علل گزگز و خواب رفتگی انگشتان دست

شایعترین علت آن گیر افتادن اعصاب دست است. اعصاب دست در قسمتهای مختلفی گیر می افتند. شایعترین محل گیر افتادگی در مچ دست است. سه عصب مدیان، اولنا و رادیال مسئول حس و حرکت دست می باشند. عصب مدیان از وسط مچ عبور می کند تا به انگشتان برسد.

این قسمت به شکل تونل است و به آن تونل کارپ می گویند. اگر در این تونل به علتی بر روی عصب فشار وارد شود علایمی مثل گزگز و مور مور دستها، سوزش و درد ایجاد می شود و انگشتان خواب رفتگی پیدا می کنند. این حالت ابتدا در شب و ابتدای صبح بیشتر است اما بتدریج با پیشرفت بیماری در روزها نیز خواب رفتگی دیده میشود.

با پیشرفته تر شدن بیماری قدرت انگشتان کمتر شده و عضلات دست لاغر می شوند. عوامل مختلفی در ایجاد این حالت دخالت دارند. حرکات تکراری دست از علل شایع است مثلا افرادی که قالی بافی می کنند به احتمال بیشتری به این حالت مبتلا می شوند. تغییرات هورمونی در طی حاملگی و یائسگی نیز باعث سندرم تونل کارپ می شوند. بیماریهائی مثل دیابت، کم کاری تیروئید، لوپوس و رماتیسم مفصلی باعث بیشتر شدن احتمال سندرم تونل کارپ می شوند.

گاهی علایم باعث بیدار شدن فرد از خواب شده و حرکت دادن دستها باعث تخفیف علایم میگردد. درد بیمار ممکن است به ساعد بازو و شانه نیز بکشد.

● تشخیص سندرم تونل کارپ

تشخیص این بیماری توسط شرح حال بیمار معاینه فیزیکی و تستهای الکترودیاگنوز ( نوار عصب و عضله) انجام می شود.

● درمان

۱) عدم انجام حرکات تکراری

تا حد امکان باید از انجام حرکات تکراری خود داری شود. استفاده از وسایلی که حالت لرزشی به دستها می دهند علایم و بیماری را بدتر میکند.

۲) تصحیح وضعیت مچ در هنگام کار

تصحیح وضعیت نشستن و استفاده از وسایل با طراحی مناسب ضروری است.

۳) استفاده از مچ بند(اسپلینت):

استفاده از مچ بند مخصوص در سه ماه اول پس از شروع علایم و همچنـین در خانمهای حامله بسیار موثر است. زاویه اسپلینت باید تنظیم شود. اغلب اسپلینتهای ساخته شده در بازار زاویه مناسبی ندارند و حتی باعث بدتر شدن علایم می شوند. مچ بند باید حتمآ در شب پوشیده شود. بهتر است در طی روز نیز از مچ بند استفاده کرد.

۴) استفاده از داروها: برخی داروها در درمان این حالت موثر می باشند.

۵) تزریق کورتیکو استروئید

۶) مدالیتی ها

استفاده از اولتراسوند و لیزر میتواند به بهبود بیماری کمک نماید.

● جراحی:

اگر بیمار به درمانهای غیر جراحی پاسخ مناسبی ندهد یا اگر در نوار عصب و عضله علایم درگیری شدید عصب دیده شود یا عضلات تحلیل رفته باشد یا دستها ضعیف شده باشند جراحی توصیه می گردد. عوارض جراحی شامل ایجاد زخم بدشکل، آسیب به اعصاب پوستی و چسبندگی تاندونها است. لذا یک دوره کار درمانی پس از جراحی برای کاهش تورم و حفظ حرکات انگشتان همراه با چهار هفته استفاده از مچ بند ضروری است.

عوارض ناشایعتر پس از جراحی شامل عفونت، آسیب شریانی، سفتی مفصل و . . . است. برخی از بیماران از باقی ماندن علایم پس از جراحی شکایت دارند.

عدم تشخیص صحیح علت عمده باقی ماندن علایم پس از جراحی است .

منبع: سلامت نیوز