رازی که فرهادی را به چهره بینالمللی بدل کرد!
پارسینه: فرهادي يك دهه است كه در جنگ با انتظارات و توقعات سربلند خارج ميشود. آخرين فيلم او امشب از شانسهاي ربودن جايزههاي كن است. راز فرهادي چيست؟
فرهادي يك دهه است كه در جنگ با انتظارات و توقعات سربلند خارج ميشود. آخرين فيلم او امشب از شانسهاي ربودن جايزههاي كن است. راز فرهادي چيست؟
نميدانيم امشب در مراسم اختتاميه كن چه اتفاقي خواهد افتاد. آيا فرهادي نخل طلا را هم به خرس طلا و گلدنگلوب و اسكار و البته سيمرغهايش اضافه خواهد كرد؟ نميدانيم طرفدار سينماي فرهادي هستيد يا نه و اينكه در معجزه روايتش غرق ميشويد يا از تنشهاي افزاينده فيلمهايش شاكي هستيد، هرچه هست فرهادي نشان داده كه قدرت شگرفي در كنترل كيفيت آثارش دارد. مثل دانشآموزي است كه اگر در حد نمره 15 هم درس خوانده باشد ميتواند 17 و 18 از ورقه امتحانياش بيرون بكشد.
فيلمهاي روايي و پر كشش او بيش از آنكه نمايشي از نبوغ و شرارههاي خلاقيت و ابداع باشند ماشينهايي پر از چرخدنده و جزئيات هستند كه توسط يك مهندس ماهر و ورزيده كنار هم قرار ميگيرند. يك نمايش نادر از كيفيت فني و دراماتيك در سينماي ايران.
آخرين فيلم فرهادي در كن كاملا در اين حوزه تعريف ميشود. «گذشته» در حد و اندازههاي انتظارات از فرهادي بوده و فيلمساز پرحوصله و دقيق ما بار ديگر از آزمون انتظارات و توقعات موفق بيرون آمده در حالي كه همه ما خود را آماده كرده بوديم كه با افسوس بگوييم: نه به خوبي قبليها نيست. مجله ورايتي در يك روز مانده به انتهاي كن فيلم فرهادي را پرشانسترين فيلم براي نخل طلا معرفي كرد. اين مجله معتبر سينماي آمريكا گذشته را برتر از فيلمهاي برادران كوئن، پولانسكي، جارموش و رندينگ رفن ارزيابي كرده است. اينكه حتما امشب جايزه به فيلم فرهادي برسد تضمين شده نيست.
سالها سينماي ايران تنها يك فيلمساز بينالمللي داشت. عباس كيارستمي كه با فيلم خانه دوست كجاست از ميانه دهه 60 شمسي درخشش خود را آغاز كرد و سپس با كلوزآپ و زير درختان زيتون، اعتباري مضاعف پيدا كرد و با طعم گيلاس و باد ما را خواهد برد، مهمترين جايزههاي كن و ونيز را درو كرد و حالا با پروژههاي چند مليتياش مثل كپي برابر اصل و مثل يك عاشق جايگاه خود را حفظ كرده است و به قولي جزو 50 فيلمساز بزرگ تاريخ سينما قرار گرفته.
ديگر فيلمسازي كه در اين سالها اندازههاي بينالمللي پيدا كرد جعفر پناهي بود كه با بادكنك سفيد و دايره و طلاي سرخ و آفسايد مجموعهاي درخشان از جوايز ممتاز بينالمللي را به دست آورد. افسوس كه در ورطه سياست افتاد و به حاشيه رفت. اگر نامزدي اسكار بچههاي آسمان را هم در نظر بگيريم بقيه موفقيتهاي سينماگران ايراني در حد و اندازههايي كه آنها را به چهرههايي بينالمللي تبديل كند، نبوده است.
حالا فرهادي پيشقراول سينماي ايران است. ميتوانيد او را به حركت محافظهكارانه و تكراري در قالب درامهاي رخوتآلود و افسردهكننده خانوادگي متهم كنيد(دو، سه تا از منتقدان ايراني كه گذشته را در كن ديدهاند به اين مسئله اشاره كردهاند) اما كسي نميتواند منكر مهارت شگفت فرهادي به عنوان يك صنعتگر ورزيده شود. صنعتگري كه توانايياش در عرصه درام را به كمك تلاشي بيوقفه در حفظ كيفيت اثرش، به يك برند جهاني در حوزه سينما بدل كرده است.
با نزدیک شدن به روز پایانی شصتوششمین جشنواره فیلم کن، نشریه سینمایی «ورایتی» در نظرسنجی که حدود 1000 نفر در آن شرکت کردهاند، فیلمهای بخش رقابتی که بیشترین شانس را برای دریافت نخل طلا دارد معرفی کرد.
نتایج این نظرسنجی نشان میدهد فیلم «گذشته» ساخته اصغر فرهادی با کسب 373 رای (40.63 درصد) بیشترین شانس را برای دریافت نخل طلا دارد.
کارگردان «جدایی نادر از سیمین» اینبار با نامهای بزرگی چون رومن پولانسکی، برادران کوهن، استیون سودربرگ، جیم جارموش و پائولو سورنتینو برای به چنگ آوردن نخل طلا میجنگد.
در این نظرسنجی، فیلم «تنها خدا میبخشد» ساخته نیکولاس وندینگ رفن با 133 رای(14.49 درصد) با اختلافی فاحش در رتبه دوم قرار دارد. فیلم «درون لوين دیویس» ساخته جدید برادران کوئن با 90 رای (9.8 درصد) رتبه سوم شانس دریافت نخل طلای کن است.
«نبراسکا» ساخته الکساندر پاین با 56 رای(6.1 درصد) در رتبه چهارم قرار دارد و پس از آن فیلمهای «مهاجر» جیمز گری، «آنسوی کاندلابرا» استیون سودربرگ و «ونوس در پوست خز» رومن پولانسکی در رتبههای بعدی شانس کسب نخل طلای کن دیده میشوند.
از سوي ديگر اگر مبناي پيشبينيهايمان را نه فقط منتقدان كه سينمادوستان هم قرار بدهيم و به سايت imdb رجوع كنيم، باز فيلم فرهادي بخت بيشتري براي دريافت نخل طلاي كن دارد. فيلم فرهادي با تعداد كاربران بيشتر(كه احتمالا به دليل اكران همزمان آن در فرانسه است) امتياز 9/8 را دارد در حالي كه فيلم برادران كوئن 2/7 امتياز از سوي منتقدان و كاربران اين سايت كسب كرده است. معمولا هر چه آمار كاربران بالاتر رود امتياز فيلمها كمتر ميشود و با اين حساب فيلم فرهادي شانس بيشتري براي دريافت نخل طلا دارد.
در صفحه پيامهاي فيلم «گذشته» فرهادي نكات جالبي ديده ميشود. تنها معدودي از كاربران هستند كه معتقدند فيلم فرهادي شايستگي چنين امتياز بالايي را ندارد. بيشتر آنها فرهادي را استاد مسلم به تصوير كشيدن روابط ديناميك انساني ميدانند. آنها معتقدند «گذشته» حتي پيچيدهتر از درام تماشايي «جدايي نادر از سيمين» است.
البته برخي هم هستند كه تصور ميكنند اين تب و تاب اوليه فيلم است و بعد از مدتي سر و كله واكنشهاي منفي هم پيدا ميشود و امتياز فيلم پايينتر ميآيد. يكي از پيامها خيلي جالب به اين موضوع اشاره كرده بود كه دليل امتياز بالاي اين فيلم ما ايرانيها هستيم! ما كه هواي هموطنمان را داريم و برخي حتي بدون ديدن فيلم به آن 10 امتياز كامل دادهاند. چيزي شبيه به يك سونامي ايراني!
بسياري از كساني كه فيلم را در سينماهاي فرانسه ديدهاند ابراز اميدواري كردند كه فيلم بتواند نخل طلاي كن را ببرد. بسياري هم معتقدند كه اگر «گذشته» صاحب نخل طلا نشود يكي از جايزههاي اصلي بهترين فيلمنامه يا بهترين كارگرداني يا جايزه ويژه هيات داوران را قطعا دريافت خواهد كرد. همه چيز امشب مشخص خواهد شد. جوايز بقيه قسمتهاي كن روز گذشته اهدا شده و حالا بخش مسابقه اصلي مانده. مهمترين و بزرگترين جايزه.
سینه فونداسیون بخشی از جشنواره کن است که در آن فیلمهای کوتاه از کشورهای مختلف شرکت میکنند. این بخش که از سال 1998 به جشنواره کن اضافه شده داوری مستقل از داوران بخش اصلی دارد. امسال جین کمپون (کارگردان پیانو) ریاست این بخش را برعهده داشت.
این فیلم که از طرف انستیتو هنر شیکاگو در این جشنواره شرکت کرده به زبان انگلیسی است و داستان دختری است که قرار است گوشش را برای گوشواره سوراخ کنند. این دومین فیلم آناهیتا قزوینیزاده بعد از فیلم کوتاه بچه وقتی بچه بود است. او فیلمسازی را با شرکت در کارگاه فیلمسازی عباس کیارستمی آغاز کرده است.
جایزه اول سینه فونداسیون مبلغ 15هزار یورو است و همچنین جشنواره کن تضمین میکند که اولین فیلم بلند فیلمساز برنده در جشنواره کن به نمایش در بیايد. سوزن این جایزه را از میان 1550 فیلم کوتاه از 277 مدرسه که برای این جشنواره فرستاده شده بودند برده.
قیافه اش مثل بنگاهی ها میمونه.