رمضان در کلام مقام معظم رهبری؛ رمضان ماه فرصتها

"قرآن نباید از زندگی‌تان حذف شود. تلاوت قرآن را حتماً داشته باشید؛ هر چه ممکن است. تلاوت قرآن هم، با تأمل و تدبر اثر می‌بخشد. تلاوت عجله‌یی که همین طور انسان بخواند و برود و معانی را هم نفهمد یا درست نفهمد، مطلوب از تلاوت قرآن نیست؛ نه این که بی فایده باشد - بالأخره انسان همین که توجه دارد این کلام خداست، نفس این یک تعلق و یک رشته ارتباطی است و خود همین هم مغتنم است و نباید کسی را از این طور قرآن خواندن منع کرد."

"لیکن تلاوت قرآنی که مطلوب و مرغوب مأمورٌبه است، نیست. تلاوت قرآنی مطلوب است که انسان با تدبر بخواند و کلمات الهی را بفهمد، که به نظر ما می‌شود فهمید. اگر انسان لغت عربی را بلد باشد و آن چه را هم که بلد نیست، به ترجمه مراجعه کند و در همان تدبر کند؛ دو بار، سه بار، پنج بار که بخواند، انسان فهم و انشراح ذهنی نسبت به مضمون آیه پیدا می‌کند که با بیان دیگری حاصل نمی‌شود؛ بیشتر با تدبر حاصل می‌شود؛ این را تجربه کنید. لذا انسان بار اول وقتی مثلاً ده آیه مرتبط به هم را می‌خواند، یک احساس و یک اشتباه دارد؛ بار دوم، پنجم، دهم که همین را با توجه می‌خواند، انتباه(توجه) دیگری دارد؛ یعنی انسان انشراح ذهن پیدا می‌کند. هر چه انسان بیشتر انس و غور پیدا کند، بیشتر می‌فهمد؛ و ما به این احتیاج داریم."

خصوصیت روزه در کلام رهبری

خصوصیت روزه عبارت است از کفّ‌نفس. روزه، مظهر کفّ‌نفس است؛ «و نهى النّفس عن الهوى».مظهر صبر در مقابل گناه و غلبه مشتهیات، روزه است؛ لذا در روایات، ذیل آیه شریفه «واستعینوا بالصّبر و الصّلاة» صبر را به روزه تعبیر کرده‌اند. روزه، مظهر گذشت از خواسته‌هاست.

...ریاضتى که در میهمانى این ماه وجود دارد-که ریاضت روزه و گرسنگى کشیدن است- شاید بزرگ‌ترین دستاورد این ضیافت الهى است. برکاتى که روزه براى انسان دارد، به قدرى این برکات از لحاظ معنوى و ایجاد نورانیت در دل انسان زیاد است که شاید بشود گفت بزرگ‌ترین برکات این ماه همین روزه است. روزه را بعضى می‌گیرند؛ پس این‌ها وارد ضیافت شده‌اند و بهره‌ای از این ضیافت را هم گرفته‌اند.

فرصت‌های ماه رمضان در بیان رهبری

اگر بخواهیم در یک جمله ماه رمضان را تعریف کنیم، باید عرض کنیم ماه فرصت‌ها. فرصت‌های فراوانى در این ماه در برابر من و شماست. اگر از این فرصت‌ها بتوانیم درست استفاده کنیم، یک ذخیره عظیم و بسیار ارزشمندى در اختیار ما خواهد بود ...در همین خطبه (شعبانیه)، رسول مکرم (ص) فرمودند که «شهر دعیتم فیه الى ضیافة اللَّه»؛ این یک ماهى است که شما در این ماه دعوت شده‌اید به میهمانى الهی. خود این جمله در خور تدبر و تأمل است؛ دعوت به میهمانى الهی. اجبار نکردند که همه افراد از این میهمانى استفاده کنند؛ نه، فریضه قرار داده‌اند؛ اما تحت اختیار خود ماست که از این میهمانى استفاده بکنیم یا نکنیم. بعضى هستند که در این میهمانى عظیم اصلاً فرصت این را پیدا نمی‌کنند که به این دعوت‌نامه توجه کنند. غفلت آن‌ها، فرورفتگى آن‌ها در کار مادیت و دنیاى مادى به قدرى است که آمدن و رفتن ماه رمضان را نمی‌فهمند. مثل همین که کسى را براى یک میهمانى بسیار باشکوه و پر خیر و برکتى دعوت کنند و او فرصت نکند؛ غفلت کند از اینکه کارت دعوت را حتّى نگاه کند. این‌ها دستشان به کلی خالى می‌ماند. بعضى می‌فهمند این میهمانى هست، اما به این میهمانى نمی‌روند. کسانى که خداى متعال به آن‌ها لطف نکرده است و توفیق نداده که با اینکه عذرى ندارند، روزه را نمی‌گیرند یا از تلاوت قرآن یا از دعاهاى ماه رمضان محروم می‌مانند، آن‌ها همین افراد هستند. کسانى هستند که وارد این میهمانى نمی‌شوند، نمی‌آیند به این میهمانى؛ حساب این‌ها روشن است.