قفل صنعت خودرو با کدام کلید باز خواهد شد؟

دنیای اقتصاد در ادامه نوشت: ظاهرا قرار است کلید تدبیر، بسیاری از مسائل و مشکلاتی که مدیران دولت نهم و دهم از حل آن عاجز بودند، گره گشای رونق اقتصادی کشور شود.در این بین دست‌اندرکاران صنعت خودرو نیز گوشه چشمی به این کلید دارند تا شاید با کمک آن بتوانند قفلی که طی دو سال گذشته بر تولید خودرو زده شده، با تدبیر روحانی باز شود. بالا گرفتن کلید همراه با اعلام شعارهای انتخاباتی توسط روحانی اگر چه این روزها توقع مردم را برای حل زودهنگام مشکلات اقتصادی افزایش داده، اما روزنه‌ای از امید را نیز در دل مدیران بسیاری از صنایع خصوصی و نیمه خصوصی از جمله صنعت خودرو گشوده است؛ به طوری که آنها در اظهاراتشان به باز شدن قفل‌هایی که طی چند سال گذشته بر بسیاری از صنایع کشور زده شده، امیدوار شده‌اند.

حسن روحانی در پایان نخستین برنامه انتخاباتی تلویزیونی خود، با بالا بردن کلیدی که نماد باز شدن قفل مشکلات کشور خوانده می‌شد عنوان کرد که «من می‌خواهم بگویم همه چیز با تدبیر و امید و با کلید تدبیر حل خواهد شد.» با توجه به شعارهای تبلیغاتی حسن روحانی رییس‌جمهور منتخب بسیاری از کارشناسان اقتصادی معتقدند که چینش وزرای کارآمد در تحقق این شعارها بسیار موثر است حال آنکه پیش‌بینی می‌شود رییس دولت یازدهم در کابینه خود از وزرای سابق دولت هاشمی و خاتمی بهره ببرد و محور حرکت اقتصادی دولت تدبیر و امید با این وزرا کلید بخورد.

در همین حین روز گذشته خبرگزاری مهر پیش‌بینی کرده که حسن روحانی، در چینش وزرای اقتصادی خود، احتمالا کلید وزارت صنعت، معدن و تجارت را به یکی از این افراد، یعنی اسحاق جهانگیری (وزیر اسبق صنایع و رییس ستاد انتخاباتی هاشمی رفسنجانی)، رضا ویسه (رییس اسبق سازمان گسترش)، غلامرضا شافعی (رییس فعلی سازمان گسترش)، یحیی آل‌اسحاق (وزیر بازرگانی دولت هاشمی رفسنجانی و رییس اتاق بازرگانی و صنایع و معادن تهران) و محمد نهاوندیان (رییس اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران ) خواهد سپرد که البته شانس جهانگیری، آل‌اسحاق و نهاوندیان بیش از سایر گزینه‌های دیگر است.

حال بنا داریم که سوابق خودرویی هر یک از کاندیداهایی را که گمان می‌رود ممکن است طی ماه‌های آتی کلید این وزارتخانه به آنها سپرده شود، بررسی کنیم. اسحاق جهانگیری وزیر صنعت و معدن دوران خاتمی، در این بین شاید گزینه محکمی برای پست وزارتخانه صنعت و معدن و تجارت باشد.به اعتقاد بسیاری از کارشناسان، شاید هیچ واژه‌ای به اندازه «پیکان» مردم به خصوص ایران‌خودرویی‌ها را یاد اسحاق جهانگیری، وزیر صنایع و معادن پیشین نیندازد، کسی که پیکان، گاو شیرده ایران‌خودرو را از چرخه تولید حذف کرد و پس از آن، این شرکت با مشکلات مالی فراوانی روبه‌رو شد. هر چند وی بارها در اظهارنظر و مصاحبه‌های خود عنوان کرده که پیکان باید می‌رفت؛ چراکه جان مردم مهم‌تر بود، اما بسیاری از دست‌اندرکاران صنعت خودرو اقدام وی را سیاسی خواندند و در نهایت عملی برای درخشش پرونده مدیریتی وی.در هر حال اگر چه خروج نابهنگام پیکان مورد انتقاد بسیاری از کارشناسان خودرویی قرار گرفت، اما عقد قرارداد پلت‌فرم مشترک در زمان وی که خارج از حاشیه‌سازی و اختلال نبود، به سوابق درخشان جهانگیری افزود.

به اعتقاد وی، ‌ایران‌خودرو چند سال وقت داشته تا جایگزین مناسبی برای پیکان بیابد این در حالی است که تندر قرار بوده تا جایگزین پیکان باشد، اما سنگ‌اندازی برخی اجازه تحقق این هدف را نداده است. در هر صورت در دوران وزارت وی هم اولین خودروی ملی کشور تولید شد و هم با اندیشه جهانی شدن صنعت خودرو کشور، قرارداد پلت‌فرم مشترک با رنو امضا شد. اما از رضا ویسه نیز به عنوان وزیر پیشنهادی کابینه حسن روحانی نام می‌برند.

وی نیز از مدیران قدیمی و باسابقه صنعت خودرو بوده و تقریبا در تمامی گروه‌های این صنعت از جمله ایران‌خودرو، سایپا و سازمان گسترش، حضوری فعال و تاثیرگذار داشته است، به اعتقاد بسیاری از کارشناسان ویسه از آن دسته مدیران صنعتی است که ایده‌ها و فعالیت‌هایش در زمان مسوولیت در بخش‌های مختلف صنعتی، دارای تفکر و عمق بوده و حکایت از دوراندیشی و تجربه وی دارد. پروژه خودروی ملی و پلت‌فرم مشترک (X90)، طرح‌هایی نیست که بتوان به سادگی از کنار آنها گذشت و تحولاتی را که با اجرای این طرح‌ها، در صنعت خودروی کشور به وجود آمده، نادیده گرفت و انکار کرد.

ویسه معاون جهانگیری در دوران ریاست محمد خاتمی بود، وی با تبیین برنامه‌ای 10‌ساله بانام سیاست‌های توسعه صنعت خودرو قصد پیشرو کردن این صنعت را در کشور داشت. وی در مصاحبه‌ای با «دنیای اقتصاد» عنوان کرده بود که ما برای آنکه بتوانیم توان طراحی و مدیریت کیفیت خود را افزایش بدهیم و وارد بازارهای جهانی شویم، طرح پلت‌فرم مشترک را تدوین کردیم که دلیل آن هم این بود که در قالب این طرح در اندازه اقتصاد بزرگ، تولید کنیم؛ چرا که خاصیت تولید مشترک، پایین آمدن قیمت تمام شده محصول است.

اما از غلامرضا شافعی نیز در کابینه روحانی نام برده شده است. شافعی شاید تنها مدیر از دولت خاتمی بود که در دوران ریاست‌جمهوری احمدی‌نژاد نیز صاحب کرسی مدیریتی شد. وی هم‌اکنون رییس سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران (ایمیدرو) است. مهدی غضنفری وزیر صنعت، معدن و تجارت سال گذشته غلامرضا شافعی وزیر تعاون دولت هاشمی رفسنجانی و وزیر صنایع دولت خاتمی را به سمت معاون خود منصوب کرد و کلید ایدرو را به وی تحویل داد.

شافعی پس از آنکه در سال 78 و با آمدن اسحاق جهانگیری به وزارت صنایع، از دولت هفتم خداحافظی کرد، کمتر در محافل دیده شد و در واقع گوشه عزلت گرفته و خود را به فعالیت‌های اقتصادی مشغول کرده بود.

تشکیل ستاد صنعت خودرو از جمله اقدامات خودرویی وی محسوب می‌شود.

او در دو مقطع، پا به وزارت صنایع گذاشت؛ یکی در اوایل دهه 60 و دیگری در سال 76 که از سوی رییس‌جمهور دوره هفتم، به عنوان وزیر صنایع معرفی شد. در واقع ورود شافعی از سال 63 به وزارت صنایع بعد از دوران مسوولیت وی در سازمان ملی صنایع ملی ایران بود. او بیش از دو سال در این سازمان بر کرسی ریاست نشست. بر این اساس هر چند از سوابق خودرویی یحیی آل‌اسحاق و محمد نهاوندیان سندی موجود نیست، اما این دو نیز در گمانه‌زنی‌ها برای احراز پس وزارت صنعت، معدن و تجارت قرار دارند.