علت مصرف سیگار به هنگام بروز استرس چیست؟

دکتر نصیر دهقان ، درباره ارتباط میان اضطراب و افسردگی با مصرف سیگار گفت: بر اساس آخرین پژوهشهایی که در سازمان تحقیقات گالوپ و بین 83 هزار و 443 نفر بزرگسال به عمل آمده، مشخص شده است که 26 درصد افراد سیگاری با علائم بالینی اضطراب و افسردگی دست به گریبان بودند، در حالی که این علائم در افراد غیرسیگاری 15 درصد گزارش شده است. باید توجه داشت مصرف سیگار می‌تواند زمینه‌ساز بروز بیماری‌های قلبی-عروقی نیز باشد.

وی افزود: همان طور که وجود استرسِ کم و قابل کنترل، می‌تواند ذهن انسان را متمرکز کند، استرس بالا و کنترل نشده نیز می‌تواند آسیب‌های جسمی و فکری زیادی را به فرد وارد ‌کند. بر اساس این پژوهش، مشاهده شده است بین استرس و بیماری‌های قلبی - عروقی و فشارخون رابطه مستقیمی وجود دارد و در واقع هر گونه تنش، اضطراب و فشار روحی، آثار مخربی را بر روی عروق کرونر قلب برجای می‌گذارد.

دهقان با بیان اینکه با افزایش تنش‌های زندگی روزمره، شاهد افزایش تعداد مراجعه بیماران به بخش اورژانس بیمارستان‌ها و مراکز درمانی با علائم درد قفسه سینه و افزایش فشارخون هستیم، گفت: متاسفانه حمله قلبی عمده‌ترین علت مرگ و میر در ایران است.

عضو جمعیت بین‌المللی تحقیقات تنباکو و سیگار در پاسخ به اینکه چرا سیگاری‌ها در هنگام استرس سیگار می‌کشند، عنوان کرد: استرس قسمتی از زندگی هر فرد را تشکیل می‌دهد. تفاوت در این است که سیگاری‌ها به‌جای مقابله با اضطراب و افکار ناخوشایند، به مصرف نیکوتین روی می‌آورند تا از لحاظ روانی خود را از فضای استرس‌زا جدا کنند، ولی همین وابستگی به نیکوتین، موجب تشدید استرس در آنها می‌شود.

وی افزود: نیکوتین یک آلکالوئید است که با افزایش تولید دوپامین در مغز از یک سو و افزایش آزاد شدن ناقل‌های عصبی مانند بتااندورفین و نوراپی نفرین از طرف دیگر موجب می‌شود تا فرد احساس آرامش بیشتری داشته باشد.

به گفته دهقان در واقع مصرف نیکوتین به مقدار کم، برای بدن به عنوان یک محرک محسوب و سبب افزایش سطح هوشیاری و فعالیت در فرد شده ولی در اندازه‌های بیشتر، منجر به افزایش ضربان قلب، فشار خون و استرس می‌شود.

عضو جمعیت بین‌المللی تحقیقات تنباکو و سیگار با بیان اینکه اغلب سیگاری‌ها معتقدند کشیدن سیگار در مواقع تنش موجب احساس آرامش در آنها می‌شود، گفت: ولی بر اساس تحقیقات به چاپ رسیده در مجله انحمن روانپزشکان آمریکا مشخص شد سطوح استرس در افراد سیگاری مقداری بیشتر از افراد غیر سیگاری است؛ ضمنا مطالعات تکمیلی نشان داده است زمانی که این افراد الگوی کشیدن سیگار خود را تغییر و افزایش دادند، سطوح استرس نیز در آنها افزایش و با ترک سیگار کاهش یافت.

وی در ادامه توصیه کرد: اغلب افراد در طول زندگی خود در موقعیت‌های تنش‌زا قرار می‌گیرند. چه خوب است که روش‌های مقابله با آن را هم به درستی آموخته و تمرین کنند. از بهترین روش‌های مقابله با چالش‌هایی که در زندگی با آنها مواجه می‌شویم، درگیر شدن با مشکلات است.

دهقان با بیان اینکه می‌توان با سرگرم شدن به امور دیگر چون قدم زدن و ورزش کردن، مطالعه کردن، تکنیک‌های تنفس عمیق و مدیتیشن، تعامل و گفت‌وگو با دوستان و نزدیکان، برای کاهش استرس اقدام کرد، گفت: مسئله دیگری که باید مورد توجه قرار بگیرد پذیرش موقت استرس است. زیرا افراد سیگاری تصور می‌کنند کشیدن سیگار در بهبود احوالشان موثر است در حالی که این گونه نیست.

عضو جمعیت بین‌المللی تحقیقات تنباکو و سیگار با تاکید بر اینکه بخش بزرگی از استرس‌ها جزء جدانشدنی زندگی روزمره است، عنوان کرد: موفقیت در ترک سیگار می‌تواند به این معنی باشد که فرد توانایی مقابله با استرس‌ها را بدون سیگار هم دارد. درواقع تغییر شیوه زندگی می تواند تا حدود زیادی در کاهش عوامل تنش‌زا موثر واقع شود.