جزییات پزشک خانواده تهران از زبان وزیر بهداشت

دکتر محمدحسن طریقت منفرد در نشستی خبری که با حضور معاونان سه دانشگاه علوم پزشکی تهران، شهید بهشتی و ایران و همچنین معاون وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی و نماینده شهرداری تهران برگزار شد ، گفت: پیش از این مقرر بود برنامه پزشک خانواده از ابتدای سال درتهران آغاز شود اما تا منابع مربوطه تامین نشود به صلاح نبود طرحی آغاز شود.

وی همچنین گفت: با توجه به اینکه الگوی جدید برنامه پزشک خانواده در هفت استان دیگر با موفقیت اجرا شد و به دنبال ابلاغ بودجه مشکل اعتباری برنامه نیز برطرف شد، پزشک خانواده در تهران آغاز شد.

مبلغ پرداختی به پزشکان خانواده در تهران به روز است نه به ماه

وزیر بهداشت درباره چگونگی پرداخت‌ به پزشکان در قالب برنامه پزشک خانواده در تهران، گفت: ارائه خدمت پزشک خانواده در تهران از مرداد ماه آغاز می‌شود و این پزشکان باید شهریور ماه پول خود را دریافت کنند؛ یعنی زمانی که مصادف می‌شود با پایان کار دولت دهم و زمانی که من در وزارت بهداشت نیستم. بر این اساس مقرر شد در تهران هر پزشک اولین بیماری که از طریق پرونده الکترونیک معرفی کرد، طی 24 ساعت پول آن را دریافت کند و به عبارت دیگر مبلغ پرداختی به پزشکان خانواده در تهران به روز است نه به ماه.

وزیر بهداشت افزود: در ستاد اجرایی برنامه پزشک خانواده و نظام ارجاع، سازمان‌های بیمه‌گر، وزارت بهداشت،‌ معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی ریاست جمهوری و همچنین در استان‌ها فرمانداران و استانداران عضو هستند این ستاد، پزشک خانواده را هدایت می‌کند، بیمه‌ها در این ستاد نقش پرداخت‌کننده و ثبت کننده اطلاعات را دارند.

وی گفت: برای برنامه پزشک خانواده تهران در ستاد اجرایی تصمیم گرفته شد تا اعتبارات از طریق ستاد هزینه شود، چرا که در حال حاضر بیمه‌ها و همچنین وزارت بهداشت رقم قابل ملاحظه‌ای را بدهکارند. به منظور آنکه در تهران مشکل پرداخت پیدا نکنیم، مقرر شد منابع از طریق ستاد اجرایی هزینه شود و همچنین پرداخت‌ها به روز انجام شود.

وزیر بهداشت با اشاره به استفاده از ظرفیت و امکانات نهادها و سازمان‌های مختلف برای اجرای برنامه پزشک خانواده تهران، گفت: در تهران هر نهادی به میزان قابل ملاحظه‌ای امکانات در اختیار دارد. به عنوان مثال شهرداری از خانه‌های بهداشت و تیم‌های سلامت و ... بهره می‌برد که می‌توان از تمام این امکانات برای اجرای برنامه پزشک خانواده استفاده کرد. تمام ملاحظات در نظر گرفته می‌شود تا بتوانیم در اجرای برنامه پزشک خانواده تهران سرعت و دقت بیشتری داشته باشیم. در اجرای این برنامه نگران تنها چیزی که نیستیم، منابع مالی است.

طریقت منفرد ادامه داد: فردی که طراحی سامانه برنامه پزشک خانواده تهران را بر عهده گرفته، کسی است که سامانه مربوط به قانون هدفمندی یارانه‌ها را تعریف کرده است.

وی همچنین گفت: برای برنامه پزشک خانواده 10 درصد فرانشیز در نظر گرفته شده است. چرا که تجربه نشان داده هر جا که خدمتی به صورت رایگان ارائه شود، مراجعات غیرضرور بسیاری خواهد داشت.

طریقت منفرد درباره اعتبارات برنامه پزشک خانواده و نظام ارجاع به ایسنا گفت: معمولا اعتبار برنامه پزشک خانواده همان اعتبار بیمه‌هاست، در مجموع اعتبار اصلی این برنامه اعتبارات بیمه‌ایست اما از آنجا که در ابتدا یکسری هزینه‌های اضافه دارد این اعتبارات بیمه‌ای نیازمند تقویت است.

وی ادامه داد: بنابراین آنچه که معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی ریاست جمهوری به این منظور تخصیص داده، تمام اعتبارات مورد نیاز برنامه پزشک خانواده نیست.

وی با تاکید بر لزوم پرداخت به موقع به پزشکان خانواده، ادامه داد: با توجه به کسری اعتبارات بیمه‌ها که منجر به بدهی نسبتا طولانی مدت آنها شده است، سعی شده تا در برنامه پزشک خانواده مطالبات پزشکان و موسسات طرف قرارداد را به روز پرداخت کنیم.

وزیر بهداشت از اعتبارات 2000 میلیارد تومانی برای برنامه پزشک خانواده کشور در سال جاری خبر داد و گفت: البته اعتبارات مربوط به سه ماه اول اجرای برنامه پزشک خانواده در هفت استان جدید، سال گذشته تامین شد و اگر این استان‌ها بابت اجرای برنامه با کسری مواجه شوند، از محل اعتبارات جدید به آنها کمک خواهد شد.

به گفته طریقت منفرد، اکنون 400 میلیارد تومان از اعتبار 2000 میلیاردی مربوط به اجرای برنامه پزشک خانواده تخصیص یافته و مابقی این اعتبار نیز در طول سال به صورت ماه به ماه تامین خواهد شد.

وی ابراز امیدواری کرد که این اعتبار 2000 میلیارد تومان در کنار منابع بیمه‌ای بتواند تا پایان سال چاله‌های برنامه پزشک خانواده را پر کند.

وی در پاسخ به سوال ایسنا، ادامه داد: اجرای برنامه پزشک خانواده چهار الزام اصلی دارد؛ مهم‌ترین الزام در این برنامه تدوین یک روش مشخص و کارآمد برای اجراست که البته مهم‌ترین بعد آن مبتنی بر سرانه‌ای بودن آن است. همچنین در این برنامه وجود گایدلاین‌های درمانی لازم است، چرا که پزشک خانواده به عنوان مدیر سلامت باید برای درمان راهنما داشته باشد و مشخص باشد که این پزشک در سطوح بعدی چگونه باید درمان را مدیریت کند.

تدوین و چاپ کتاب بیش از 90 راهنمای درمانی

وزیر بهداشت از تدوین بیش از 90 راهنمای درمانی خبر داد و گفت: با همت دانشگاه‌های علوم پزشکی، کتاب نخست گایدلاین‌های درمانی منتشر شده و کتاب دوم نیز تا 50 روز آینده چاپ می‌شود. این دو کتاب حدود 90 درصد نیاز خدمات اصلی را پوشش می‌دهد.

طریقت منفرد، سومین الزام در برنامه پزشک خانواده را وجود منابع مالی مناسب عنوان کرد و گفت: البته در حال حاضر این منابع تامین شده است. آمادگی و وجود بستر اجرایی در مناطق مجری طرح برنامه پزشک خانواده نیز چهارمین الزام اجرای این برنامه است.

وی ادامه داد: در برنامه پزشک خانواده هر پزشک می‌تواند حدود 2000 بیمار را تحت پوشش قرار دهد. بر اساس اطلاعات سازمان نظام پزشکی در تهران حدود 22 هزار پزشک عمومی و همچنین در استان تهران حدود 24 هزار پزشک عمومی ثبت شده‌اند که با در نظر گرفتن ریزش‌ها، حدود 18 هزار پزشک عمومی در تهران باید وجود داشته باشند. با احتساب 2000 نفر جمعیت برای یک پزشک عمومی، پیش‌بینی می‌کنیم برای اجرای برنامه پزشک خانواده در تهران به هفت تا هشت هزار پزشک عمومی نیاز داشته باشیم . البته ممکن است در برخی مناطق از جمله در روستاها به دلیل نبود پزشک، افراد تحت پوشش پزشک مربوطه بیشتر شود.

وزیر بهداشت درباره چگونگی اجرای برنامه پزشک خانواده ادامه داد: معمولا در کشورهایی که تجربه اجرای برنامه پزشک خانواده را دارند، هر سه سطح خدمت را پزشک خانواده مدیریت می‌کند، اما از آنجا که این موضوع هنوز در کشور ما تجربه نشده، سرانه سطح اول خدمات یعنی خدمات پزشکی و پاراکلینیکی اعم از آزمایشگاه، رادیولوژی و ... مشخص شده است و به این ترتیب پزشک خانواده در ابتدا، سطح اول خدمات را مدیریت خواهد کرد.

طریقت منفرد افزود: سرانه در نظر گرفته شده برای پزشک خانواده متناسب با سرانه بیمه‌ای است. این سرانه سال گذشته 12 هزار تومان بود که 35 درصد آن به سطح نخست خدمات تعلق می‌گیرد. در صورت افزایش رقم سرانه، میزان سرانه پزشک خانواده نیز افزایش می‌یابد.

حقوق پزشکان خانواده روستایی اصلاح شد

وزیر بهداشت با بیان اینکه تفاوت قابل ملاحظه‌ای میان دریافتی پزشکان خانواده شهر و روستا وجود دارد، ادامه داد: این موضوع می‌توانست باعث مهاجرت پزشکان روستا به شهرها شود. بنابراین در این استان‌ها حقوق پزشکان خانواده را ترمیم و اصلاح کردیم.

وی درباره دستورالعمل اصلاح شده نسخه 02 برنامه پزشک خانواده، گفت: اصلاح شیوه‌نامه برنامه پزشک خانواده موجب شد تا سیستم این برنامه به پزشک خانواده واقعی شبیه شود. این در حالی است که در گذشته این سیستم هیچ شباهتی به پزشک خانواده واقعی نداشت. پزشک خانواده مزایای بسیار زیادی دارد که نخستین مزیت آن تشکیل پرونده الکترونیک سلامت و انجام ویزیت پایه است.

نحوه جبران درآمد متخصصان با اجرای پزشک خانواده

طریقت منفرد درباره مسائل انگیزشی در نظر گرفته شده برای سطوح دوم و سوم خدمات، ادامه داد: اگر قرار است با اجرای برنامه پزشک خانواده و نظام ارجاع، مراجعات به متخصصان کاهش یابد، میزان درآمد متخصصان باید به نحوی ترمیم شود. بر این اساس زمانی که بیمار از سوی پزشک خانواده به سطوح بعدی ارجاع داده می‌شود، گذشته از آنکه ویزیت مربوطه به پزشک متخصص پرداخت می‌شود، دو ویزیت نیز بابت ارائه گزارش ارجاع به پزشک خانواده، به متخصص مربوطه پرداخت خواهد شد.

وزیر بهداشت در توضیح علت در نظر گرفتن روش سرانه‌ای در برنامه پزشک خانواده و نظام ارجاع، گفت: در سیستم ارجاع دو نگرش وجود دارد؛ ابتدا آنکه پزشک پول را بگیرد، اما خدمتی ارائه ندهد؛ اتفاقی که سال گذشته در استان‌های مجری افتاد و دیگر آنکه هزینه بیمار بیشتر از اعتباری باشد که برای پزشک مربوطه در نظر گرفته شده است که سیستم سرانه‌ای این مباحث را کنترل می‌کند.

وی در این باره افزود: بنابراین پرداخت به پزشک خانواده در صورت ارائه خدمت انجام می‌شود، اگر خدمت ارائه شده از سوی پزشک بیشتر از سرانه مربوطه نیز باشد، به دنبال نظارت‌هایی که انجام می‌شود، پرداخت به وی نیز ترمیم می‌شود.

پزشک خانواده، مستقل و غیردولتی است

طریقت منفرد ادامه داد: در آینده ارائه خدمات مراقبت‌های اولیه همراه با سرانه به پزشک خانواده محول می‌شود.

وزیر بهداشت افزود: پزشک خانواده برنامه‌ای است که پزشک آن، پزشکی مستقل و غیردولتی است.

وی در پاسخ به سوال خبرنگاران مبنی بر آنکه چه ضمانتی وجود دارد تا برنامه پزشک خانواده تهران مجددا متوقف نشود، گفت: در مقطعی که قرار بود برنامه پزشک خانواده در تهران آغاز شود، حدود 11 پزشک از یک سازمان بیمه‌گر و حدود 20 پزشک نیز از یک سازمان بیمه دیگر در تهران ثبت‌نام کردند. هر چند به ظاهر این برنامه در آن زمان در تهران متوقف شد، اما گویا پزشکان از آن بی‌اطلاع بودند.

طریقت منفرد گفت: ما برنامه پزشک خانواده تهران را با شهر تهران آغاز می‌کنیم، اگر از توابع تهران نیز متقاضی اجرای برنامه وجود داشته باشد، از آن استقبال می‌کنیم.

پزشک خانواده با زور و دستورالعمل شدنی نیست

وزیر بهداشت در پاسخ به سوال خبرنگاری مبنی بر آنکه چه سطوحی از برنامه پزشک خانواده در تهران به اجرا گذاشته می‌شود، گفت: فعلا کار پزشک خانواده مربوط به سطح یک است. این اقدام با زور و دستورالعمل شدنی نیست. البته بیمارستان‌های دولتی سرمایه مردم هستند و برای ارائه خدمات در سطوح بالاتر در قالب برنامه پزشک خانواده و نظام ارجاع آماده‌اند. حضور بخش خصوصی نیز در این برنامه (چه پزشک و چه مطب) نیز به صورت داوطلبانه خواهد بود.

وی بر لزوم متناسب بودن بسته خدمات با منابع بیمه‌ها، ادامه داد: بیمه در دنیا تعریفی مشخص دارد. مهم‌ترین موضوع در مبحث بیمه آن است که ورودی آن باید با خروجی‌اش در متناسب باشد. بنابراین بیمه‌ها در دنیا بر اساس سرانه و درآمدی که کسب می‌کنند، بسته خدمات خود را نیز تعریف می‌کنند. این در حالی است که بیمه در ایران تعریف نشده و بسته خدمت لازم را در این زمینه ندارد. اینکه نیاز مردم باید برطرف شود، امری طبیعی است، اما اینکه این نیاز از چه کانالی باید رفع شود، نیز مهم است. بر این اساس باید ابتدا ظرفمان را تعریف کنیم و سپس به مظروف بپردازیم. این در حالی است که ما تابحال هیچ وظیفه‌ای به جز دنبال مظروف رفتن برای خود تعریف نکرده‌ایم.

وزیر بهداشت خدمات نظام سلامت را به دو نوع تقسیم کرد و گفت: خدمات اضطراری و اورژانسی از مهم‌ترین خدمات هستند که مردم نباید تحت هیچ شرایطی در تامین آن دغدغه داشته باشند. بنابراین یک ظرف ما خدمات اضطراری خواهد بود که باید پوشش مالی کامل باشد.

وی افزود: خدمات دیگر، خدماتی هستند که مردم آن را انتخاب می‌کنند. به عنوان مثال بیماری که مشکل ارتوپدی دارد می‌تواند هر زمانی برای درمان خود مراجعه کند و در اینجا بیمار حق انتخاب دارد.

پزشک خانواده مشکل اعتباری ندارد

طریقت منفرد در پاسخ به سوالات متعدد خبرنگاران درباره کافی بودن اعتبارات در نظر گرفته شده برای برنامه پزشک خانواده و نظام ارجاع، گفت: در این زمینه فکر نمی‌کنم مشکلمان پول باشد. به عنوان مثال باید گفت که در سال 90 حدود 40 هزار میلیارد تومان صرف بهداشت و درمان کشور شده است که حدود 15 هزار میلیارد تومان آن را بیمه‌ها و حاکمیت و 25 هزار میلیارد تومان آن را مردم پرداخته‌اند.

وزیر بهداشت در این باره ادامه داد: در کشور ما به طور متوسط سالانه از هر 1000 نفر، 90 نفر بستری می‌شوند، بر این اساس در مجموع سالانه حدود شش تا 6.5 میلیون بستری در کشور صورت می‌گیرد. در برخی بیمارستان‌ها هزینه یک بیمار بستری به حدود یک میلیون تومان می‌رسد. بر این اساس در سال 90 حدود 6500 میلیارد تومان در این زمینه صرف شده است. از طرف دیگر هر بیمار سالانه به طور متوسط 10 مرتبه مراجعه سرپایی دارد که با احتساب جمعیت 70 میلیون تومانی، بابت این موضوع نیز رقمی معادل 7000 میلیارد تومان باید در نظر گرفت. مجموع این 7000 میلیارد تومان با 6500 میلیارد تومان ناشی از بستری حدود 13.5 میلیارد تومان می‌شود . حال سوال این است که چرا در سال 90 باید 40 هزار میلیارد تومان صرف بهداشت و درمان کشور شود؟

وی با تاکید بر آنکه هر چه در امر سلامت اعتبار تخصیص داده شود، این اعتبارات هزینه نیست، بلکه سرمایه‌گذاری است، افزود: هیچ‌کس مخالف افزایش اعتبارات بهداشت و درمان نیست، اما باید گفت که سلامت از جمله مکان‌هایی است که باید از منابع آن حداکثر بهره‌وری را داشته باشیم. کسری منابع بهداشت و درمان موضوعی جهان شمول است بنابراین اگر من مسوول در مورد موضوعی در حوزه سلامت مبحث پول را عنوان کردم، آن را از من نپذیرید. به جای آنکه بگوییم پول، باید کف ظرفمان را مشخص کنیم.

طریقت منفرد در این باره افزود: پراکندگی توزیع منابع حوزه سلامت در کشور ما از جمله مشکلات است که البته به دنبال این موضوع کسی هم بابت خدمات پاسخگو نیست. این در حالیست که در دنیا منابع را تجمیع می‌کنند و صرفا پرداخت‌ها در مقابل ارائه خدمات خواهد بود.

وزیر بهداشت ادامه داد: این "ظرف" در دنیا تعریفی دارد که یکی از آنها تجمیع منابع، دیگری پرداخت مبتنی بر عملکرد، تدوین بسته خدمات و در نهایت وجود گایدلاین‌های درمانی است تا این موارد را نداشته باشیم که البته تا به امروز نداشته‌ایم، پول مشکلی را حل نخواهد کرد.

وی گفت: معتقدم اگر قانون برنامه پنجم عملیاتی شود، 80 تا 90 درصد مشکلات بهداشت و درمان کشور حل می‌شود.

وزیر بهداشت در پاسخ به سوال خبرنگاری درباره چرایی عمل نشدن به قانون برنامه پنجم توسعه تاکنون، گفت: این موضوع انقدر سنگین شده که برداشتن آن از روی زمین سخت شده است، اما باز هم تاکید می‌کنم که در بهداشت و درمان هر چقدر بیشتر هزینه شود،‌ سرمایه‌گذاری است.

طریقت‌منفرد در پاسخ به سوال خبرنگاری که پرسید عنوان می‌شود وزیر بهداشت همواره در دولت مظلوم واقع می شود و نمی‌تواند بودجه بگیرد، گفت: اگر قرار بود من وزیر بهداشت باشم، باید بگویم که من در زندگی‌ام هیچ‌گاه مظلوم نبوده‌ام.

در واکنش به این اظهارات وزیر، خبرنگار دیگر پرسید مگر الان شما وزیر بهداشت نیستید؟ که طریقت منفرد گفت: من اکنون خلاء پرکن هستم، چرا که تا 28 اسفند باید صبر می‌کردیم و از اول امسال نیز تنها توانستیم برنامه‌ای برای چند ماه بریزیم، اما در مجموع تاکید می‌کنم که بنا داریم تا پایان کار این دولت کارهایمان را ادامه دهیم.

وی در پاسخ به سوال خبرنگاری درباره ضرورت اجرای برنامه پزشک خانواده در تهران در ماه‌های پایانی فعالیت دولت دهم، گفت: طبق قانون برنامه پزشک خانواده 17 سال است که به تهران وارد شده است. برنامه پزشک خانواده یک تحول عظیم است که 17 سال پیش تکلیف شده و دو قانون برنامه توسعه‌ای کشور نیز بر آن تاکید داشته‌اند. پزشک خانواده مبحثی نیست که کسی بتواند از کنار آن بگذرد. پزشک خانواده فراموش شدنی نیست.

طریقت منفرد گفت: قبلی‌ها نیز همین فکرها را کردند که پزشک خانواده‌ 17 سال است معلق مانده است. بالاخره برنامه پزشک خانواده باید از جایی شروع شود. اگر طی این مدت موفق شویم حتی یک نفر تهرانی را در سامانه مربوطه ثبت‌نام کنیم و اقدامات مربوط به وی انجام شود، کار برای دولت بعدی راحت خواهد شد.

چگونگی ثبت‌نام مردم و پزشکان در برنامه پزشک خانواده تهران

معاون فنی مرکز توسعه شبکه وزارت بهداشت چگونگی ثبت‌نام مردم و پزشکان را در برنامه پزشک خانواده تهران اعلام و تشریح کرد.

دکتر سیدرضا مظهری در نشست خبری که روز پنجشنبه با حضور وزیر بهداشت درباره برنامه پزشک خانواده تهران در وزارت بهداشت برگزار شد، گفت: سامانه برنامه پزشک خانواده چند سالی است که ایجاد شده و بر اساس نظرات سازمان‌های بیمه‌گر اصلاحات لازم بر روی آن صورت گرفته است. هم اکنون 460 سامانه به هم پیوسته در کشور فعالند و پرداخت‌های پزشکان خانواده استان‌های فارس و مازندران با استفاده از اطلاعات این سامانه صورت می‌گیرد.

وی افزود: تاکنون اطلاعات مربوط به 31 میلیون و 928 هزار و 188 نفر از ایرانیان توسط ارائه‌دهندگان خدمات به این سامانه وارد شده است.

وی با بیان اینکه فعالیت این سامانه از حدود یک سال گذشته سرعت بیشتری گرفته است، ادامه داد: تاکنون 9 میلیون و 403 هزار و 703 نفر ، پزشک خانواده خود را در این سامانه انتخاب کرده‌اند.

معاون فنی مرکز توسعه شبکه وزارت بهداشت اولین اقدام پس از انتخاب پزشک خانواده را انجام ویزیت پایه عنوان کرد و گفت: ویزیت پایه یک اقدام درمانی نیست، چرا که تمام مردم اعم از بیمار و سالم باید تحت انجام ویزیت پایه کامل قرار گیرند و بر اساس آن شناسنامه سلامت برای افراد پر می‌شود.

وی با بیان اینکه ویزیت پایه در هفت سرفصل باید انجام شود، افزود: تاکنون ویزیت پایه برای 500 هزار نفر در کشور انجام شده است و طی آن 21 میلیون دیتای اطلاعاتی مربوط به سلامت افراد وارد سامانه شده است.

مظهری افزود: تاکنون بیش از 54 هزار پزشک عمومی با ارائه مدارک و اسناد برای اجرای برنامه پزشک خانواده در کشور اعلام آمادگی کرده‌اند که 2744 نفر از آنها مربوط به شهر تهران است.

وی درباره چگونگی ثبت‌نام مردم در برنامه پزشک خانواده و نظام ارجاع در تهران، گفت: مطب‌ها و مراکز مجری پزشک خانواده با نصب تابلو یا پارچه نوشته بر سر در مطب یا پایگاه مجری پزشک خانواده، برای ثبت‌نام از جمعیت مورد نظر اعلام آمادگی می‌کنند. همچنین اطلاع‌رسانی در زمینه اینکه چه مراکزی مشمول ارائه خدمات پزشک خانواده هستند را از طریق سایت www.1590.ir خواهیم داشت. پزشکان عمومی نیز می‌توانند با مراجعه به همین سایت در برنامه پزشک خانواده ثبت‌نام کنند.