بلند ترین شب سال، گران ترین شب سال هم خواهد بود؟

پارسینه-گروه اقتصادی: پاییز 92 هم به ایستگاه آخر رسید تا بار دیگر بلند ترین شب سال از راه برسد. بلند‌ترین شب سال در نیم کره شمالی، که از دیرباز در ایران به نام «شب یلدا» یا ««شب چله» گرامی داشته شده و نمایانگر مفهوم نهاد خانواده و دور هم بودن و شب نشینی بوده و هست.

از گذشته‌های دور تا کنون، ایرانی‌ها در بلند‌ترین شب سال، حضور در جمع خانواده را به مسائل دیگر ترجیح می‌دادند و با شب‌نشینی، انجام آیین‌های خاص و تدارک دیدن خوراکی‌های مناسب برای این شب‌نشینی به استقبال زمستان می‌رفتند.

این شب‌نشینی‌ها در سال‌های سال، رنگ و بوی گوناگونی داشته است؛ از خواندن شاهنامه گرفته تا این روز‌ها که شبکه‌های اجتماعی به محلی برای ایده‌پردازی برای این شب بدل شده‌اند؛ از گذشته‌ها که حضور در کنار پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها از واجبات بجا آوردنی این شب بوده تا این روز‌ها که جمع خانواده‌ها کوچک‌تر شده است؛ از انار و هندوانه‌ای که نماد خوردنی‌های این شب است تا پرتقال و نارنگی که گویا قرار است، در این یکی دو سال به دلیل گرانی‌ها، جایگزین اولی‌ها بشوند!

امسال نیز شب یلدا رنگ و بوی گرانی دارد و هر خانواده ای نمی تواند آجیل و میوه و شیرینی مخصوص شب یلدا را در سفره خود داشته باشد.

در آستلنه شب یلدا اما نرخنامه مندرج در سایت سازمان میوه و تربار ، برای هندوانه به نسبت درجه کیفیت آن دو نرخ درجه شده است. برای هندوانه درجه یک نرخ 500 تومان و برای درجه دو آن نرخ 350 تومان درج شده است. این در حالی است که رییس اتحادیه فروشندگان میوه و سبزی از نرخ 1000 تومانی برای هندوانه شب یلدا خبر داده بود اما تجربه ثابت کرده این قیمت ها هر چه شب یلدا نزدیک تر شود نوسان بیشتری خواهد داشت و امروز هندوانه کیلیویی 2000 هزار تومان هم در بازار دیده شده است.

دیگر میوه شب یلدایی، یعنی انار با قیمت های متفاوتی در سطح شهر عرضه می شود. انار ازکیلویی 2000 تومان تا 3500 تومان در بازار یافت می شود. البته رییس اتحادیه فروشندگان میوه و سبزی در این رابطه گفته: امسال انار به میزان کافی در بازار وجود خواهد داشت. اما در آستانه شب یلدا انار نیز گران تر از نرخ مصوب فروخته می شود و کیلویی 4000 هزار تومان تا 5000 هزار تومان هم دیده شده است.

آجیل اما گران ترین سنت شب یلدا در روزهای اخیر است. نرخ آجیل شب یلدا از 30 هزار تومان آغاز می شود و تا حدود 60 هزار تومان می رسد. این دامنه تغییر علاوه بر کیفیت آن به منطقه شهری هم که آجیل در آن عرضه می شود، بستگی دارد. رییس اتحادیه آجیل و خشکبار درباره قیمت این محصولات با توجه به نزدیکی شب یلدا گفته بود: قیمت آجیل در شب یلدای امسال تفاوت چندانی با سال گذشته ندارد.

یکی از دلایلی که توسط ارزانی ممقانی مطرح شد این بود که با توجه به نزدیکی شب یلدا و اربعین حسینی در بازار با افزیش تقاضا و به تبع آن افزایش قیمت در روزهای منتهی به شب یلدا روبرو نخواهیم بود در هرحال اما 30 هزار تومان نیز برای بسیاری از خانوارهای ضعیف و متوسط بسیار گران محسوب می شود.

البته این اولین باری نیست که با فرا رسیدن یک مناسبت، بازارهای مختلف با تلاطم روبه‌رو می‌شوند و شیرینی مناسبت‌ها با توجه به وضعیت اقتصادی به کام مردم تلخ می‌شودچرا که با توجه به نوسانات قیمتی که در بازار کالاهای خوراکی در طول ماه‌ها و سال‌های اخیر تهیه کالاهای مورد نیاز برای شب یلدا برای خانوارهایی که با تورم 40 درصدی دست و پنجه نرم می‌کنند دشوارتر از گذشته شده‌است.

آنطور که کارشناسان می‌گویند تورم 40 درصدی در کشور موجب شده که قدرت خرید مردم به طور چشمگیری کاهش پیدا کند و سبد کالایی خانوار سبک‌تر شود و به این ترتیب مشخص است اگر خانوارهای طبقه متوسط یا فرودست بخواهند سبد کالایی «یلدا»ی خود را پر و پیمان کنند ناچارند از سبد کالاهای اساسی خود بکاهند و آن را کوچک‌تر کنند.

شاید تنها راه این باشد که امیدوار بود شب یلدایی از راه برسد که سفره مردم با تورم و گرانی پر نشود و هندوانه و انار و آجیل برای همه در دسترس باشد.