استرس و افسردگی در جوانان

تحقیقات نشان داده که بیش از نیمی از افرادی که برای ناراحتی‌های جسمانی به پزشک مراجعه می‌کنند، مشکلات روانی و عاطفی دارند، براساس یک نظرسنجی ۴۱ درصد جوانان ایرانی توان مقابله با مشکلات زندگی را ندارند. ۳۸ درصد آنان سرحال و با نشاط از خواب بیدار نمی‌شوند و همین تعداد از زندگی خود ابراز رضایت نمی‌کنند.

فشار کاری در پدران و مادران، بی‌حوصلگی آنان، فیلم‌ها و سریال‌های حادثه‌ای و غمگین و کمبود سرگرمی‌های مفرح، سبب شده است که برخی از اعضای خانواده‌ها شاد نباشند. کسی که برای فرار از مشکلات زندگی ، استرس‌های شغلی و استرس‌های مدرن به خوردن دارو عادت می‌کند، احساس وظیفه‌شناسی را از دست می‌دهد و حضور منظم او در محل کار یا مدرسه مختل می‌شود.

بنابراین، ایجاد شادی معقول و منطقی در بین این افراد مانع از افسردگی، و انواع ناهنجاری‌های اجتماعی می‌گردد و در نتیجه باعث افزایش کارآیی می‌شود.

طبق آمار سال ۱۳۷۸، ۶درصد از جوانان تهرانی بین سنین ۱۵ تا ۲۴ سال دچار اختلالات روانی هستند و این آمار بین افراد ۲۵ تا ۴۴ سال به ۵/۸ درصد می‌رسد.

سید حسن موسوی، کار‌شناس مسائل اجتماعی می‌گوید: نگرانی از آینده سبب یأس و ناامیدی در جوانان می‌شود و احساس ناامنی اجتماعی و روانی به وجود می‌آورد و به همین دلیل فرد ممکن است دچار افسردگی شود؛ فرد افسرده جامعه پذیر نیست و گرایش به آسیب‌های اجتماعی و انحرافاتی نظیر انواع اعتیاد و خودکشی دارد.

متأسفانه یکی از داروهایی که بین جوانان به تازگی رواج یافته داروی «اکستازی» معروف به داروی شادی است، بررسی‌هایی که بر روی این داروی روان گردان جدید انجام شده است نشان می‌دهد که شدت عوارض این دارو در تخریب مغز شباهت زیادی به مخدرهای خیابانی دارد و تأثیر منفی آن در طولانی مدت بسیار بیشتر از آثار خوشی کوتاه مدت است، این دارو علاوه بر اعتیاد، گیجی، اختلال بینایی، جوش‌های صورت، تهوع، لرز، عرق فراوان، آسیب کبدی، تخریب بافت مغز، به علت بالا بردن دمای بدن، باعث تخریب عضلات و نارسایی قلب و کلیه می‌شود. همچنین این ماده باعث آسیب زدن به حافظه، کاهش ترشح هورمون‌های سروتونین و دوپامین در مغز و مشکلات عاطفی، افسردگی و کاهش قدرت یادگیری می‌شود.

کسی که برای فرار از مشکلات زندگی، استرس‌های شغلی و استرس‌های مدرن به خوردن این دارو عادت می‌کند، احساس وظیفه‌شناسی را از دست می‌دهد و حضور منظم او در محل کار یا مدرسه مختل می‌شود.

یکی از کار‌شناسان امور اجتماعی می‌گوید: شاد بودن را باید از کودکی و در مهدکودک‌ها به کودکان آموزش داد وی «تشکیل شوراهای ایجاد محیط شاد در مدارس» را ضروری می‌داند و معتقد است که این مسئله می‌تواند برای جوان امنیت روانی فراهم کند. دکتر شهرام رفیعی فر سلامت را حالتی می‌داند که در آن افراد از رفاه کامل جسمی، روانی، اجتماعی و معنوی برخوردار باشند.

بسیاری از جوان‌ها در زندگی خود هدف مشخصی ندارند، باید به جوان‌ها کمک شود که هدف‌های خود را انتخاب و برای آن کوشش کنند که در این راه آموزش مهارت‌های زندگی سبب می‌شود تا جوانان بهتر بتوانند با فشارهای عصبی مقابله کنند.

وی می‌گوید: مسئله دستیابی به سلامت اکتسابی است و آموزش آن می‌تواند بسیاری از مشکلات را کاهش دهد و می‌توان به افراد آموزش داد که با چه نگرشی بر مشکلات خود غلبه کنند.

وی می‌افزود: تا زمانی که برنامه مشخصی برای ایجاد سلامت روانی وجود نداشته باشد شادی و نشاط به عنوان یکی از مظاهر سلامت نهادینه نمی‌شود؛ نیاز به برنامه علمی و تخصصی‌تر و مشارکت همه اقشار جامعه در تأمین و ارتقای سلامت روانی جامعه ضرورت دارد.
دکتر محمد تقی یاسمی می‌گوید: اگرچه استرس در شروع و تشدید اختلالات روانی مؤثر است. اما اگر افراد در شرایط استرس زا بتوانند با انجام برخی فعالیت‌ها در سرنوشت خود تغییری به وجود آورند، کمتر افسرده می‌شوند، وی خاطر نشان کرد که باید در جامعه شرایطی فراهم شود که جوانان احساس کنند در سرنوشت خود تأثیر دارند؛ در این صورت افسرده نمی‌شوند و در ‌‌نهایت زندگی شادی خواهند داشت.

بسیاری از جوان‌ها در زندگی خود هدف مشخصی ندارند، باید به جوان‌ها کمک شود که هدف‌های خود را انتخاب و برای آن کوشش کنند که در این راه آموزش مهارت‌های زندگی سبب می‌شود تا جوانان بهتر بتوانند با فشارهای عصبی مقابله کنند. مهارت مقابله با استرس، تصمیم گیری و حل مسئله، تفکر خلاق، محافظت از خود، قاطعیت در رد برخی تعارفات و مواردی دیگر نیاز به آموزش دارد.

چنانچه بخواهیم فردای کشور را به دست قشری بسپاریم که از پویایی لازم برخوردار باشد ضرورت دارد از امروز برای نشاط و شادابی آنان برنامه ریزی کنیم.