ایرانیان در محاصره سرطان

"سرطان" از آن دست بیماری‌هایی است که حتی اسمش هم لرزه به اندام بسیاری از مردم می‌اندازد. کافی است روزنامه به دست بگیرید یا در وبسایت‌ها چرخی بزنید تا دستتان بیاید در میان انبوهی از عوامل خطر گیر افتاده‌اید! البته پزشکان می‌گویند پیشگیری چندان هم سخت نیست و با رعایت نکات بهداشتی، تغذیه‌ای، ورزش بیشتر و انجام چکاپ‌های دوره‌ای می‌شود در مقابل این بیماری قد علم کرد و اجازه ورودش را به بدن نداد.

همزمان با چهارم فوریه روز جهانی سرطان با دکتر محمد اسماعیل اکبری که سال‌ها عمر خود را صرف درمان بیماران مبتلا به سرطان کرده و اکنون ریاست مرکز تحقیقات سرطان دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی را برعهده دارد درباره بیماری سرطان به گفت‌وگو نشستیم.

دکتر محمداسماعیل اکبری در گفت‌وگو با خبرنگار «سلامت» خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، با بیان اینکه سرطان پیچیده‌ترین بیماری‌ است که بشر به آن مبتلا شده است، گفت: معمولا بسیاری از بیماری‌ها تک بعدی‌ هستند، مثلا کسی که دچار شکستگی استخوان می‌شود یک اتفاق موضعی برایش افتاده اما سرطان هم از نظر اجتماعی و فرهنگی و از نظر موجودیت بسیار متفاوت و پیچیده است و مسائل اجتماعی در ایجاد سرطان و مدیریت آن بسیار تاثیرگذار هستند.

وی به ارائه آمار از سرطان در کشورمان پرداخت و گفت: در کشور ما سرطان سومین علت و تصادفات دومین علت مرگ در کشور است و دلیل آن این است که توانسته‌ایم تصادفات را بیشتر کنترل کنیم و مرگ و میر در این بخش کم شده است.

معاون اسبق وزیر بهداشت با ابراز تاسف از روند فزاینده ابتلا به سرطان در ایران گفت: سالانه حدود 85000 مورد جدید ابتلا به سرطان ثبت می‌شود که آمار نسبتا بالایی است. یعنی از هر هزار نفر 1.2 افراد در سال مبتلا به سرطان می‌شوند.

اکبری ادامه داد: این در حالی‌ است که در کشورهای غربی گاهی این رقم بین 5 تا 6 نفر در هر هزار نفر است، بنابراین عدد سرطان ما نسبت به آنها کمتر است اما روند روبه رشد سرطان در ایران از همه کشورها بالاتر است یعنی در آینده بیشترین میزان سرطان را خواهیم داشت.

افزایش سن، 70 درصد علت رشد سرطان‌ها در کشور

این استاد تمام رشته جراحی سرطان در دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، علل بروز سرطان را این گونه برشمرد و گفت: علت اصلی روند رو به رشد سرطان وجود سن بالای جمعیتی است. قبلا سن جامعه پایین‌تر و میل به زندگی در کشور پایین بود، در نتیجه اصلا به سن سرطان نرسیده بودیم. اکنون سن بالا رفته و امید زندگی برای زنان حدود 74 سال و برای مردان 72 سال شده و وارد سن سرطان شده‌ایم.

وی ادامه داد: با توجه به اینکه سال به سال امید به زندگی بیشتر می‌شود، احتمال بروز سرطان بالا خواهد بود. عامل سن به تنهایی 70 درصد علت رشد سرطان در کشور است. 30 درصد باقی مانده، ریسک فاکتورها یا عوامل خطر دیگری هستند. چند عامل خطر معروف وجود دارد که در همه سرطان‌ها به نوعی دخالت دارند.

عوامل خطرآفرین معروف!

اکبری به عوامل خطر سرطان این طور اشاره کرد: یکی از این عوامل خطر استعمال دخانیات است. دخانیات به تنهایی عامل مرگ 30 درصد از بیماران سرطانی است. رژیم غذایی یکی دیگر از ریسک فاکتورهاست که بخصوص چربی‌ها، نمک و شکر عامل اصلی است که در هر سه مورد غیراستاندارد و بیش از حد متعارف از آن استفاده می‌کنیم.

رسوخ کم‌تحرکی در میان کودکان و نوجوانان

رییس مرکز تحقیقات سرطان دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با بیان اینکه عدم فعالیت فیزیکی و چاقی از دیگر عوامل خطر محسوب می‌شود، گفت: تنها حدود 20 درصد از مردم کشور ما فعالیت فیزیکی مناسب دارند. این کم تحرکی در کودکان و نوجوانان رسوخ کرده و باید بدانیم که چاقی در دوره نوجوانی بی‌شک بیماری در دوره بزرگسالی را در پی خواهد داشت.

با پارازیت‌ها چگونه برخورد کنیم؟

وی استرس‌های روانی را نیز در ایجاد و درمان سرطان موثر دانست و اضافه کرد: آلودگی‌های آب و هوا نیز در ایجاد سرطان دخالت مستقیم دارد. سوخت ناشی از گازوئیل و دیزل و ذرات معلق در هوا و در آب نیز نیتریت و نیترات و ترکیبات نیتروزامین عامل سرطان است که متاسفانه این عوامل خطر در کشور ما وجود دارد.

اکبری در پایان تاکید کرد: به طور کلی امواج الکترومغناطیس که شامل امواج رادیویی، تلویزیونی، پارازیت است، سرطان زا نیستند.