از بیماری سندرم مُردگان متحرک چه می دانید؟

یک لحظه زنده‌اید و لحظه دیگر می‌میرید... چند ساعت بعد، دوباره زنده می‌شوید! به این وضعیت نام «سندرم مردگان متحرک» داده شده و داروسازان توانسته‌‍اند مکانیسمی را کشف کنند که سبب تحریک سندروم کوتارد در بدن می‌شود؛ بیماری اسرارآمیزی که در آن انسان حس می‌کند خودش و یا دست کم بخش‌هایی از بدن او دیگر وجود ندارد!

با توانایی روشن یا خاموش کردن سندرم مرده متحرک (یا کوتارد)، می‌توان به بینش تازه‌ای در این زمینه دست یافت که تجربیات هوشیاری چگونه در ذهن ساخته می‌شوند. آسیکلوویر (که با نام تجاری زوویراکس هم فروخته می‌شود) یک داروی معمول برای درمان بیماری‌هایی مانند تاول تبخالی یا دیگر عفونت‌های مشابه است.

این دارو معمولا اثرات جانبی ندارد، اما حدود یک درصد افرادی که این دارو را به صورت خوراکی یا وریدی دریافت می‌کنند، برخی اثرات جانبی روانی شامل سندرم کوتارد را تجربه می‌کنند. این اتفاق عمدتا در افرادی که نارسایی کلیوی دارند بروز می‌کند.

برای بررسی ارتباط بالقوه بین آسیکلوویر و سندرم کوتارد، آندرس هلدن در بیمارستان دانشگاهی کارولینسکا در استکهلم سوئد و توماس لیندن در آکادمی سالگنسکا در گوتنبرگ داده‌های خود را از پایگاه اطلاعاتی دارویی سوئدی از طریق بخش پذیرش بیمارستان روی هم گذاشتند. آن‌ها دریافتند که ۸ نفر به سندرم کوتارد ناشی از آسیکلوویر دچار شده بودند.

یک زن با نارسایی کلیه برای درمان شروع به استفاده از اسیکلوویر کرده بود. به گفته هلدن، او در حالی که فریاد می‌زد وارد بیمارستان شد. بعد از یک ساعت از شروع دیالیز او توانست صحبت کند. او می‌گفت که دلیل اضطراب بسیار زیادش این بود که به شدت احساس می‌کرد مرده است. بعد از چند ساعت دیالیز، او گفت: «من هنوز کاملا مطمئن نیستم که مرده نباشم، اما کماکان احساس عجیبی دارم». اما بعد از چهار ساعت، نظر او اینچنین تغییر یافته بود: «من کاملا مطمئن هستم که نمرده‌ام، ولی بازوی سمت چپ من کاملا مال خودم نیست». با گذشت ۲۴ ساعت همه نشانه‌ها محو شدند.

آزمایش خون علت را توضیح داد. زمانی که شخص اسیکلوویر دریافت می‌کند، این ماده در بدن قبل از اینکه به کلیه برسد، تجزیه می‌شود. یکی از محصولات تجزیه شده این دارو، CMMG است که معمولا در سطوح بسیار کمی یافت می‌شود. اما آنهایی که نشانه‌هایی از سندرم کوتارد را نشان می‌دهند، مقادیر زیادی از این ماده را در خون خود نشان داده‌اند. همه به جز یکی از این ۸ نفر دچار نقص کلیوی بودند. هلدن و لیندن دریافتند که کاهش دوز این ماده و یا برداشتن این ماده از خون تحت دیالیز تمام نشانه‌های سندرم کوتارد را مرتفع می‌سازد.

هلدن می‌افزاید: «چند بیمار دچار افزایش فشار خون شدند. بنابراین ما فکر می‌کنیم که CMMG سبب نوعی انقباض رگ‌ها در مغز می‌شود». حالا او در حال بررسی این است که چه اتفاقی در افرادی که اثرات روانی دیگر اسایکلوویر را تجربه کرده‌اند می‌افتد. او می‌گوید که شاید ارتباط ژنتیکی بین چگونگی سوخت و ساز اسیکلوویر در افراد و این نشانه‌هایی که آن‌ها تجربه می‌کنند وجود داشته باشد. او می‌افزاید: «جالب اینجاست که از لحاظ نظری راهی برای خاموش و روشن شدن سندرم کوتارد وجود دارد و این یک مدل جالب برای بررسی این است که چطور اختلالات هوشیاری شما افزایش می‌یابد».

استیون لاریس در بیمارستان دانشگاهی لیژ در بلژیک، در ماه جولای/تیر اولین اسکن مغزی را بر روی شخصی با سندرم کوتارد انجام داده است. او می‌گوید: «من از ارتباط اسیکلوویر آگاه نبودم، از همین رو به طرز وحشتناکی برای من جالب بود. این برای تصویربرداری کاربردی در بیماران بسیار خوب خواهد بود، به خصوص وقتی که می‌دانید بازگشت‌پذیر است، بنابراین شما می‌توانید یک ادعای محکم در مورد علت و معلول داشته باشید».

هلدن می‌گوید که این درست نیست که ما سندرم کوتارد را در انسان بازتولید کنیم، اما مدل‌های حیوانی می‌توانند نگرش‌هایی را درباره این سیستم در مغز که چنین حسی را در فرد ایجاد می‌کند، فراهم کنند. او می‌گوید: «این موضوع برای من بسیار بسیار جالب خواهد بود».

منبع: خبرگزاری دانا