علت مهاجرت حضرت معصومه به ایران چه بود

به گزارش پارسینه، حضرت معصومه (سلام الله علیها)از همان آغاز، در محیطی پرورش یافتند که پدر و مادر و فرزندان، همه به فضایل اخلاقی آراسته بودند. عبادت و زهد، پارسایی و تقوا، راستگویی و بردباری، استقامت در برابر ناملایمات، بخشندگی و پاکدامنی و نیز یاد خدا، از صفات برجسته این خاندان پاک سیرت و نیکوسرشت به شمار می‌رفت. پدران این خاندان، همه برگزیدگان و پیشوایان هدایت، گوهرهای تابناک امامت و سکان‌داران کشتی انسانیت بودند.

دهم ربیع‌الثانی (سال 201) مصادف است با سالروز شهادت حضرت معصومه (سلام الله علیها) بزرگ بانوی ایران زمین. حضرت فاطمه معصومه (سلام الله علیها) پس از ورود به شهر قم، تنها 17 روز در قید حیات بودند و شبانه روز مشغول عبادت بود و سپس دعوت حق را لبیک گفت و به سوی بهشت برین پرواز کرد.

پدر بزرگوارش امام هفتم شیعیان حضرت موسی بن جعفر (علیه السلام) و مادر مکرمه‌اش حضرت نجمه خاتون‌ (سلام الله علیها) است. آن بانو مادر امام هشتم نیز است؛ لذا حضرت معصومه(سلام الله علیها) با امام رضا(علیه السلام) از یک مادر هستند. ولادت آن حضرت در روز اول ذیقعده سال 173 هجری قمری در مدینه منوره واقع شده است. مشهورترین لقب آن حضرت، «معصومه» است همچنین لقب کریمه اهل بیت(علیهم السلام) از سوی امام صادق(علیه السلام) به ایشان اطلاق شد.

دلیل مهاجرت حضرت به ایران:

مأمون عباسی در سال 200 هجری قمری، با نامه‌ها و پیام‌های بسیار، حضرت رضا(علیه السلام) را به خراسان دعوت کرد، آن بزرگوار، ناگریز از روی اکراه، این دعوت را پذیرفت و با کاروانی که مأمون فرستاده بود، به‌سوی خراسان آمد.

حضرت معصومه(سلام الله علیها) هم یک سال بعد (سال 201) به‌شوق دیدار برادرش حضرت رضا(علیه السلام) عازم خراسان شد و با همراهان حرکت کردند، ولی حقیقت این است که این حرکت، هجرت معنی‌دار و عظیم حضرت معصومه(سلام الله علیها) برای حمایت از ولایت امام علی‌بن موسی الرضا(علیه السلام) و تقویت مسأله رهبری بود، که در ظاهر به‌صورت سفر برای دیدار برادر عنوان می‌شد.

حضرت به همراه عده‌ای از برادران و برادرزادگان به طرف خراسان حرکت کرد و در هر شهر و محلی مورد استقبال مردم واقع می‌شد. این جا بود که آن حضرت نیز همچون عمه بزرگوارشان حضرت زینب(سلام الله علیها) پیام مظلومیت و غربت برادر گرامیشان را به مردم مومن و مسلمان می‌رساندند و مخالفت خود و اهل‌بیت (علیهم السلام) را با حکومت حیله‌گر بنی عباس اظهار می‌کرد. بدین جهت تا کاروان حضرت به شهر ساوه رسید عده‌ای از مخالفان اهل بیت(علیهم السلام) که از پشتیبانی ماموران حکومت برخوردار بودند، سر راه را گرفتند و با همراهان حضرت وارد جنگ شدند، در نتیجه تقریباً همه مردان کاروان به شهادت رسیدند و حضرت معصومه(سلام الله علیها) را نیز مسموم کردند.

بر اثر مسمومیت از زهر جفا، حضرت فاطمه معصومه (سلام الله علیها) بیمار شدند و چون دیگر امکان ادامه راه به طرف خراسان نبود قصد شهر قم را نمودند. پرسید: از این شهر«ساوه» تا «قم» چند فرسنگ است؟ آن چه بود جواب دادند، فرمود: مرا به شهر قم ببرید، زیرا از پدرم شنیدم که می‌فرمود: شهر قم مرکز شیعیان ما است. بزرگان شهر قم وقتی از این خبر مسرت بخش مطلع شدند به استقبال آن حضرت شتافتند و در حالی که «موسی بن خزرج» بزرگ خاندان «اشعری» زمام ناقه آن حضرت را به دوش می‌کشید و عده فراوانی از مردم پیاده و سواره گرداگرد کجاوه حضرت در حرکت بودند، حدوداً در روز ٢٣ ربیع الاول سال ٢٠١ هجری قمری حضرت وارد شهر مقدس قم شدند. سپس در محلی که امروز «میدان میر» نامیده می‌شود شتر آن حضرت در جلو در منزل «موسی بن خزرج» زانو زد و افتخار میزبانی حضرت نصیب او شد.

آن بزرگوار به مدت ١٧ روز در این شهر زندگی کرد و در این مدت مشغول عبادت و راز و نیاز با پروردگار متعال بود.

محل عبادت آن حضرت در مدرسه ستیه به نام «بیت النور» هم اکنون محل زیارت ارادتمندان آن حضرت است.

امام رضا (علیه السلام) و لقب حضرت معصومه(سلام الله علیها):

حضرت فاطمه معصومه (سلام الله علیها) بانویی بهشتی، غرق در عبادت و نیایش، پیراسته از زشتی‌ها و شبنم معطر آفرینش است. شاید یکی از دلایل «معصومه» نامیدن این بانو آن باشد که عصمت مادرش حضرت زهرا (سلام الله علیها) در او تجلی یافته است. بر اساس پاره‌ای از روایات، این لقب از سوی امام رضا (علیه السلام) به این بانوی والامقام اسلام وارد شده است؛ چنان که فقیه بلند اندیش و سپید سیرت شیعه، علامه مجلسی در این باره می‌گوید: امام رضا (علیه السلام) در جایی فرمود: «هرکس معصومه را در قم زیارت کند، مانند کسی است که مرا زیارت کرده است».

پس از دفن حضرت معصومه(سلام الله علیها) موسی بن خزرج سایبانی از بوریا بر فراز قبر شریفش قرار داد تا این که حضرت زینب فرزند امام جواد(علیه السلام) به سال ٢٥٦ هجری قمری اولین گنبد را بر فراز قبر شریف عمه بزرگوارش بنا کرد و بدین سان تربت پاک آن بانوی بزرگوار اسلام قبله گاه قلوب ارادتمندان به اهلبیت (علیهم السلام) و دارالشفای دلسوختگان عاشق ولایت و امامت شد.

تعدادی از روایات و احادیث در شان حضرت معصومه علیها السلام:

امام صادق علیه السلام فرموده‌اند: خداوند حرمی دارد که مکه است، پیامبر حرمی دارد و آن مدینه است و حضرت علی (علیه السلام) حرمی دارد و آن کوفه است و قم کوفه کوچک است که از 8 درب بهشت سه درب آن به قم باز می‌شود - زنی از فرزندان من در قم از دنیا می‌رود که اسمش فاطمه دختر موسی (علیه السلام) است و به شفاعت او همه شیعیان من وارد بهشت می‌شوند.

امام جواد (علیه السلام) فرمودند: « کسی که عمه‌ام را در قم زیارت کند پاداش او بهشت است.»

امام صادق (علیه السلام) فرمودند: « کسی که آن حضرت را زیارت کند در حالی که آگاه و متوجه شأن و منزلت او باشد به بهشت می‌رود.»

امام صادق (علیه السلام) فرمودند: «آگاه باشید که حرم من و حرم فرزندان بعد از من قم است.»

منابع:

ناسخ التواریخ، ج ٣

ثواب الأعمال و عیون اخبار الرضا(علیه السلام)

کامل الزیارة

بحار ج ٤٨ صفحه ٣٠٧

بحار ج ٦٠ صفحه ٢١٦

ایسنا