۸ روش برای شناسایی افراد دروغگو

فرض كنید با نامزدتان (فردی كه قرار است همسر شما باشد) روبه‌رو هستید و ناگهان در میان صحبت‌هایش شك می‌كنید كه حرف‌هایش، ابراز علاقه‌هایش و قول و قراری كه به شما می‌دهد حقیقت دارد یا خیر. در این مواقع چه كاری از دست شما ساخته است؟ ما روش‌هایی را به شما معرفی خواهیم كرد تا مچ دروغگوها را باز كنید. گفت‌وگوی کوتاهی با عارف لرستانی در این زمینه داشتیم که در ادامه می​خوانید.

از صحنه تئاتر تا مصر

از تکنیک به حس برسید

فرض كنید بازیگری قرار است نقش یك پزشك را ایفا كند. وقتی هنرپیشه از قواعد و قوانین زبان بدن در جهت درست استفاده می‌كند در حقیقت یكی از مهم‌ترین اصول بازیگری را كه همان تكنیك است، مورد استفاده قرار داده است. اگر بازیگری كه قرار است در نقش پزشك ظاهر شود ابتدا از تكنیك (ژست) استفاده كند ناخودآگاه حس پزشك بودن هم در او به وجود خواهد آمد. یا موقعیتی را فرض كنید كه قرار است هر شب به مدت 2 ماه روی صحنه تئاتر نقشی را بازی كنید و هر شب در قسمتی از این نمایش مجبور هستید گریه كنید. مطمئنا دفعاتی پیش می‌آید كه نمی‌توانید گریه كنید. در این مورد شما باید از فرم گریه كردن استفاده كنید تا در نهایت به حس آن برسد كه این همان بادی‌لنگوئج است.

زبان بدن در کشتی​گیری

تمام رفتارهای ما و برخوردهای اجتماعی ما همراه بادی‌لنگوئج یا همان زبان بدن معنا و مفهوم پیدا می‌كند. در حقیقت زبان بدن نوعی بازیگری با اعضای صورت و بدن است. من در سنین نوجوانی كشتی كار می‌كردم و كشتی یك ورزش تك‌نفره است. در كشتی وقتی قرار است با یك حریف قدرتمند مسابقه بدهید باید با شجاعت وارد میدان شوید. حریف شما نباید متوجه ترس در چهره‌تان بشود. مشابه این قضیه در بازیگری هم وجود دارد و در ابعاد وسیع‌تر در زندگی اجتماعی ما هم موثر است.

نكته مهم

زبان بدن هم مثل یادگیری زبان فارسی (یا همان زبان مادری) از ابتدای كودكی به ما آموخته می‌شود شاید همه ما دانش بادی‌لنگوئج را نداشته باشیم اما همگی از آن استفاده می‌كنیم.

به زبان انگلیسی مسلط نیستم

حتی در زندگی واقعی هم لحظاتی پیش می‌آید كه شما مجبور می‌شوید برای انتقال بهتر حرف‌هایی كه می‌زنید از زبان بدن استفاده كنید. چند وقت پیش من سفری به مصر داشتم و از آنجا كه اصلا به زبان انگلیسی مسلط نیستم برقراری ارتباط با افراد خارجی برایم مشكل بود اما با استفاده از زبان بدن به حدی راحت و حتی شیرین توانستم با دیگران ارتباط برقرار كنم كه نمی‌توانید تصور كنید. همیشه در زندگی‌ام از بادی‌لنگوئج استفاده كرده‌ام؛ چه در روابط كاری و چه در روابط خانوادگی و حتی شخصی‌ام بارها و بارها استفاده كرده‌ام.

دانش بادی‌لنگوئج

به كرات پیش آمده كه وارد محیطی شده‌ام و از برخورد دیگران این احساس را داشته‌ام كه باید با حس طلبكارانه صحبت كنم یا بالعكس باید حس شاگرد و استاد را در آنجا رعایت كنم و متواضع برخورد كرد. هر كدام از این مثال‌ها صدها بار برای من و شما اتفاق افتاده و تنها راه‌حل پیش رویمان استفاده از زبان بدن بوده است. زبان بدن هم مثل یادگیری زبان فارسی (یا همان زبان مادری) از ابتدای كودكی به ما آموخته می‌شود شاید همه ما دانش بادی‌لنگوئج را نداشته باشیم اما همگی از آن استفاده می‌كنیم.

وقتی مطالب غیرواقعی یا فریب‌آمیز می‌بینیم، می‌گوییم و می‌شنویم اغلب سعی می‌كنیم دهان، چشم یا گوش‌های‌مان را با دست بپوشانیم. كودكان از این اشاره‌های فریب‌‌آمیز به وضوح استفاده می‌كنند. اگر كودكی دروغ بگوید دهانش را با دست می‌پوشاند و اگر نخواهد به توبیخ‌های والدینش گوش دهد، خیلی ساده گوش‌هایش را با دست می‌گیرد.

1. سرفه كردن یا گرفتن دست جلوی دهان

بیشتر مردم سعی دارند تا اشاره دهان را با سرفه‌‌ای مصنوعی پنهان كنند. «همفری بوگارت» وقتی در نقش گانگستر یا مجرم بازی می‌كرد اغلب هنگام صحبت درباره كارهای مجرمانه با دیگر گانگسترها یا وقتی كه توسط پلیس بازجویی می‌شد از این اشاره استفاده می‌كرد تا به طور غیركلامی نشان دهد كه راست نمی‌گوید. اگر شخصی در حال حرف زدن از این اشاره استفاده كند نشان دروغگویی است و اگر هنگام حرف زدن شما دهانش را بپوشاند علامت این است كه فكر می‌كند شما دارید دروغ می‌گویید.

نتیجه‌گیری: كسی كه هنگام دروغ گفتن سرفه می‌كند یا با دست‌هایش جلوی دهانش را می‌گیرد، فردی بدون اعتمادبه‌نفس است، توجه دیگران برایش مهم است و زود به اطرافیان وابسته می‌شود. او قابل كنترل است در كل از همسرش توقع زیادی جز محبت كردن ندارد. فردی مهربان و دلیل دروغ‌گفتن‌هایش جلب رضایت طرف مقابلش است.

نكته مهم: وقتی فردی از اشاره دست به صورت استفاده می‌كند، همیشه به معنای دروغگویی نیست با این حال نشان می‌دهد آن فرد ممكن است در حال فریب دادن شما باشد.

2. لمس كردن بینی

در اصل اشاره لمس بینی نوع پیشرفته و پنهانی حفاظ دهان است. امكان دارد شامل چند مالش آرام در زیر بینی یا یك لمس تقریبا سریع و نامحسوس باشد. بعضی از زنان این اشاره را با یك ضربه كوچك محتاطانه برگزار می‌كنند. توجه داشته باشید كه این نوع اشاره و لمس بینی با خاراندن بینی خیلی متفاوت است. این اشاره‌ای كه نشان از دروغگویی است تنها یك لمس كوتاه است و نباید آن را با خاراندن بینی اشتباه گرفت.

نتیجه‌گیری: فردی باهوش و بسیار ریزبین است، قبل از اینكه برای كاری اقدام كند آن را حسابی بررسی می‌كند. او دارای حس ششم بالایی است و خانواده برای او از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و سعی می‌كند همیشه حامی آنها باشد. منطقی فكر می‌كند و بیش از اینكه اهل دروغ گفتن باشد پنهان‌كار است.

3. مالش چشم

مردان معمولا چشمان‌شان را قاطعانه می‌مالند و اگر دروغ بزرگی باشد اغلب به طرف دیگر نگاه می‌كنند، به طور طبیعی به سمت كف اتاق. زنان از حركت مالش آرام و ملایم در زیر چشمان خود استفاده می‌كنند، آنها همچنین با نگاه كردن به سقف از خیره‌شدن به گوینده اجتناب می‌ورزند.

نتیجه‌گیری: او سیاستمدار خوبی است و می‌تواند در سخت‌ترین شرایط منافع خود را حفظ كند. روابط عمومی خوبی دارد و این روابط را مدیون قدرت ریاستی است كه ذاتا در وجودش قرار دارد. میزان دلبستگی‌اش در حد معمول است و از عشق و عاشقی فرار می‌كند، اما اطرافیانش هیچ وقت متوجه این قضیه نخواهند شد. نسبت به رعایت نظم در محیط كار و زندگی‌اش حساس است. كمتر می‌خندد و چهره‌اش اكثر مواقع جدی است.

نكته مهم

عبارت «دروغ شاخ‌دار گفتن» عبارتی مرسوم است. این عبارت اشاره به مجموعه حركات به هم فشردن دندان‌ها و یك لبخند دروغین دارد كه با مالش چشم و روی برگرداندن تركیب شده است. بازیگران سینما این اشاره را برای نمایش نداشتن صداقت به كار می‌برند

4. خاراندن گردن

در این مورد انگشت اشاره دستی كه با آن می‌نویسیم زیر نرمه گوش را می‌خاراند یا امكان دارد یكی از طرفین گردن را بخاراند. نكته جالب توجه این است كه فرد پنج‌‌بار گردن را می‌خاراند. به ندرت خارش‌ها كمتر از پنج‌بار است و نیز كمتر پیش می‌آید كه بیشتر از پنج‌بار باشد. این حركت اشاره‌ای است به تردید یا نداشتن اطمینان و از ویژگی‌های فردی است كه می‌گوید، مطمئن نیستم كه موافق باشم. بسیار قابل توجه است كه وقتی فردی چیزی شبیه به این می‌گوید: «می‌فهمم چه احساسی داری» زبان كلامی با این اشاره در تضاد است.

نتیجه‌گیری: فردی متفكر است و بیش از آنكه حرف بزند فكر می‌كند. اهل مطالعه و به خواندن كتاب‌های فلسفی علاقه‌مند است. به هر كسی نمی‌تواند اعتماد كند، پنهان‌كاری برای او تفنن است و بیشتر اوقات این كار را برای آزمایش انجام می‌دهد. در شرایط دشوار به راحتی می‌تواند داستانی را سر هم كند كه اطرافیانش به راحتی آن را باور كنند. تنهایی را به حضور در جمع‌های شلوغ ترجیح می‌دهد.

5. مالش گوش

این اشاره در واقع اقدامی است از سوی شنونده برای شنیدن حرف‌های بد و متوقف ساختن صحبت‌های دیگران كه با گذاشتن دست در اطراف یا بالای گوش انجام می‌شود. این اشاره نوع پیشرفته اشاره پوشاندن هر 2 گوش با دست‌ها كه كودكان هنگام شنیدن توبیخ والدین می‌خواهند از شنیدن آن امتناع كنند. دیگر حركات مالش گوش شامل مالش پشت گوش؛ كشیدن نرمه گوش یا خم كردن تمام گوش به جلو برای پوشاندن سوراخ‌ گوش. این حركت آخری پیام می‌دهد كه فرد به اندازه كافی شنیده است یا می‌خواهد حرف بزند.

نتیجه‌گیری: بسیار حساس، مهربان، دلسوز و دل‌رحم است. او زیاد ا هل مخالفت كردن نیست و كمی هم در تصمیماتش سست اراده است. به طبیعت علاقه‌مند است و به خانواده‌اش وابستگی دارد و به خصوص به پدر و مادرش. زندگی آرام و بی‌دغدغه رادوست دارد و از انجام كارهایی كه ریسك بالایی دارند، خودداری می‌كند. او به خورد و خوراكش اهمیت می‌دهد و بهترین تفریح برایش، استراحت كردن است.

6. كشیدن یقه

تحقیقات در زمینه اشاره‌های بدنی دروغگوها نشان داده است كه دروغگویی سبب احساس مورمور در صورت و گردن می‌شود و برای برطرف كردن آن مالش یا خارش لازم است. به نظر منطقی است كه چرا برخی هنگام دروغگویی از اشاره كشیدن یقه استفاده می‌كنند و گمان می‌رود رفتار ناپسندی دارند. هرگاه شخصی را مشاهده كردید كه این حركت را انجام می‌دهد با سؤالاتی مانند «امكان دارد»، «دوباره تكرار كنید» یا «امكان دارد این مسئله را روشن‌تر بیان كنید» باعث شوید كه او به اصطلاح دست از فریب‌كاری بردارد.

نتیجه‌گیری: ظاهرش با درونش متفاوت است. به ندرت می‌توانید متوجه شوید كه ناراحت است یا خوشحال و به راحتی می‌‌تواند احساساتش را پنهان كند. او به لباس‌هایش اهمیت می‌دهد و نحوه لباس پوشیدن همسرش خیلی برایش مهم است، در كل دیگران را با نوع پوشش و لباس‌شان مورد قضاوت قرار می‌دهد.

نكته: وقتی شخصی عصبانی یا ناامید است احتیاج دارد یقه‌اش را كمی به عقب بكشد تا اجازه دهد جریان هوای تازه و خنك به اطراف گردنش راه یابد.

7. پلك زدن بیش از حد

پلك زدن بیش از حد از اشاره‌های ناخودآگاهی است كه در فرد دروغگو پدیدار می‌شود و اصلا قابل جلوگیری نیست. فرد با این اشاره سعی می‌كند از تماس چشمی با شما خودداری كند و به محض اینكه چشمش را به نقطه دیگری بیندازد پلك‌زدن‌های پی در پی او متوقف می‌شود. هروقت با چنین موردی برخورد كردید پیشنهاد می‌دهیم كه موضوع مورد بحث را عوض كنید. اگر با این كار پلك‌زدن‌های طرف مقابل قطع شد، مطمئن باشید كه به شما دروغ می‌گفته است، اما اگر همچنان ادامه پیدا كرد دلیلی بر دروغگویی او نیست و احتمالا مشكلی فیزیكی برایش پیش آمده است.

نتیجه‌گیری: فردی صادق و راستگوست و در معدود مواقعی دروغ می‌گوید. كلا انسان مثبتی است و انرژی مثبتی هم دارد. سرش به كار خودش مشغول است و از دروغ گفتن و حاشیه‌سازی فراری است. زندگی آرامی دارد و این آرامش را با هیچ چیزی عوض نمی‌كند. بسیار پایبند به سنت و خانواده است. برای حفظ آرامش خانواده‌اش حاضر است آرامش خود را سلب كند. مهربان و دلسوز است و مدافع حقوق حیوانات. به گل‌كاری علاقه‌مند است و زندگی در اطراف شهر را به زندگی شهر ترجیح می‌دهد.

8. اشاره دست

این اشاره اقدامی كاملا خودآگاه است كه فرد برای دور كردن ذهن و حواس شما و باور كردن صحبت‌های دروغی كه تحویل‌تان می‌دهد. اصولا شخصی كه با حركات دست حواس‌تان را پرت می‌كند دو هدف عمده دارد: اولا سعی می‌كند حرف‌هایش را به شما اثبات كند و از نظر روان‌شناسی هم این كار بسیار موثر است. ثانیا وقتی اشارات دست بیش از حد معمول باشد شنونده بیش از آنكه روی حرف‌هایی كه می‌شنود تمركز كند روی دست و حركات دست فرد گوینده تمركز می‌كند. این روش از جمله روش‌هایی است كه به سختی می‌توان آن را آزمایش كرد. اما در این شرایط تنها كاری كه از دست شما ساخته است دقت روی ممیك صورت فرد گوینده است و تا جایی كه می‌توانید به بدن و دست‌های او نگاه نكنید.

نتیجه‌گیری: فردی باهوش، زرنگ و پرانرژی است. از معاشرت با او احساس خوبی خواهید داشت. زیاد اهل سفر نیست اما همسفر خوبی است ولی به هیچ عنوان شریك كاری خوبی نیست. اگر مشكلی برای‌تان پیش بیاید به راحتی می‌توانید با او مشورت كنید و مطمئن باشید كه راه‌حل‌های خلاقانه‌ای به شما پیشنهاد می‌دهد اما برای حل كردن مشكلات‌تان از او كمك نگیرید. رفیق‌باز است و از حضور در جمع خیلی لذت می‌برد. خوردن انواع شكلات، شیرینی و بستنی را به خوردن غذا ترجیح می‌دهد به موسیقی علاقه خاصی دارد و به روزترین موسیقی‌ها را دنبال می‌كند.

نكته مهم: هنگام فشار و استرس، فرد انگشتان را در دهان خود قرار می‌دهد. این اشاره اقدامی ناخودآگاه است كه فرد برای بازگشت به امنیت زمان شیرخوارگی خود به كار می‌برد. در حالی كه بیشتر اشاره‌‌های دست بر دهان بیانگر دروغگویی یا فریب است. اشاره انگشتان به دهان بروز بیرونی، احتیاجی درونی برای جلب دوباره اطمینان است. در زمان ظهور این اشاره، اطمینان و تضمین دادن به فرد ضروری است.