.svg)
تولد در خماري!
پارسینه: نوزاد، اعتياد، ترک اعتياد. قرار گرفتن اين سه کلمه کنار هم، چندان باور کردني نيست.
اما آنچه در بيمارستان‌ها مي‌گذرد، حکايت از واقعيت ديگري دارد؛ اينجا نوزاداني هستند که با درد خماري متولد مي‌شوند و از روزهاي اول زندگي شان، بايد سختي‌هاي ترک اعتياد را تحمل کنند.
اين‌ها معتادهاي مادرزادي هستند که مادرانشان در دوران بارداري مواد مخدر مصرف مي‌کردند. بدون آن که بدانند جنين شان هم پا به پاي آنها شريک دود و دم منقل شان است.
بخش نوزادان بيمارستان امام خميني (ره)، به طور مشخص و تقريبا ويژه به ترک اعتياد نوزادان پرداخته است.
هرچند که به گفته پرستاران و پزشکان بخش، اين درمان به طور عادي و معمول اينجا اجرا مي‌شود ولي انجام تحقيقات ويژه درمان نوزادان متولد شده از مادران معتاد، باعث شد که طاها طاهري قائم مقام دبيرکل ستاد مبارزه با مواد مخدر اعلام کند که براي اين نوزادان بخش ويژه‌اي در بيمارستان امام خميني(ره) در نظر گرفته شده است تا اين کودکان تحت درمان قرار گيرند.
بخش ويژه همان بخش NICUبيمارستان است.
پرستاران تا بخش سوژه گزارش را مي‌شنوند، مي‌گويند همين حالا يک مورد نوزاد دارند که در بخش بستري است.
نوزاد پسر 12روزهاي است که توي دستگاه خوابيده و بالاي سرش عروسک کوچک باب اسفنجي آويزان است که بعيد مي‌دانم بفهمد چيست و حواسش به آن باشد.
گريه مي‌کند و پيچ و تاب مي‌خورد. پرستاران مي‌گويند از بي قراري است و احتمالا درد؛ همان علايم ترک. لاي ملحفه‌اي پيچيده شده تا شايد کمي آرام بگيرد.
مي‌گويند اين يکي از راه‌هاي آرام تر کردنشان است.مادر هنوز نيامده که به پسرش سر بزند. مادري 20 ساله که به پرستاران گفته از 16 سالگي بي سرپرست بوده.
مي‌گويند بروز نداده که اعتياد دارد ولي وقتي نوزادش را براي معاينه آورده، علايم ترک را داشته و بستري شده تا درمان شود. نگاهم مي‌ماند به سر کوچک پسر با موهاي مشکي و پرپشت که از گريه تکان مي‌خورد. درد مي‌کشد.
سندروم محروميت نوزادان
دکتر حسين دليلي، فوق تخصص نوزادان و استاديار دانشگاه علوم پزشکي تهران، يکي از پزشکان بخش نوزادان بيمارستان امام خميني است و طرح تحقيقاتي ويژه‌اي براي درمان نوزادان متولد شده از مادران معتاد، انجام داده است.
البته در مرکز تحقيقات مادر و نوزاد بيمارستان امام خميني، طرح‌هاي ديگري هم در اين زمينه توسط دکتر فاطمه نيري رئيس بخش نوزادان بيمارستان و رئيس دانشکده پزشکي دانشگاه علوم پزشکي تهران، انجام شده است.
دکتر دليلي مي‌گويد که اين نوزادان دچار سندروم محروميت نوزادان هستند که منظور محروميت از مواد مخدر است. نوزاداني که از مادران مشکوک به مصرف مواد مخدر متولد مي‌شوند يا مادر اطلاع داده که مصرف کننده بوده است، از اين نظر بررسي مي‌شوند.
دکتر دليلي مي‌گويد: «مواد مخدر از جفت رد مي‌شوند. در واقع جنين به مواد مخدر تماس دارد و به دنيا که مي‌آيد دچار اين سندروم مي‌شود. علايم مختلفي دارد که ما اين علايم را بررسي مي‌کنيم.
مواردي مثل گريه غير طبيعي، خواب زياد، لرزش، تشنج، تحريک پذيري، تعريق و تب، دماي پايين بدن، خميازه‌هاي زياد، گرفتگي بيني، نفس‌هاي تند و اسهال و استفراغ. که گاهي براي اين اسهال و استفراغ محبوريم سرم تجويز کنيم.»شدت اين علايم در نوزاد بستگي به دوز مصرف مواد مخدر توسط مادر و مدت زمان استفاده دارد.
ميزان شدت اين علايم توسط سيستم نمره دهي خاصي که به فينگان معروف است، بررسي مي‌شود و براساس نمره‌اي که نوزاد از اين بررسي مي‌گيرد، درمان مشخص مي‌شود.
اگر مادر در زمان بارداري اقدام به ترک مواد مخدر کند، علايم ترک از همان دوره جنيني شروع مي‌شود.آنطور که دکتر دليلي مي‌گويد همه نوزادان متولد شده از مادران معتاد، نياز به درمان دارويي ندارند: «60 درصد از اين نوزادان نياز به دارو ندارند.
با مراقبت‌هاي ويژه آنها را ترک مي‌دهيم.
نور را کم مي‌کنيم، پارچه‌اي دورشان مي‌پيچيم و قنداقشان مي‌کنيم. در واقع سعي مي‌کينم بي قراريشان را کم کنيم و آرامشان کنيم. اما 40 درصد بقيه که علايم شديد تري دارند، نياز به دارو يدا مي‌کنند.
مورفين خوراکي که به ميزان خاصي به نوزاد داده مي‌شود و به تدريج و روز به روز ميزان آن را کم مي‌کنيم تا روند ترک کامل شود. داروي ديگر فنوباربيتال است که براي درمان تشنج به کار مي‌رود و در مواردي از آن استفاده مي‌کنيم.
در طول درمان نوزاد نبايد از شير مادر تغذيه کند به خصوص اگر مادر هنوز مصرف کننده است. در واقع اگر بعد از مرخص شدن نوزاد از بيمارستان و ترک، مادر همچنان مصرف کننده مواد باشد و شروع به شيردهي کند، باز نوزاد معتاد خواهد شد.»
آنطور که پيداست نمي‌شود گفت که چقدر طول مي‌کشد اين نوزادان ترک کنند. همه چيز بستگي به ميزان مصرف مواد مخدر توسط مادر دارد و بدن نوزاد.مسئله اينجاست که اين نوزادان فقط مشکل ترک اعتياد ندارند و معمولا چند مشکل جسمي آنها را در بيمارستان و بخش مراقبت‌هاي ويژه نوزادان نگه مي‌دارد.
مشکلاتي چون اسهال و استفراغ شديد و نارس بودن.به گفته دکتر دليلي، مصرف مواد مخدر باعث زايمان زودرس و تولد اين نوزادان به صورت نارس مي‌شود که اين مسئله نيز بايد در کنار ترک اعتيادشان، مورد توجه قرار بگيرد و درمان شود.
و البته اين پايان راه نيست. زيرا اين نوزادان نسبت به ديگر نوزادان و در آينده نسبت به کودکان ديگر آسيب پذيرترند. دکتر دليلي مي‌گويد: «اين نوزادان در آينده معمولا دچار تاخير تکاملي مي‌شوند و از لحاظ نورولوژي مشکلاتي پيدا مي‌کنند.
اختلالات ذهني، مشکلاتي در زمينه برقراري ارتباط اجتماعي و ناتواني در حل مسئله، در زندگي آينده اين نوزادان ديده مي‌شود.در واقع نوزاداني پرخطر هستند.»
به خصوص اينکه اين نوزادان نياز به مراقبت‌هاي بعد از ترک هم دارند که معمولا اين اتفاق نمي‌افتد. مادراني که چنين نوزاداني دارند، به دليل مشکلات و شرايط ويژه‌اي که درگيرشان هستند، معمولا آنها را براي بررسي‌هاي بعدي و چکاپ‌هاي مداوم، به بيمارستان نمي‌آورند و نمي‌توان مطمئن بود که اين نوزاد مدتي ديگر و با مصرف دوباره مواد مخدر توسط مادر و شيردهي همزمان، گرفتار اعتياد نشود...
کسري يک روزه؛ گرفتار شيشه
بخش اورژانس زايمان بيمارستان امام خميني، معمولا ويژه زناني است که زايمان پر خطر و ريسک بالا دارند و به صورت اورژانسي به اين بيمارستان منتقل مي‌شوند.
هزينه‌هاي کم زايمان هم باعث شده زناني که دچار آسيب‌هاي اجتماعي هستند بيشتر براي زايمان يه اين بيمارستان مراجعه کنند.
زنان بي سرپرست و بدسرپرست و زنان معتاد.بسياري از آنها به دليل مشکلات مالي نوزادانشان را بعد از زايمان در بيمارستان رها مي‌کنند و بيمارستان آنها را به بهزيستي تحويل مي‌دهد تا شايد زندگي بهتري در انتظارشان باشد.
روي يکي از تخت‌هاي بيمارستان امام خميني(ره) يک مادر مشکوک به مصرف مواد مخدر خوابيده. تازه زايمان کرده و نوزادش هم مشکوک به سندوم محروميت است.
بچه را تازه آورده‌اند تا ببيند. کلافه است و مرتب صورت خيس از عرقش را خشک مي‌کند و با گوشي موبايلش سعي مي‌کند با کسي تماس بگيرد.
مي‌گويد 30 ساله است. آرام مي‌پرسم مواد مصرف مي‌کردي؟ مي‌گويد: «شيشه... ولي ترک کردم. نمي‌دانستم حامله‌ام. سه ماهم بود که فهميدم از همان موقع ترک کردم.»مي‌پرسم سخت بود توي بارداري؟ مي‌گويد: «خيلي... ولي به خاطر بچه ام اين کار را کردم.»
نوزادش پسر است و مي‌خواهد اسمش را کسري بگذارد.
کسري پيچيده شده در ملافه سبز بيمارستان چشمانش را باز مي‌کند و دستانش را تکان مي‌دهد.
زود از من مي‌پرسد که بچه‌اش مشکل دارد؟ سعي مي‌کنم اطمينان بدهم که سالم و سلامت است اما از علايم خودش بعيد است که ترک کرده باشد و احتمالا نوزادش بايد درمان شود.
دکتر دليلي بعد مي‌گويد که نوزادش بستري شد. چون علايم را داشت...پرستاران بخش اورژانس زايمان مي‌گويند که به طور متوسط ماهي 7 تا 8 مورد اين چنيني دارند.
مادران معتاد. آمار مادران معتاد به شيشه از همه بيشتر است.
بعد کراکي‌ها و در نهايت ترياک که کم و بيش بينشان پيدا مي‌شود.. شيشه يکه تاز آمار مصرف مواد است.
ارزاني و در دسترس بودنش خيلي‌ها را اسير کرده و حالا آمار‌هاي رسمي و غير رسمي مي‌گويد که آمار مصرفش روز به روز بين جوانان و زنان بيشتر مي‌شود.
بسياري از زناني که براي زايمان مراجعه مي‌کنند بروز نمي‌دهند که اعتياد دارند يا مي‌گويند ترک کرده اند. اما واقعيت چيز ديگري است.
درخواست تزريق بيش از حد مورفين هنگام دردها و پس از زايمان، يکي از مواردي است که پرستاران و پزشکان را مشکوک مي‌کند و خيلي‌ها هم هنگام دردهاي زايمان و بي خود شدن از درد اعتراف مي‌کنند که معتاد هستند.
پرستار بخش اورژانس مي‌گويد تعدادشان خيلي بيشتر شده و به نشانه تاسف سر تکان مي‌دهد...کارم تمام شده. سکوت بخش مراقبت‌هاي ويژه نوزادان بيمارستان امام خميني هر از گاهي با گريه يکي از نوزادان مي‌شکند.
وقت برگشتن دوباره به دستگاهي که نوزاد پسر 12 روزه خوابيده بود نگاه مي‌کنم. خوابش برده و آرام شده. چند روز بعد مي‌فهمم مرخص شده و مادرش او را برده...روزهاي سختي را گذرانده و چه کسي مي‌داند روزهاي زندگيش سخت تر از اين است يا آسان تر....
ارسال نظر