واکنش ضرغامی به صحبت‌های روحانی در جمع هنرمندان

سید عزت‌الله ضرغامی که شامگاه گذشته (25 دی ماه)، در مراسم اختتامیه‌ی سومین جشنواره جام‌جم حضور داشت، سخنانی را درباره‌ی صحبت‌های اخیر رییس‌جمهور عنوان کرد.

رییس سازمان صدا و سیما در این مراسم درباره‌ی جایگاه هنر و هنر متعالی در جامعه سخنانی را مطرح کرد و گفت: می‌خواهم با استناد به فرمایشات بزرگان به ویژه امام (ره) و همچنین رهبر معظم انقلاب چندین جمله را درباره جایگاه هنر در جامعه بیان کنم، اما به دلیل کمبود وقت از بسیاری از این مطالب صرف نظر می‌کنم؛ ولی جا دارد به یکی از مطالب حتما اشاره کنم و آن هم این است که در فرمایشاتی که اخیرا دکتر روحانی در جمع هنرمندان طی هفته گذشته داشتند، ایشان در انتهای فرمایشاتشان درباره‌ی امید صحبت کردند و از هنرمندان خواستند که برنامه‌هایشان را امیدوارکننده بسازند و مردم را امیدوار کنند. اما بعد از فرمایشات ایشان در فضای رسانه‌ای کشور بحث‌هایی انجام شد تا یکی از همکاران بسیار خوب ما که از کارگردانان صاحب نام در سینما و تلویزیون هستند، مصاحبه‌ای را انجام دادند و نسبت به صحبت‌های دکتر روحانی اعتراض داشتند که البته شاید دیگران هم اعتراض داشتند.

وی افزود: ایشان گفته‌اند این‌گونه صحبت کردن، بخشنامه‌ای سخن گفتن و دستورالعمل صادر کردن و همچنین لحن آمرانه با هنرمندان که به آنها گفته‌اند تولیدات هنری‌تان را امیدوار کننده بسازید و به امید توجه کنید، نگاه درستی نیست و هنرمند باید آزاد باشد، خلق کند و آنچه را که خودش وظیفه احساس می‌کند بتواند انجام دهد. هرگونه فشار و اجبار هنرمند به یک کار خاص، خلاف آزادمنشی در فضای هنری است و از این جهت انتقادی به آقای رییس‌جمهور کرده بودند.

ضرغامی در ادامه صحبت‌های بالا گفت: بنده وظیفه‌ی خودم می‌دانم که در این مقام، این موضوع را بهانه کنم که کمی بحثم شیرین‌تر شود. به ظاهر در دفاع از رهنمودی که آقای رییس جمهور دادند و نقدی که همکار عزیزانمان به صحبت‌های ایشان داشتند، در پاسخ مطلبی را عرض می‌کنم که فکر می‌کنم با این مطلبی که می‌گویم قاعدتا ابعاد مساله روشن می‌شود.

او همچنین تاکید کرد: نباید در جامعه این طور باشد که وقتی یک موضوعی مطرح می‌شود و به صورت اجمالی راجع به آن بحث می‌شود، برداشت‌های مختلف صورت گیرد و منازعه‌ی حیدری - نعمتی تاریخی راه بیفتد و در نهایت هر کس به یک نحوی پشت یک واژه سنگر بگیرد، حالا یا قصد کاسبی دارد و یا واقعا با نیت پاک نگاه می‌کند که سپس ما ببینیم در یک جامعه دعواهایی به راه افتاده است که هیچکدام هم مبنای درستی ندارد. من به یاد دارم اوایل انقلاب در زمان حضور امام (ره) یک بحثی در فضای سیاسی فکری جامعه ایجاد شد که آیا فقه پویا نمایی خوب است یا فقه سنتی؛ در آن زمان طرفدار فقه سنتی که بزرگانی بودند، به یک نوع استدلال داشتند و دیگران که بیشتر در حوزه‌ی روشنفکری حرف‌هایی برای گفتن داشتند، پشت کلید واژه‌ی فقه پویا نمایی مطالبی را نیز عنوان می‌کردند و دعواهایی در سطح جامعه به راه افتاده بود که در آن زمان حضرت امام (ره) این مساله را برای همیشه حل کرد.

رییس صدا و سیما همچنین در ادامه صحبت‌هایش مجددا به سخنان اخیر دکتر روحانی در جمع هنرمندان اشاره کرد و گفت: امید جزو اولویت‌ رسانه‌های ملی است؛ شاید مهمترین استدلالی که بر نقد سخنان رییس جمهور قابل طرح بوده، در توضیحاتی که داده می‌شد این است که بالاخره باید هنرمند آزاد باشد و کسی نمی‌تواند اجباری برای هنرمند داشته باشد اگر اجباری صورت بگیرد قطعا انگیزه هنرمندان از بین می‌رود و در ادامه شاید بعضی از کارها به عنوان کار سفارشی در فضای انتقادی مطرح می‌شود و همیشه این موضوع باعث می‌شود که بسیاری از کارهای خوب با یک جمله درباره کار سفارشی کنار گذاشته شود. شاید پاسخگویی به این مساله مطرح باشد که پس آزادی هنرمند چه می‌شود.

او همچنین ادامه داد: نکته دوم این است که آیا هنرمند نباید واقعیت‌های جامعه‌، مشکلات مردم و همچنین آسیب‌ها را ببیند و آنها را رصد کند و در یک برنامه متعهدانه هنری آنها را به تصویر بکشد؟ پس حتما منظور کسانی که می‌گویند کار امیدوارنه انجام دهید، این نیست که در یک اثر هنری نقد نباشد‌، نگاه به واقعیت‌های جامعه مطرح نباشد حتما این نیست؛‌ اتفاقا یک نظام وقتی قدرتمند است که آسیب‌شناسی و نقدپذیری داشته باشد؛ چرا که آسیب‌شناسی در سازمان‌ها از موضع اقتدار و توانمندی است چرا که به کار خودشان مسلط هستند و در واقع به این شکل کارها را جلو می‌برند و دائما نیاز به اصلاح و آسیب‌شناسی دارند؛ بنابراین سازمان یادگیرنده یک موضوع سیاسی و آموزشی در علم مدیریت است؛ بنابراین اصل مطلب این نیست که در تولیدات هنری و همچنین نگاه به واقعیت‌ها و معضلات جامعه انتقادات نباشد که اتفاقا اگر چنین چیزی نباشد خیلی از مسائل روشن نمی‌شود بلکه این مسائل باید در بستری از امید‌، تولید شود و به مردم عرضه شود.

ضرغامی تصریح کرد: امید همه چیز انسان است وقتی امید هست همه چیز هم هست وقتی امید نیست هیچ چیز هم نیست. جا دارد بگویم مادر با امید به فرزندش شیر می‌دهد اتفاقا بسیاری از فیلم‌های سینمایی که در هالیود آمریکا ساخته می‌شود، شما می‌بینید که امید در انتهای فیلم یکی از شاخصه‌های برجسته همان فیلم‌ها است؛ بنابراین اگر بحث امید انجام می‌گیرد به این دلیل است که واقعا یک هنرمند در نگاه هنرمندانه و متعهدانه خودش به گونه‌ای حرکت کند و تلاش کند و همچنین اثر هنری‌اش را عرضه کند تا کسی که در مقابل این اثر هنری قرار می‌گیرد، نهایتا بعد از آنکه آن را استفاد کرد از آن اثر هنری یک قدم به امیدواری نزدیک‌تر شود.

وی افزود: در بخش دوم هم که می‌شود این طور انتقاد کرد که هنرمند نباید مورد اجبار و زور قرار بگیرد و آنچه را که خودش به نتیجه می‌رسد انجام دهد. در اینجا لازم می‌دانم یک پاسخی بدهم و آن هم این است اصل انگیزه و اصل رسیدن به یک موضوع روشن در دل و جان یک هنرمند برای اینکه یک اثر هنری را خلق کند چیزی نیست که مورد اختلاف باشد چرا که همه ما به این معتقد هستیم که یک اثر هنری خلق و آفریده می‌شود و هنرمندی که آن اثر را خلق می‌کند باید با همه وجودش آن را احساس کند و به این مطلب رسیده باشد؛ بنابراین لازم می‌دانم از این شعر معروف که می‌گوید «آب کم جو تشنگی آور به‌دست تا بجوشد آب از بالا و پست»؛ یاد کنم که در محضر آیت‌الله جوادی آملی بودیم که ایشان تفسیر بسیار زیبایی در وظیفه‌ی رسانه ملی داشتند و در کنار این بیت شعر، توضیحات بسیار خوبی دادند که وقتی کسی تشنه می‌شود دنبال آب می‌رود و آب را به دست می‌آورد بنابراین اگر کسی طالب علم است تا چین هم می‌رود و علم را به دست می‌آورد وگرنه اگر کسی تشنه نباشد هرچقدر هم آب کنارش بگذاریم آن را نمی‌بیند؛ بنابراین باید این وضعیت به وجود بیاید که هنرمند احساس کند یک چیزی در جامعه مورد نیاز است و نسبت به آن برداشتی که می‌کند، یک اثر هنری خلق می‌کند.

ضرغامی در ادامه گفت: لازم می‌دانم در پاسخ به این همکار عزیزم که نسبت به صحبت‌های دکتر روحانی انتقاد داشتند، بگویم کسی این مساله را نفی نمی‌کند اما آیا صرف انگیزه‌ی شخصی و صرف تشخیص یک اولویت فردی در دنیایی که امروزه موضوعات متنوع و گسترده در آن وجود دارد، واقعا کفایت می‌کند و یا دیگران هم می‌توانند کمک کنند و یا مشاوره بدهند. من در هم اینجا می‌خواهم به رابطه میان مدیران و هنرمندان اشاره کنم؛ «تعارف» از نظر من کلمه‌ی مثبتی است و بار ارزشی دارد و از ماده شناخت و معرفت است. این تعارفی که ما انجام می‌دهیم جایگاه هنرمندان را می‌شناسیم و حقش را ادا می‌کنیم.

او خطاب به هنرمندان گفت: کاری که مدیران انجام می‌دهند صرفا یک کار اداری نیست؛ در یک فضای هنری اگر مدیرانی هستند که مشاور و همفکر شما هنرمندان هستند، در واقع به شما کمک می‌کنند چرا که حلقه‌های یک زنجیر هستید و باید به یکدیگر کمک کنید.

ضرغامی تاکید کرد: از تهیه‌کننده گرفته تا برنامه ساز، هنرمند‌، رییس شبکه و معاونان مربوطه همه با هم یک مسیر را ادامه می‌دهند. این طور نیست یک عده کار تولید می‌کنند و عده‌ای هم کار اداری می‌کنند؛ بنابراین لازم می‌دانم در دفاع از همه‌ی مدیران دستگاه‌های فرهنگی این مطالب را عرض کنم که ما در این تعارفات حق‌شناسی‌هایی انجام می‌دهیم و باید جایگاه‌ها را به خوبی بشناسیم اما بعضی اوقات یک هنرمند عزیزی می‌خواهد یک اثر خوبی را خلق کند، طرحی را ارائه می‌دهد و با همه وجودش هم اعتقاد دارد که باید کار کند ولی زمانی که من نگاه می‌کنم و کارشناسان نظر می‌دهند، می‌گوییم اثر خیلی خوب است ولی در هنگام پخش برای یک جامعه 70 میلیونی برای این همه سوء تفاهماتی ممکن است به وجود بیاید و کار شما را دچار حاشیه کند، بهتر است این مطلب را به این شکل بگوییم و یا فلان دیالوگ را حذف کنیم تا کار هنری شما در جامعه دیده شود؛ چرا که اگر این مشاوره‌ها داده نشود اصلا معلوم نیست این اثر به کجا می‌رسد.

ضرغامی خاطرنشان کرد: بنده بارها فیلم‌هایی را دیده‌ام که برای خود من جزو بهترین فیلم‌هایی بودند که در عمرم دیدم اما بعدها متوجه شدم در جامعه به دلیل بعضی از سوء تفاهمات این فیلم‌ها نمایش داده نشد اگر این مشاوره‌ها از همان اول داده شود و به نکات کوچک توجه شود، این مشکل‌ها را پیدا نمی‌کردیم؛ البته بعضی‌ها سوء‌تفاهم است و بعضی‌ها خط قرمز‌های بی‌خود است که کمی شجاعت و شهامت می‌خواهد که ما این مرزهای دروغین را کنار بگذاریم.

ضرغامی سپس با اشاره به فیلم سینمایی «سفر سنگ» به کارگردانی مسعود کیمیایی خاطرنشان کرد: چندی پیش بود که به دوستان گفتم از نظر من فیلم سینمای «سفر سنگ» یکی از بهترین فیلم‌های انقلابی و دینی است چرا که معتقدم اگر 10 فیلم انقلابی به معنای واقعی کلمه و دینی ساخته شود یکی از آنها قطعا «سفر سنگ» است که قبل از پیروزی انقلاب ساخته شد و جناب آقای سعید راد نقش خوبی را در این اثر ایفا کردند. مدت‌ها ما این فیلم را به خاطر بازیگر ضدانقلابی که داشت و به خارج از کشور رفت و یا عده‌ای از بازیگران بی‌حجاب، با روتوسکوپی درست کردیم و لازم است بگویم در روتوسکوپی دیگر استاد شده‌ایم. در این کار هم ما این اقدام را انجام دادیم و خیلی ها که فیلم «سفر سنگ» را ندیده بودند بعد از تبلیغات زیاد و پخش‌های مکرر می‌گفتند عجب فیلم عالی است این فیلم اثر مسعود کیمیایی اثری است که در تاریخ سینمای کشور همچنان خواهد ماند اما خیلی از فیلم‌ها زمانی که شروع می‌شود به دلیل اینکه راهنمایی درستی نمی‌شود، در یک جاهایی اولویت‌بندی‌ها درست شکل نمی‌گیرد و ما راه درست را انتخاب نمی‌کنیم.

ضرغامی مجددا خطاب به کارگردانی که به سخنان دکتر روحانی انتقاد داشته است، عنوان کرد: به این برادر بزرگوار و همکار عزیزمان می‌خواهم بگویم اگر رییس جمهور می‌گوید در کارها امید باشد منظورشان این نیست که شما مجیزگوی نظام شوید من یقین دارم که منظور ایشان اینطور نیست؛ چرا که من اخلاق آقای دکتر روحانی را می‌دانم و بارها با ایشان گفت‌وگو کرده‌ام. شاید با هم اختلاف نظرهای زیادی داشته باشیم اما حداقل می‌توانم شهادت بدهم که منظور آقای روحانی اصلا این نبوده که هنرمند مجیزگویی کند بلکه او معتقد به آزادی بیان و آزادی اندیشه است اما اگر می‌گوید در بستری از امید کارهایتان را انجام بدهید، حرف کاملا درستی است آیا ما می‌توانیم به مردم ناامیدی منتقل کنیم و آنها را مأیوس کنیم؟

رییس سازمان صدا و سیما در ادامه سخنانش در اختتامیه جشنواره تلویزیونی جام جم گفت: البته فرصت و تریبون برای همکار عزیزمان که من از ایشان اسم هم می‌برم - جناب آقای عبدالحسن داودی - که در حال حاضر هم در جمع ما حضور دارند فراهم است؛ چرا که من یک طرفه ایشان را نقد کردم اما این فرصت برای ایشان وجود دارد که اگر راجع به مطالبشان سخنانی دارند در برنامه هفت آقای گبرلو حتما بحث کنند. دعوای ما پشت کلید واژه‌ها نیست که به دنبال یک کلید واژه برویم و برخورد کاسب‌کارانه داشته باشیم. چرا که کار هنر، نشان دادن حقیقت و واقعیت‌های جامعه است.

رییس سازمان صداوسیما همچنین در بخش دیگری از سخنانش اشاره‌ای به هنرمندان پیشکسوت کرد و افزود: وقتی می‌بینم هنرمندان عزیز کشورمان پا به سن می‌گذارند و مو سفید می‌کنند، اما همچنان پرتلاش هستند و وقتی آنها را از نزدیک یا سر صحنه می‌بینم، واقعا روحیه می‌گیرم و خدا را شکر می‌کنم که در این سنین هم هنوز در حال خدمت کردن و انجام کارهای خوب هستند ولی عمر به سرعت در حال گذر است. پس خود هنرمند می‌تواند برای خودش اولویت‌بندی‌هایی داشته باشد و تا وقتی که پا برجا است آنها را هدایت کند. امروزه در کشور ما به قدری کارهای بزرگ هنری انجام می‌شود که واقعا در صدا و سیما دادن گزارش کار برای موضوعی گاه هفته‌ها طول می‌کشد.

او ادامه داد: در حال حاضر یکی از سیاست‌های کشور ما این است که راجع به رشد جمعیت کار کنیم اگر جمعیت ما با همین نرخ جلو برود، در آینده‌ای نزدیک جامعه پیری خواهیم شد که نمی‌توانیم اهداف کشورمان را محقق کنیم. بر این اساس ما اقدام به این کار و سیاست کرده‌ایم گاهی کارشناسانی را به برنامه‌ها دعوت می‌کنیم تا سخنانی بگویند که سخنان آنها تا حدی تاثیرگذار است اما زمانی است که شما در یک برنامه طنز مثل برنامه‌های شبکه نسیم می‌بینید که یک آیتم کوچک می‌گذاریم که مربوط به خنده بچه‌ها است. وقتی خنده‌های معصومانه این کودکان را در تلویزیون می‌بینیم هر کسی با هر فکر و اندیشه و اعتقادی که نگاه می‌کند واقعا شاداب و پرطراوت می‌شود. بسیاری از اساتید جامعه شناسی به ما گفته‌اند کاری که شما انجام می‌دهید بهترین تبلیغ برای بچه‌دار شدن و ازدیاد برای کسانی است که از بچه‌دار شدن می‌ترسند و پرهیز می‌کنند.

*** توضیح ضرغامی درباره پرداختن بخش‌های خبری به مادر شدن خاله‌شادونه

ضرغامی سپس به مادر شدن خاله شادونه اشاره کرد و گفت: همانطور که در خبرها می‌آید «خاله شادونه» فرزندش را به دنیا آورد که بعدها سایت‌ها و خبرگزاری‌ها شروع می‌کنند همان‌هایی که می‌گویند چرا صدا و سیما برای رهنمودهایی که داده می‌شود کار نمی‌کند لازم است بگویم چه تبلیغی بهتر از اینکه در خبرها اعلام شود، خاله شادونه بچه‌اش را به دنیا آورد؛ اولا برای مردم فوق‌العاده این خبر جذاب است و سپس برایشان مهم است که شخصیتی مثل خاله شادونه که در برنامه اخیر در شهر اصفهان حاضر بود و متاسفانه به خاطر ازدهام و مدیریت نادرست مسؤولان، چندین کودک از بین رفت، مجری پرتحرکی و فعالی است و در عین حال صاحب فرزند می‌شود و این مساله بهترین تبلیغ برای فرزنددار شدن است.

وی در ادامه با بیان اینکه پیام‌هایی که در این زمینه داده می‌شود در وهله اول دیده نمی‌شود، خاطرنشان کرد: بسیاری از پیام‌ها که در این زمینه داده می‌شود، ابتدا دیده نمی‌شود و درستش هم همین است؛ کار هنری طبق فرمایشات و توصیه‌های رهبر معظم این است که ظاهرش دیده نشود اما در باطن حمایت عمیق کند.

*** سینمای شخصی هم می تواند خوب باشد

ضرغامی در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به سینمای شخصی افراد یادآور شد: ممکن است یک هنرمند عزیزی بگوید به عنوان مثال معمولا در سینما می‌گویند سینمای شخصی؛ البته این اصطلاحی است که منتقدان می‌گویند و هر وقت می‌خواهند زیر آب یک اثر را بزنند می‌گویند سینمای شخصی که البته من کاری به این صحبت‌ها ندارم، چرا که سینمای شخصی ‌هم می‌تواند خوب باشد. یک هنرمند زمانی که به یک جمع‌بندی می‌رسد و خودش یک کار خوبی انجام می‌دهد اما امروزه علم و پیشرفت‌های بشری نشان می‌دهد که یک نفر نمی‌تواند به تنهایی کار کند و همه چیز تیمی و گروهی شده است. امروزه علم ‌، فن آوری و تکنولوژی گروهی است و با یک نرخی جلو می‌رود و به یک نتیجه‌ای می‌رسد که شاید در فوتبال هم ما بعدها به آقای فردوسی‌پور و سایر همکاران درس پس دهیم.

*** در بچگی تلویزیون نداشتیم

رییس سازمان صداوسیما در بخش دیگری از صحبت‌هایش با اشاره به شخصیتی مثل اوزبیو که اسطوره فوتبال پرتغال است، گفت: از بچگی به یاد داریم که این شخصیت چه اسطوره‌ای در فوتبال بوده است. لازم می‌دانم اشاره کنم به اینکه پیش از انقلاب تلویزیون نداشتیم و برای دیدن فوتبال به قهوه‌خانه سرکوچه می‌رفتیم؛ جالب است پول هم نداشتیم، بنابراین از پشت شیشه قهوه خانه فوتبال‌های جام جهانی را می‌دیدیم.

او در ادامه به نام مستندی اشاره کرد که نامش «اگر عزت به قهوه‌خانه نیاید» بود و در جشنواره سوم جام جم تقدیر شد و افزود: نام این مستند ناخودآگاه ما را وصل کرد به این خاطره که ما به قهوه خانه می‌رفتیم اما از پشت شیشه تلویزیون می‌دیدیم که اگر بخار هم می‌گرفت دچار مشکل می‌شدیم و باید کسی می‌رفت شیشه را پاک می‌کرد تا ما فوتبال را ببینیم. حالا سخنم این است که افرادی می‌گفتند اوزبیو قوی‌تر است یا آقای رونالدو که ستاره فوتبال شد و توپ طلای بهترین بازیکن را گرفت. بعدها من مشاهده کردم که آنهایی که نسبت به این موضوعات نگاه دقیق‌تری دارند می‌گویند اصلا مقایسه اسطوره‌ها با ستاره‌های امروز و سوپراستارها شاید خیلی کار درستی نباشد آنها در یک زمان‌هایی این کارها را می کردند که تقریبا تکنیک‌های فردی حرف اول را می‌زد اما امروزه کار جمعی است و سوپر استارها در یک کار جمعی حضور دارند؛ به هر حال در کار هنرمند ممکن است انگیزه شخصی‌اش هم موثر واقع شود اما در نهایت یک هنرمند همیشه باید برای کارهایش مشاوره بگیرد و همفکری داشته باشد.

سپس ضرغامی با استناد از کتاب نهج‌البلاغه جملاتی را از امام علی(ع) مطرح کرد و گفت: سرمایه سودمندتر از عقل نیست این ادای احترام به استاد دینانی است که به تنهایی عقلانیت را به شکل خیلی زیبا در کشور ترویج می‌کنند.

او ادامه داد: مدیران عزیز ما در بخش‌های مختلف و گروه‌های برنامه‌سازی، مشاوران صادق و امینی برای هنرمندان عزیز کشورمان هستند. آنها کار اداری و دیوان‌سالاری انجام نمی‌دهند بلکه یک کار مهم انجام می‌دهند. از بعضی از این مدیران واقعا در کشورمان یکی دو تا بیشتر پیدا نمی‌کنیم و لازم است بگویم اگر بعضی از این مدیران نباشند نمی‌دانیم چه کسی را باید جایشان پیدا کنیم.

شاید اگر 20 وزیر کشور یا وزیر نیروی پا به رکاب داشته باشیم، اما تعداد کمی مدیر گروه فیلم و سریال داریم که هنرمندان را بشناسد.

ضرغامی سپس اظهار کرد: من بعضی وقت‌ها می‌گویم کسی که به تلویزیون و یا به سینما می‌آید، زمانی می‌تواند بگوید اجمالا سینما را می‌شناسد که تفاوت بین طالبی (ابوالقاسم) و طالبی (محمد علی) را بداند و بعضی وقت‌ها هم جسارتا می‌گوییم آقای طالبی «کیسه برنج»؛ که همین «کیسه برنج» جزو افتخارات این کشور است که در جلسه تشریف هم دارند.

هر وقت مدیری آقای نادر طالب‌زاده، آقای علیرضا طالب‌زاده و چهار - پنج طالب‌زاده دیگر را شناخت، سپس معلوم می‌شود یک فضایی از سینما را می‌شناسد، هنرمندان و ذائقه آنها را می‌شناسد و به نوعی با سیاست‌های نظام هم آشناست نه به عنوان یک حاکمیت خشک بلکه به عنوان نماینده مردم؛ بعضی از جاها راه گم می‌شود، مهم این است که ما قدر یکدیگر را بدانیم ولی باید جایگاه‌های یکدیگر را هم بشناسیم.

ضرغامی در بخشی از صحبت‌هایش گفت: مگر رییس جمهور را خودمان انتخاب نکرده‌ایم و با رآی مردم نیامده؟ پس اگر کارگزاران خدمت می‌کنند باید بدانیم که همه آنها به نمایندگی از مردم خدمت می‌کنند.

ضرغامی سپس گفت: مدیری که کارش را بلد است، می‌داند که هنرمند را چکونه برساند به آنجایی که خودش بهترین کار را انجام می‌دهد.

ضرغامی در صحبت‌هایش از شهید مطهری و همچنین مرحوم احمد حجاریان نیز نام برد.

او ادامه داد: برادر بسیار پرتلاشمان آقای حجاریان در حوزه فرهنگ بسیار پرتلاش بودند که چندی پیش دار فانی را وداع گفت. جا دارد بگویم اوایل جوانی‌ام در دانشکده رشته فلسفه را دوست داشتم و تا مدت‌ها این رشته را مطالعه می‌کردم اما بعدها دیدم آنقدر این حوزه سخت است که آن را رها کردم و به سراغ موضوعات دیگر رفتم؛ اما وقتی آقای دینانی صحبت می‌کند خواص و عوام با هر طرز و فکر و نگرشی می‌نشینند و فلسفه‌ای را که آقای دینانی از آن می‌گوید استفاده می‌کنند که ما باید قدر بدانیم. جا دارد بگویم کسانی که همیشه حق مطلب را ادا می‌کنند کم هستند.

نمی‌خواهم اسم ببرم از افرادی که در جلسه هستند، چرا که آنقدر شخصیت در جلسه‌ی اختتامیه جشنواره جام‌جم حاضر شده‌اند که وقتی بیرون از سالن ایستاده بودند و جا نبود بنشینند من شرمنده خیلی از آنها شدم. اگر اسم یکی از آنها را ببرم خودم شرمنده می‌شوم که چرا اسم دیگری را نبردم.

رییس سازمان صداوسیما ادامه داد: رهبر معظم انقلاب می‌فرمایند ببینید این انقلاب چه کرد که یک جوانی در حد یک سرباز صفر درس و مشقش را رها کرد و به جبهه رفت و ظرف یک سال به یک استراتژیست بزرگ نظامی تبدیل شد. او کسی جز شهید حسن باقری نیست که یک انسان بسیار برجسته است. ایشان یک تیر هم شلیک نکرده بود اما بعد از گذشت یک سال، به خاطر برکت جنگ به یک شخصیتی تبدیل شد که جنگ را اداره می‌کرد. خوب طبیعی است که حالا یک هنرمند ارزشمندی مثل آقای جعفری‌جوزانی خودش به این شخصیت بزرگ و برجسته می‌رسد و بارها به من گفته‌اند که شهید باقری عجب شخصیت دوست داشتنی است؛ لذا دیدیم که محوریت سریال ارزنده «در چشم باد» روی شهید حسن باقری بود که ایشان یک کار خیلی خوبی انجام دادند و کار درام را با تصاویر مستند و هنرمندی تمام آمیختند.

ضرغامی همچنین تاکید کرد: بعضی از عزیزان ما می‌گویند این کارها را انجام می‌دهیم اما در آن اما و اگر می‌آورند و می‌گویند نمی‌شود و درام بر هم می‌خورد. افرادی از این قبیل داشتیم اما آیا کسی می‌تواند بگوید آقای جوزانی هنرمند نیست و درام نمی‌فهمد لازم است بگویم ایشان استاد خیلی‌ها هستند و تصاویر مستندی که از شهید باقری انتخاب کردند سریال «در چشم باد» را غوغا کرد و بعد از آن بود که تمام رزمندگان و بزرگان جنگ چه نامه‌هایی که برایمان ننوشتند و از آن زیباتر می‌توان به کار برادر عزیزمان سازنده فیلم «شب‌های سرد زمستان» اشاره کرد که ایشان با کارشان خط جدیدی را در کار داستانی مستند ایجاد کرد و توانست داستان شهید حسن باقری را که امروزه یکی از آثار ماندگار است در کارش عنوان کند. تمام این اتفاقات انگیزه است اما مهم این است که درست اولویت‌بندی و حمایت شود.

رییس سازمان صداوسیما در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به مدیریت کارها خاطرنشان کرد: در کار مدیریت کسی که تصمیم‌گیری می‌کند مهم‌ترین کار را انجام می‌دهد بعضی از علمای مدیریت تصمیم‌گیری را معادل با مدیریت می‌دانند بنده خودم به عنوان یک طلبه رشته مدیریت که حداقل 20 سال است تحقیق می‌کنم، تدریس می‌کنم، درس می‌دهم و درس می‌شنوم واقعا وقتی از اصول مدیریت حرف می‌زنیم، از برنامه‌ریزی‌ها و کنترل‌ها گرفته تا بقیه موضوعات وقتی به تصمیم‌گیری می‌رسیم می‌بینیم مدیر یعنی تصمیم‌گیر. مدیری که تصمیم نگیرد اصلا به درد نمی‌خورد یک مدیر خوب باید تصمیم بگیرد‌، درست تصمیم بگیرد و در زمان خودش تصمیم بگیرد.

او ادامه داد: یک هنرمند می‌خواهد مساله‌ای از کشور را حل کند؛ به عنوان مثال آقای داریوش مهرجویی قبل از انقلاب احساس تعهد می‌کرد در آن زمان یک فیلم سینمایی با موضوع انتقال خون ساخت و ما بعدها شنیدیم که سازمان انتقال خوب بعد از فیلم ارزشمند ایشان شکل گرفت پس حتما اگر هنرمندی مساله‌یابی خوبی داشته باشد قطعا کارش می‌تواند تاثیرگذار باشد در حالی که خیلی‌ها در مساله‌یابی گیر می‌کنند. خیلی‌ها که سازمانشان را مدیران برهم می‌زنند و اصلا مساله‌ای وجود ندارد اما مدام مساله ایجاد می‌کنند در حالی که مساله در وهله اول باید انتخاب و سپس تعریف شود. این کار مثل این است که یک جراحی می‌خواهد غده‌ای را از شکم بیمار بیرون بیاورد. به خاطر همین یک پارچه تمیزی را رویش می‌اندازد و محل مورد نظر را روشن و ضد عفونی می‌کند و نورافکن‌ها را روی محل مورد نظر می‌اندازد که فقط همان محل را جراحی کند نه اینکه چاقو را بردارد و همه جا را از بین ببرد. براین اساس برای شناسایی مساله و کار هنرمندان و همچنین کار ماندگار احتیاج به مشورت است.

ضرغامی در بخش دیگری از سخنانش به استان‌های آذری‌زبان اشاره کرد و گفت: لازم است بگویم اکثر آثاری‌زبان‌ها پیشگامان اول در انقلاب بودند. ما در دهه فجر سریال خوبی را شاهد بودیم که شاید کارگردانش خیلی از من ناراحت باشد. لازم است بگویم شیرین‌ترین بخش‌های قصه به شخصیت منفی داستان که یک استوار با زبان آذری بود، مربوط می‌شد. عرض من به ایشان این بود که وقتی ما یک پله بالاتر جامعه را می‌بینیم، آذری‌زبان‌های ما، در زمان انقلاب پیشگام بودند پخش این قسمت‌ها نتایج منفی به بار می‌آورد.

اتفاقا روی بعضی از این موضوعات رسانه‌هایی کار می‌کنند به ویژه در داخل از کشور که دم از آزاد‌اندیشی می‌زنند و مدام انتقاد می‌کنند که چرا صدا و سیما سخت‌گیری می‌کند و هنرمندان آزاد نیستند ولی به محض اینکه یک مساله‌ای می‌خواهد خوانش فرامتنی پیدا کند، خود همین روزنامه‌ها و رسانه‌ها در این کار پیشگام می‌شوند که این جای تعجب دارد. هیچکس نیست بپرسد شما که دادتان به آسمان بلند نمی‌شود و فضا را باز نمی‌کنید چرا یک سوء‌تفاهم کوچک را اکو می‌دهید و آن را به قول معروف رله می‌کنید؛

بنابراین اگر با هنرمند مشاوره، تعامل و گفت‌وگو شود، بسیاری از مسائل حل می‌شود؛ البته در یک جاهایی هم ممکن است اشتباه از مدیران باشد.

بارها این اتفاق افتاده درباره مساله‌ای با من مشورت شده است و با مسئولیت پذیرفته‌ایم و گفته‌ایم تاوان اشتباهات را هم می‌دهیم.

ضرغامی تاکید کرد: همیشه رهبر معظم انقلاب نگاه عالمانه‌ای به هنر دارند بارها به خود بنده فرموده‌اند و در جاهایی که از ایشان سوال داشتم ایشان اشاره کردند که شما به کل اثر نگاه کنید. اگر یک اثری در حال هدایت است و به مردم کمک می‌کند و آنها را با دین آشنا می‌کند اگر در مقابل یکسری اشکالات جزئی وجود دارد قابل اعتنا نیست؛ البته ایشان نمی‌خواهند اشکالات را تایید کنند. بنده وظیفه دارم بگویم که رهبری انقلاب چنین نگاه بازی دارند نسبت به بعضی از جزئیاتی که متاسفانه بعضی‌ها به محض اینکه یک اثر خوب می‌بینند همه را کنار می‌گذارند و فقط از یک کلمه و جمله حاشیه می‌سازند.

ضرغامی تاکید کرد: بهترین کارهای ما در صداوسیما آنهایی هستند که دچار حاشیه شده‌اند این خیلی اتفاق عجیبی است البته استثنا هم دارد ولی برجسته‌ترین کارهای ما دچار حاشیه شده‌اند ضمن اینکه ما کمک کردیم که همیشه این کارها دیده شود اما به بهای خون به جگر شدن مدیران و هنرمندان ما بوده است پس نتیجه می‌گیریم که در هر کاری مشورت و همفکری لازم است.

وی در ابتدای این مراسم ضمن تشکر از حاضران در اختتامیه جشنواره جام‌جم خاطرنشان کرد: نشست امشب اختتامیه، یک نشست استثنایی است؛ چرا که جمع کثیری از بزرگان هنر و رسانه دور هم جمع شده‌ایم و جا دارد من از همین جا از حضور تک تک هنرمندان و سایر افراد تشکر و سپاسگذاری کنم. به ویژه از حضور بزرگان و پیشکسوتان هنر با وجود اینکه مشکلاتی دارند اما تحمل می‌کنند، قدردانی می‌کنم.

او ادامه داد: جناب آقای محمدعلی کشاورز یکی از پیشکسوتان عرصه هنر هستند که با وجود اینکه در بستر بیماری بودند اما برای لحظاتی به این مراسم تشریف آوردند ولی به دلیل اینکه حالشان خیلی مساعد نبود ما اصرار کردیم که تشریف ببرند. من در همین جا از آقای کشاورز و محبتی که همیشه به هنر دارند، تشکر می‌کنم همچنین جا دارد از استاد ارجمند آقای علی نصیریان هم تشکر داشته باشم ؛البته نام ایشان در ابتدای جلسه برده شد و به دلیل اینکه برنامه ابتدایی که باید سرو تکمیل می‌شد و ظاهرا قرار بود آخرین پازل سرو را ایشان قرار بدهند اما به دلیل ترافیکی که برایشان پیش آمد نتوانستند حضور داشته باشند.

لازم می‌دانم بگویم جناب آقای نصیریان در کنار همه شایستگی‌هایی که دارد، برای شرکت در جلسات این چنینی بسیار منظم و مقید هستند و واقعا حضورشان برای دیگران به نوعی الگو است. من یکی دو مورد از ایشان را در ذهن دارم یکی در انتخابات سال‌های گذشته بود که ایشان رأس ساعت برای شرکت در انتخابات حاضر شده بود و زمانی که خبرنگار ما از ایشان پرسید چرا انقدر زود آمدید پاسخ دادند در کار خیر باید عجله کنیم این یک وظیفه ملی برعهده ماست. در آن زمان چند دقیقه‌ای از فرمایشات رهبر معظم انقلاب را که می‌شنیدم دیدم که اولین توصیه ایشان همین بود که در کار خیر باید عجله کرد.

وی افزود: آقای نصیریان در سال‌هایی که در عرصه هنر حضور داشتند، کارهای بسیار بزرگ و خوبی داشتند. خوب است که این را عرض کنم ایشان بازی شایسته‌ای در فیلم سینمایی «شکارچی شنبه» داشتند. واقعا بازی آقای نصیریان حال دیگری به این فیلم داد و من چندین بار از لسان رهبر معظم انقلاب بازی بسیار خوب آقای نصیریان را شنیده‌ام که ایشان یادآوری کرده‌اند که چقدر بازی ایشان باورپذیر بود به همین خاطر جا دارد بگویم آقای نصیریان انصافا هنرمند توانا‌، شایسته و قابل افتخار و مایه آبروی همه ما در جامعه و خانواده هنری ماست؛ بر این اساس از همین جا از ایشان تقدیر و تشکر می‌کنم.

ضرغامی سپس گفت: همچنین صمیمانه از هنرمندان پرتوان و ارزشمند کشورمان به ویژه آنهایی که در خانواده بزرگ صدا و سیما هستند تشکر می‌کنم که واقعا امشب صدها چهره برجسته و افتخار آمیز کشورمان را در حوزه‌های مختلف هنری می‌بینیم و من این را تعبیر می‌کنم که شما هنرمندان هم سرمایه کشور و هم جزو بیت‌المال مسلمین و کشور اسلامی محسوب می‌شوید. چه سرمایه‌ای بالاتر از اینکه شما بزرگان و عزیزان با کارهای فاخری که انجام می‌دهید مخاطبان را با خود همراه می‌کنید. شما عزیزان جمع کوچکی از هنرمندان و ده‌ها هزار همکار ما هستید که در رسانه ملی همچنان تلاش می‌کنند و مردم شب و روزشان را با این هنرمندان می‌گذرانند و به آنها اعتماد دارند؛ بنابراین مسئولیت هدایت فرهنگ‌، مدیریت افکار عمومی جامعه به دست شما هنرمندان است.

ضرغامی همچنین از حضور خانواده‌های معظم شهدا تشکر کرد و گفت: خانواده‌های شهدا صاحبان اصلی هنر هستند امام عزیزمان فرموده‌اند که شهادت هنر مردان خداست و بالاترین جلوه هنر و هنرمندانه‌ای را بدون شک شهدای عزیزمان انجام داده‌اند و راه را برای ملت ایران و افتخارات ملت ایران باز کرده‌اند. بر این اساس از اینکه امشب در خدمت تعدادی از این بزرگان هستیم خوشحالم از آنها سپاسگذاری می‌کنم همچنین از سرور ارجمندم جناب استاد دینانی که با همسر محترمشان تشریف آورده‌اند و منت برسرمان گذاشتند تشکر می‌کنم؛ چرا که ایشان تبدیل به یک چهره استثنایی در حوزه خودشان شده‌اند و خیلی‌ها تحمل این را ندارند که یک هفته برنامه‌های وی را نبینند.