چرا پشه‌ها عاشق خون انسان هستند؟

دانشمندان دانشگاه راکفلر، ژن‌هایی را بررسی کردند که منجر به دلیل بروز نوعی تغییر تکاملی در پشه‌ها و علاقه‌مندشدن آن‌ها به انسان‌ها شدند.

به گزارش ایسنا، هزاران سال پیش تعدادی از پشه‌ها تغییر تکاملی قابل‌توجهی را از خود بروز دادند و به انسان‌ها علاقه نشان دادند. این تغییر موجب شد بسیاری از پشه‌ها حیوانات جنگلی را رها کرده و به سوی انسان‌ها حمله‌ور شوند.

دانشمندان حاضر در این پژوهش، به خوکچه‌های هندی و جوراب‌ شلواری برای انجام بررسی‌های‌شان متکی بودند.

آن‌ها دو نوع پشه را در رابی کنیا بررسی کردند؛ این پشه‌ها، Aedes aegypti formosus (پشه‌های سیاه) بودند که موجودات جنگلی را برای تغذیه ترجیح می‌دهند و نوع دیگر پشه قهوه‌ای رنگ Aedes aegypti aegypti بود که انسان‌ها را به عنوان غذا انتخاب می‌کند.

محققان پنج سال پیش لاروای پشه‌های کنیا را جمع‌آوری کردند و پس از پرورش‌دادن آن‌ها در آزمایشگاه، تایید کردند که ترجیحات غذایی این موجودات همچنان به همان روال پیشین بود. آن‌ها طی بررسی‌هایشان دریافتند پشه‌ها به بوی انسان علاقه‌مند می‌شوند و ژن‌هایی را کشف کردند که حاوی پروتئین‌هایی موسوم به «گیرنده‌های بو» هستند که بوهای مختلف را شکار می‌کنند.

دانشمندان 14 ژن مرتبط از این دست را شناسایی کردند با این حال، ژن گیرنده بوی موسوم به Or4 در پشه‌های عاشق انسان تا حد بالایی بیان می‌شد.

محققان حدس زدند که این ژن باید نوعی رایحه را در بوی بدن انسان شناسایی کند. آن‌ها از داوطلبان انسانی خواستند تعدادی جوراب‌شلواری بپوشند و سپس این جوراب‌ها را داخل ماشینی قرار دادند که برای جداسازی بوهای آن‌ها به صدها ماده شیمیایی منفرد تشکیل‌دهنده بوی بدن انسان طراحی شده بودند.

با استفاده از این ماشین، آن‌ها بر روی رایحه‌ای موسوم به sulcatone تمرکز کردند که در جوراب‌های پوشیده‌شده توسط خوکچه‌ها موجود نبود. مولفه sulcatone رایحه مهمی است که عامل بوی منحصر‌به‌فرد انسان است و ژن موجود در پشه‌های قهوه‌ای رنگ این رایحه را در بوی بدن انسان شناسایی می‌کند.

محققان هشدار داده‌اند مولفه sulcatone به تنهایی نمی‌تواند ترجیح این پشه‌ها برای انسان را توضیح دهد. آن‌ها sulcatone را به بوی خوکچه هندی افزودند و پشه‌های قهوه‌ای‌ رنگ هیچ ترجیح افزایش‌یافته‌ای برای این بو از خود نشان ندادند.