چرا تک فرزندی مُد شده است؟

بهروز اسلامی مدیر مرکز مطالعات اجتماعی جهاد دانشگاهی استان یزد با اشاره به اینکه شیوع تک فرزندی در کشور یکی از مهمترین پیامدهای دیر ازدواج کردن جوانان است، توضیح داد: عوامل زیادی در گرایش افراد به تک فرزندی نقش دارد اما یکی از دلایل مهم آن ازدواج دیر جوانان است؛ تک فرزندی با عث کم شدن روابط اجتماعی و عدم جامعه پذیری کودک می‌شود.

مدیر مرکز مطالعات اجتماعی جهاد دانشگاهی استان یزد تصریح کرد: ممکن است این افراد به علت توجه زیاد پدر و مادر از اعتماد به نفس کمتری برخوردار باشند بنابراین برنامه‌ریزی موثر برای جلوگیری از این معضلات نیازمند بررسی علل افزایش سن ازدواج و پیامدهای آن است. باید تبعات افزایش سن ازدواج را قبل و بعد از ازدواج بررسی کرد؛ علل افزایش سن را می‌توان تغییرات در سبک زندگی، مصرف‌گرایی، بیکاری، افزایش توقعات در داشتن مسکن دانست.

اسلامی افزود: ترس از آینده، کاهش مسئولیت پذیری اجتماعی جوانان،‌ کمرنگ شدن ارزش‌های معنوی، افزایش طلاق و طلاق عاطفی از دیگر عوامل موثر در افزایش سن ازدواج است.

وی با بیان این‌که افزایش انحرافات جنسی، ایجاد سوء پیشینه برای افراد، فشار روانی به افراد به ویژه دختران و افزایش نا امنی از جمله تبعات قبل از ازدواج جوانان است،‌ خاطرنشان کرد: در رابطه با تبعات افزایش سن ازدواج در زمان بعد از ازدواج می‌توان به کاهش جمعیت، کاهش درخواست باروری، افزایش تک فرزندی، افزایش ریسک طلاق و افزایش روابط فرا زناشویی اشاره کرد. موارد ذکر شده نشان‌دهنده آینده نگران کننده است که پیشگیری از آن مستلزم برنامه‌ریزی درست است .

مروارید عارف‌منش نیز در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا با اشاره به این‌که رشد منفی جمعیت کشور یکی از مهمترین دغدغه‌های مسئولان کشوری است، اظهار کرد:‌ کشور ما در دهه شصت و بعد از انقلاب اسلامی با رشد چشمگیر جمعیت مواجه شد که با تبلیغات وسیع و سیاست‌های حمایتی دولت وقت، خطر انفجار جمعیت کنترل شد.

وی با بیان این‌که افراطی‌گری در سیاست کنترل جمعیت عامل اصلی ایجاد بحران جمعیت در ایران کنونی شد، افزود: تغییرات سبک زندگی و مصرف گرایی یکی از مهم‌ترین عوامل زمینه ساز سقوط نرخ رشد جمعیت است که خود منجر به افزایش سن ازدواج و تجرد قطعی جوانان شده و سهم بزرگی در پیدایش آسیب‌های اجتماعی دارد .

کارشناس مرکز افکار سنجی یکی از بارزترین تبعات چالش جمعیت را کاهش جمعیت جوان و به عبارتی سالمند شدن جمعیت کشور عنوان کرد و گفت:‌ این خطر می‌تواند منجر به کاهش نرخ توسعه اقتصادی، اجتماعی و همچنین پایین آمدن نشاط، پویایی، خلاقیت و نوآوری شده است. از طرفی دیگر کاهش جمعیت جوانان فشار مالی مضاعفی نیز در راستای پرداخت بیمه‌های بازنشستگی، هزینه‌های درمانی و تأمین اجتماعی سالمندان به دولت وارد می‌کند.

عارف‌منش، با بیان این‌که کم شدن نیروی کار جوان، ورود اتباع خارجی و به تبع آن ایجاد گسست فرهنگی در کشور پیامد دیگری است که باید مورد توجه قرار گیرد، افزود: با افزایش تک فرزندی در خانواده‌ها مشکلات تربیتی ناخواسته‌ای گریبان‌گیر این خانواده‌ها می‌شود .

وی این مشکلات را اختلال در مسئولیت پذیری و جامعه‌پذیری فرزندان دانست و گفت: همچنین بیگانگی آن‌ها را با ارزش‌های اخلاقی نظیر ایثار، قناعت، صبر و شکیبایی نیز در پی دارد.

این کارشناس اظهار کرد:‌ با توجه به مطالب گفته شده و مخالفت صریح مقام معظم رهبری در خصوص تعدیل جمعیت کشور و ابلاغ سیاست‌های کلی جمعیت، منطقی است که با در نظر گرفتن سیاست‌های حمایتی و مشوق‌ها، قدم بزرگی در جهت خروج ایران از این بحران بزرگ برداشته شود.