بلوک بندی جدید مخاطبان رسانه ها

تعدد و تنوع انواع رسانه ها و گسترش پلتفرم های گوناگون پخش، تقسیم بندی جدیدی از مخاطبان در گروه ها یا بلوک هایی ایجاد کرده است که تفاوت های بارزی با بلوک های مخاطبان سال های نه چندان دور دارد.

تا چند سال قبل، یک بلوک قدرتمند در حوزه رسانه های جمعی وجود داشت که در برگیرنده شنوندگان رادیو، بینندگان تلویزیون و خوانندگان رسانه های مکتوب خصوصاً مطبوعات بود. این بلوک تقریباً اکثریت مطلق افراد هر جامعه ای را شامل می شد.

از صددرصد افراد این بلوک، بینندگان تلویزیون بیشترین مقدار را به خود اختصاص می دهد و سپس رادیو و بعد نیز مطبوعات دارنده مخاطب خاص خود بودند. در این بلوک تعداد زیادی مخاطب مشترک بین هر دو رسانه و یا میان هر سه رسانه وجود داشت. بطور مثال اگر مخاطبان هر رسانه را جدا حساب کرده و جمع کنیم، عدد بدست آمده بسیار بیشتر از صد می شود.

اما در عصر جدید که به درستی عصر رسانه می خوانند دو اتفاق بزرگ در سپهر رسانه واقع شده که بلوک بندی قبلی کاملاً تغییر کرده است. رویداد اول افزایش تعداد یا تکثر در رسانه های موجود است.. تکنولوژی های ماهواره و دیجیتال، توانستند هم دسترسی به شبکه ها را افزایش دهند هم امکان افزایش تعداد شبکه ها را فرا هم کنند. بدین ترتیب در یک دوره بسیار کوتاه تعداد شبکه های رادیویی و تلویزیونی در دسترس مردم به شدت افزایش یافت، که به معنی تکثر شبکه ها یا ازدیاد شبکه می باشد، البته در این افزایش تعداد، تنوع هم بوجود آمد. یعنی شبکه های بسیاری با موضوعات خاص در این سپهر ظاهر شدند، مانند شبکه های علمی، ورزشی، تاریخی، و ....

دومین موضوع که موجب تشدید بلوک بندی جدید شد، تنوع زیاد در خود رسانه هاست. بطور مثال سپهر جدید رسانه مملو از رسانه هایی است که مخاطب مشتاق فراوانی دارد و این مخاطبان بلوک بندی جدیدی در سپهر رسانه ایجادکرده اند.

بطور مثال اینترنت، شبکه های اجتماعی، بازی های رایانه ای و بازی های برخط، موبایل و ...، رسانه هایی هستند که قابلیت جذب مخاطب زیادی دارند و از موجبات شکسته شدن بلوک بندی قبلی مخاطبان هستند. نتیجه عملی این بلوک بندی از مخاطبان، افزایش قدرت انتخاب آن ها و کاهش قدرت چانه زنی رسانه هاست.

علاوه بر این، تفاوت مهمی نیز میان شنوندگان رادیو و بینندگان تلویزیون وجود دارد که قدرت انتخاب بینندگان تلویزیون را افزایش می دهد. برخلاف شنوندگان رادیو که همواره به یک رادیو وفادارند و حداکثر در دو یاسه کانال رادیو به جستجوی محدود می پردازند، بینندگان تلویزیون در کانال ها یا شبکه های گوناگون به دنبال برنامه مطلوب و مورد علاقه خودشان هستند. لذا غالباً بین تعداد دوازده تا پانزده شبکه تلویزیونی، برنامه دلخواه را جستجو می کنند. شبکه های ماهواره ای فارسی زبان، براساس همین نیاز جستجوگرانه بیننده، درپی شکار او هستند.