چرا سیلاب‌های ایران گل آلود است؟

امیر انصاری با اشاره به اینکه تالاب میقان اراک در مرکز حوضه آبریز میقان واقع شده و هشت رودخانه به آن وارد می‌شود، افزود: تالاب میقان به دلیل موقعیت زمین شناختی در واقع به مانند یک کاسه است که آب‌های حوضه به داخل آن می‌ریزد و از حیث جمع‌آوری آب‌های سطحی نقش بسزایی دارد.

وی با بیان اینکه تالاب میقان در واقع نقش مهارکننده سیل، جمع‌آوری کننده آب‌های سطحی و تغذیه‌کننده آب‌های زیرزمینی را عهده‌دار است، گفت: به دلیل وجود گسل‌ها و ترک‌ها در بستر تالاب میقان اراک در زمان بارش، بسیاری از این گسل‌ها و درز و شکاف‌ها و حوضچه‌های ایجاد شده پر آب می‌شوند و کم کم این آب به داخل زمین و سفره‌های آب زیرزمینی نفوذ می‌کند.

انصاری با اشاره به کاهش سطح آب موجود در دریاچه تالاب میقان نسبت به روزهای نوروز که شاهد بارش شدید در اراک بودیم، بیان کرد: هنوز هوای اراک گرم نشده است و نمی‌توان این کاهش را به تبخیر نسبت داد، هرچند که بخشی از آب به هرحال تبخیر می‌شود، اما در شرایط کنونی که هنوز به گرمای تابستان نرسیده ایم کاهش سطح آب تالاب در واقع به دلیل نفوذ آب به درون سفره‌های آب زیرزمینی و همچنین نفوذ آب به حفره‌های معدنی رخ داده است که این رطوبت در تابستان مانع بروز گردوغبار خواهد شد.

وی با اشاره به پوشش گیاهی موجود در بخش کویری تالاب میقان اراک اظهار کرد: پوشش گیاهی در واقع به مانند یک سد در مقابل سیل و سیلاب عمل می‌کند که از بهم ریختن بافت خاک جلوگیری کرده و سرعت روان‌آب و سیلاب را کاهش می‌دهد و همین کاهش سرعت باعث می‌شود که سرعت نفوذ آب به داخل زمین نیز افزایش یابد.

عضو هیأت علمی گروه محیط زیست دانشگاه اراک تصریح کرد: گل‌آلود بودن سیلاب در اراک و حتی در کشور به دلیل کم بودن پوشش گیاهی در حوضه‌ها و مراتع بود و این کاهش پوشش گیاهی که به دلیل چرای بین از حد دام در مراتع، تخریب اراضی، تغییر کاربری و خشکسالی‌های اخیر که به درازا کشید، ایجاد شده، باعث شد که سطح خاک کاملاً شسته و آب سیلاب‌ها گل‌آلود باشد.

وی تاکید کرد: وجود قره‌داغ‌های تالاب میقان در زمان وقوع سیلاب و بارش شدید، باعث شد که بستر تالاب میقان و خاک آن بهم نریزد؛ وجود این پوشش گیاهی باعث شد که رسوبات وارد دریاچه نشود و آب به صورت متعادل در سطح منطقه پخش شد.

انصاری با بیان اینکه اگر تالاب میقان نبود معلوم نیست این حجم آب ناشی از بارش‌های سنگین اخیر کجا می‌رفت، گفت: امروز در هر نقطه از کشور برای کنترل روان‌آب‌ها سد احداث می‌شود که اگر بستر آنها شنی باشد سرعت جذب و نفوذ آب به داخل خاک بیشتر می‌شود، اما تالاب میقان اراک به راحتی این حجم آب را جمع‌آوری و به آرامی آب را وارد اعماق زمین کرده و در پی آن تغذیه سفره‌های آب زیرزمینی را رقم می‌زند.