان موضوعات غیرکارشناسی، با همت مضاعف در جهت ایجاد محیط‌زیست سالم تلاش کنیم.

تصمیم دولت یازدهم برای حذف بنزین پتروشیمی و همکاری وزارت نفت در جهت ارتقای استانداردهای سوخت گامی مثبت و موثر برای ارتقای کیفیت هوا و کاهش بیماری‌ها و هزینه‌های تحمیل‌شده به مردم در سال‌های گذشته است که این مورد سبب جلب‌اعتماد مردم به دولت خواهد شد.»