شیوع ۲۳ درصدی اختلالات روانی در کشور

فاطمه رخشانی درباره برنامه های وزارت بهداشت در حوزه سلامت روان گفت: اول باید یادآوری کنم که بیماریهای روانی با بیماریهای جسمی به کلی متفاوت هستند و حتی نسبت به بیماریهای مزمن و غیر واگیر که کنترل همه عوامل بروز آنها مشکل است به علت اینکه عوامل بسیار متعددی در بروز آنها دخیل است. کنترل بیماریهای روانی بسیار کار سختی است.

معاون بهداشت وزیر بهداشت گفت:‌ حتی سازمان بهداشت جهانی نیز از اینکه مثلاً کنترل استرس را که یکی از عوامل بروز بیماریهای روانی است به کشورها توصیه کند، پرهیز می‌کند چون می‌گوید نمی‌دانیم که منشأ استرس کجاست و نمی‌توانیم آن را کنترل کنیم بنابراین بهتر است اصلاً روی آن سرمایه‌گذاری نکنیم به همین خاطر معمولاً کنترل این نوع عوامل را در برنامه‌ریزی‌ها نمی‌گذارند.

وی افزود:‌ علت آن این است که عوامل خیلی مختلفی ممکن است عامل استرس و فشار روانی باشند. یک رعد و برق ممکن است سلامت روان عده زیادی را به هم بریزد، ممکن است یک جمله یک نفر پشت تریبون عده زیادی را از ترس به بیمارستان بکشاند. حتی ممکن است یکی در را محکم ببندند و دیگری آن طرف غش کند.

وی گفت: بنابراین کنترل عوامل بروز بیماریهای روانی کار آسانی نیست‌،کار سختی است ولی نشدنی هم نیست.

معاون وزیر بهداشت افزود: برای کنترل این بیماریهای و عوامل آنها یک اتفاق باید می‌افتاد که نیفتاد و آن همکاری سایر سازمانها با وزارت بهداشت بود. برای این کار باید مردم را توانمند کنیم تا بتوانند استرس را کنترل کننم. هر چقدر مردم یک کشور بیشتر در معرض استرس باشند، بیشتر باید مردم را توانمند کنیم. سؤال این است که آیا ما مردمی داریم که بتوانند استرس را کنترل کنند. آیا می‌دانیم اگر در خیابان یک دفعه ماشین جلوی ما پیچید چه واکنشی نشان دهیم.

وی در پاسخ به این پرسش که آیا وزارت بهداشت به سهم خود به وظیفه‌اش برای کنترل بیماریهای روانی عمل کرده گفت:‌ نه، من قبول ندارم. ما اتفاقاً آن طور که برای بیماریهای جسمی در وزارت بهداشت تلاش کرده‌ایم بسیار کمتر از آن برای بیماریهای روانی کار کرده‌ایم. تازه بدتر از آن وضعیت سلامت اجتماعی است.

رخشانی ادامه داد: من می‌گویم اگر ساختار تشکیلاتی وزارت بهداشت را ببینید، می‌بینید که اصلاً سلامت روان در ساختار تشکیلاتی وزارت بهداشت جایگاه مناسبی ندارد و جایگاه آن بسیار ضعیف تر از ساختار تشکیلاتی امور دیگر است.

معاون وزیر بهداشت گفت: چه مفهومی دارد که ‌ساختار وزارت بهداشت سلامت روان را در اولویت قرار نداده است، در حالی که در آخرین مطالعات بار بیماریهای، بار اول بیماریهای زنان مربوط به افسردگی و بیماریهای روانی است.

وی در پاسخ به پرسشی درباره شیوع و رشد بیماریهای روانی افزود: شیوع بیماریهای روانی طی سالهای گذشته افزایش پیدا کرده و از 19 درصد به به حدود 23 درصد رسیده است. برخی دوستان به من می‌گویند، این عددها را نگویید ولی به نظر من گفتنش هیچ عیبی ندارد ولی رشد سالانه بیماریهای روانی را نمی‌دانم.

رخشانی گفت: بدتر شدن سلامت روان مردم روندی است که در تمام دنیا به وجود آمده است؛ علت آن هم این است که زندگی مردم پیچیده‌تر شده است. پیچیده‌تر شدن زندگی و صنعتی شدن، به علت تغییر مکانیزم محیطی این مسائل را بیشتر می‌کند.

وی افزود: یک سوال بپرسم، آیا فامیل‌ها الان مثل قدیم با هم حرف می‌زنند، متأسفانه الان داریم می بینیم که SMS جایگزین حتی صحبت تلفنی دوستان و فامیل شده است و دیگر حتی صحبت تلفنی هم با هم نداریم. زندگی شهری و صنعتی آدمها را از هم دور می‌کند و باعث ایجاد و افزایش مشکلات روحی و روانی مردم می‌شود.

معاون بهداشتی وزیر بهداشت گفت: البته ما هنوز در کشوری زندگی می‌کنیم که ارتباطات عاطفی و خانوادگی را تا حدی حفظ کرده‌ایم و هنوز سنتهای قدیمی وجود دارند. هنوز خانواده شاکله اصلی جامعه است و برای مردم اهمیت دارد اما یکسری اتفاقات در جامعه دارد می‌افتد که باید حواسمان به آنها باشد.

رخشانی در پاسخ به این پرسش که وزارت بهداشت چه برنامه‌هایی دارد گفت: سندهایی برای سلامت روان در حال تدوین است اما بیشتر در حد جمع شدن عده‌ای از صاحبنظران و بحثهای کارشناسی است و کاری عملیاتی نشده است.

وی گفت: ‌تفاهم هایی انجام شده و شاید شاکله کار هم تدوین شده باشد. بیشتر به این سمت می رویم که باید با آموزش خانواده‌ها و آموزش مهارتهای زندگی به مردم و آموزش فرزند پروری کاری کنیم که در آینده مشکلات روحی-روانی کمتر شود. اما برای اینکه این کارها خودش را نشان بدهد،‌به زمان نیاز داریم.