فیلمی که هیچ وقت ایرانی نمی‌شود

این جملات را رضا رویگری که نقش یک لمپن کافه دار را در فیلم «گناهکاران» بازی کرده، در گفت وگو با یک سایت سینمایی گفته. این حرف ها گرچه درست است، اما کامل نیست.

قریبیان در گناهکاران هم از بازیگران خوبی استفاده کرده و هم در طراحی میزانسن ها موفق بوده. داستان فیلم هم تا حدودی تا پایان فیلم، سر پاست.

استفاده از لوکیشن های شیک و تجملاتی با ماشین هایی چند صد میلیونی و سفر به ترکیه برای نشان دادن دیسکویی شبانه هم قطعا برای او و همسرش که سرمایه گذاران فیلم بوده اند، هزینه های زیادی همراه داشته؛ اما این همه آن چیزی نیست که یک فیلم برای دیده شدن نیاز دارد.

قریبیان در اقدامی شایسته، در روزهای اکران فیلمش با رسانه های گروهی از قبیل روزنامه ها و خبرگزاری های برخط، بارها به گفت وگو نشست و درباره فیلمش حرف های زیادی زد اما باز هم فروش گناهکاران به آن جایی نرسید که رضایتش را جلب کند.

داستان گناهکاران درباره دختری است که در زندگی خود با آدم های مختلفی برخورد می کند و هریک از این آدم ها برداشت خاص خود را نسبت به او دارند.

بهاره کیان افشار که نقش این دختر را بازی کرده، فرزند «فرازمند» یکی از بازپرس های کارکشته و قدیمی پلیس است که حالا بازنشسته شده و بیشتر، سرش را با گل و گیاه هایش گرم می کند.

جسد دختر فرازمند در یکی از میدان های شهر پیدا می شود و تحقیق برای یافتن عامل قتل به بازپرسی کاربلد به نام تدین با بازی فرامرز قریبیان سپرده می شود.

تدین که گویا در ماموریت های قبلی با مشکلاتی روبه رو شده و از نظر مافوقانش، تخلفاتی داشته، در این ماموریت مجبور است حضور فرد دیگری به نام روانگر با بازی رامبد جوان را سایه به سایه تحمل کند.

روانگر که معلوم می شود قبلا قصد ازدواج با مقتول را داشته، حالا غیر از کنترل تدین، انگیزه بیشتری برای پیگیری پرونده دارد، ولی داستان در انتها، حقیقتی باورناپذیر را رو می کند.

داستان گناهکاران همان گونه که خواندید، از تعلیق های فراوانی بهره می برد و با فرعی های مختلفی که در دل پیرنگ اصلی ایجاد می کند، خواب را از چشم بیننده می برد، اما با این حال یک سوال اساسی باقی می ماند که چرا این فیلم در فضایی که رقیب قابل توجهی ندارد، فروش خوبی پیدا نمی کند؟!

شاید دلیل اصلی این ناکامی را بتوان در نوع نگاه قریبیان و پسرش (سام / نویسنده فیلمنامه) به مناسبات و فرهنگ ایرانی پیدا کرد.

قریبیان در بیشتر 69 فیلمی که بازی کرده، چهره ای مصمم و ایرانی از خود به جا گذاشته و شاید در این میان، بیشتر از همه فیلم های تبعیدی ها، کانی مانگا، سناتور و ترن در ساخته شدن این چهره نقش داشته است.

او اما در گناهکاران، فقط در لوکیشن هایی بازی می کند که از قرائنی می شود فهمید در شهر تهران است و الا می شد در هر نقطه ای از جهان آن را بازی کرد.

پالتوهای بلند و ژست هایی که قریبیان غیر از نقش خود در نقش سایر بازیگران القا کرده است، افه هایی است که دیگر از میان کارآگاهان پلیس رخت بر بسته و جوان امروزی با آنها ارتباط برقرار نمی کند.

قریبیان حتی با رفتن به طباخی و سفارش کله و پاچه هم نمی تواند روح ایرانی را به فیلمش القا کند. شاید اگر سفر او به ترکیه طولانی تر می شد و می توانست همه فیلم را در همان محیط و فضا بسازد، کارش بیشتر مورد پسند مخاطبان قرار می گرفت.

قریبیان حتی در انتخاب اسامی کارکترهایش هم روندی دهه شصتی را پی گرفته. تدین، روانگر، فرازمند، هژیر خاتم، القائیان، فارسیان، رهنما، متین و مهوش، تعدادی از اسم هایی است که در طول فیلم به گوش می رسند و مخاطب امروزی با آنها ارتباط سختی برقرار می کند.

آخرین ساخته قریبیان از لحاظ محتوا هم کاستی های قابل ذکری دارد. استفاده بیش از حد از سکانسی که طی آن، دختر فرازمند سوار بر خودروهای مختلف شده و آمپولی وارد گردنش می شود، اگر چه در گمراه کردن مخاطب از مسیر اصلی و ایجاد تعلیق، موثر بوده، اما از وزانت آن کاسته است.

برخی منتقدان معتقدند کم کاری سینمای ایران در ساخت فیلم های پلیسی موجب کم رونقی گیشه این فیلم شده و از این منظر هم می شود به موضوع نگاه کرد.

در سال های اخیر نه تنها سینما در این زمینه کم کار بود بلکه تلویزیون هم که پیش تر آثار خوبی را به کارگردانی مهدی فخیم زاده ارائه داده بود، در این ژانر، اثر قابل قبولی ارائه نکرد.

با همه اینها گناهکاران در میان فیلم هایی که این روزها بر پرده های نقره ای کشور در حال اکرانند، حرف هایی هم برای گفتن دارد و مصاحبه های پی در پی قریبیان با رسانه ها، هنوز آتش آن را روشن و گرم نگه داشته است.

منبع:جام جم انلاین