حاتمی‌کیا: در انتخابات ۸۸ به موسوی و در ۹۲ به روحانی رای دادم / چرا حاتمی‌کیا هشت سال سکوت کرد؟

ابراهیم حاتمی‌کیا با تأکید بر اینکه اگر حرفی می‌زند از سر دلسوزی است، گفت: ما را این طور خط کشی نکنید چون یک چیزی می‌گویند و ما هم پای کار می‌آییم اما بعد چیزهایی دیگری می‌بینیم که حیرت می‌کنیم.

این کارگردان سینما که این روزها برای نمایش فیلم «چ» در محافل مختلف دانشگاهی حضور پیدا می‌کند عصر یکشنبه 4 اسفند ماه در مرکز همایش‌های بین‌المللی دانشگاه شهید بهشتی حاضر شد و سخنان مختلفی را از خاطره‌گویی زمان گزینش خود برای سپاه تا فیلم «عصبانی نیستم» و رأی خود به میرحسین موسوی و حسن روحانی مطرح کرد.

حاتمی‌کیا در بخش‌های مختلفی از سخنان خود ضمن تأکید بر اینکه این روزها برای نمایش «چ» مجبور شده هر روز صحبت کند، این گلایه را هم مطرح کرد که بسیاری از سخنانش در برخی رسانه‌ها گزینشی انتشار یافته است.

او یادآور شد: در دو سال اخیر درباره‌ی مستند سازهای دستگیر شده صحبت کردم؛ آن زمان گفتم که این فیلمسازان هم از ما هستند و خوب است نگاه محبت‌آمیز به آن‌ها شود چون شاید این‌ها هم اشتباه کنند اما از میان تمام صحبت‌های من همین یک جمله بُلد شد که «این‌ها اشتباه کردند».

من رفتارهایم را در فیلم‌هایم نشان دادم
این کارگردان سینما با اشاره به اینکه خیلی در انظار رسانه ظاهر نمی‌شود اما این روزها به اجبار یا شوق این کار را انجام می‌دهد، گفت: شاید شما هم به هیأت‌های عزاداری رفته باشید که در روزهای آخر دهه محرم به واسطه شور و حالی که بوجود می‌آید، برخی از حال می‌روند اما این‌ها معمولا زمین نمی‌خوردند و مثل مسیح روی دست بلند می‌شوند و به سمتی دیگر می‌روند. من بعضی وقت‌ها این‌ها را تعقیب کردم و دیدم که وقتی روی دایره دست‌ها با «حسین حسین» گفتن عبور می‌کنند در گوشه‌ای دیگر روی زمین انداخته می‌شوند و با همان ضربه نیز ممکن است به هوش بیایند.

کارگردان «آژانس شیشه‌ای» در ادامه این مثال خود بیان کرد: من رفتارهایم را در فیلم‌هایم نشان دادم و همه آن‌ها دل‌مشغولی‌هایی بودند که معتقد بودم باید از آن‌ها حرف زده شود.

دوست دارم گرایش‌های مختلف منش مرا بپذیرند
وی افزود: دوست دارم همه با گرایش‌های سیاسی مختلف این منش مرا بپذیرند و موفق هم بودم که جریان‌های چپ مصلح و راست مصلح هر دو مرا به عنوان فرزند خود بپذیرند و بگویند که بگذارید او حرف خود را بزند. به همین دلیل وقتی حرف‌هایم گزینشی پخش می‌شود، دچار غصه می‌شوم.

کارگردان «از کرخه تا راین» با اشاره به تشکل‌هایی که این مراسم را برای نمایش فیلم‌اش ترتیب داده‌اند، گفت: برای این تشکل ها احترام قائلم و خوشحالم که در میان شما هستم اما حتما در میان شما افراد دیگری هم هستند.

سعی کردم رنگ کسی را به خود نگیرم
حاتمی‌کیا با بیان اینکه جزو آرمان‌گراهای مذهبی تعبیر می‌شود، گفت: با کسانی که لائیک محسوب می‌شوند ارتباطی ندارم، ولی با آن‌هایی جزو چپی‌ها هستند ارتباط دارم و همفکری هم می‌گیرم اما همواره تلاش کردم رنگ کسی را به خود نگیرم.

حرف «عصبانی نیستم» درست است اما
کارگردان فیلم «گزارش یک جشن» با اشاره به روزی که فیلم «عصبانی نیستم» رضا درمیشیان را در جشنواره فیلم فجر دیده است، گفت: «عصبانی نیستم» فیلم قشنگی بود.

وی اضافه کرد:‌ ابتدا تصور می‌کردم درمیشیان در ایران نیست اما تلفنی با او صحبت کردم و گفتم؛ ای کاش این فیلم را به سیاست وصل نمی‌کردی، چون حرف آن خیلی بزرگتر از این بود که به جریان سیاسی وصل شود.

حاتمی‌کیا خاطر نشان کرد: ما (سینماگران) نباید وابسته جریان‌ها شویم. دو روز دیگر این‌ها می‌روند و کسان دیگری می‌آیند و این رفت‌وآمدها همیشه در جریان است. معتقدم فیلم درمیشیان اگر آن رنگ و لعاب‌های سیاسی را که در برخی جاها بیانیه می‌شود، نداشت فیلم خیلی ماناتر و ماندگارتری می‌شد.

کارگردان فیلم «آژانس شیشه‌ای» ادامه داد: البته فیلم‌های ما همه این‌گونه است. مگر «چ» را کسی می‌تواند رد کند و بگوید که چمران این دل‌مشغولی‌ها را نداشته است؟! چمران آنقدر روحش بزرگ بود که باید بزرگ‌تر از این‌ها دیده می‌شد. مخصوصا اینکه در کنار شخص آقای چمران با نگاه وسیعش طیف‌های وسیعی حضور داشتند.

ابراهیم حاتمی‌کیا در ادامه سخنان خود بار دیگر با اشاره به اینکه برخی رسانه‌ها صحبت‌هایش را کامل منتشر نمی‌کنند، به فیلم «رستاخیز» احمدرضا درویش اشاره و اظهار کرد: وقتی از فیلم آقای درویش صحبت می‌کنم یا اصلا منعکس نمی‌شود یا خیلی کم. این در حالی است که حرف‌هایم گاهی چنان بُلد می‌شود که شب چند بار از تلویزیون پخش می‌شود و این از حُب علی است یا بغض معاویه.

اتفاق رستاخیز برای «چ» هم ممکن بود،بی‌افتد
او گفت: اتفاقی که برای «رستاخیز» افتاد، می‌توانست برای «چ» هم رخ دهد و یاران چمران بگویند این چه حرفی بود زدی.

حاتمی‌کیا اضافه کرد: بچه‌هایی که در حوزه سینما هستند نباید گرایش سیاسی خود را صریح مطرح کنند که یک دوره‌ای این اتفاق افتاد و نتیجه‌اش را هم دیدیم که فشارهای زیادی به سمت سینما وارد شد.

چرا حاتمی‌کیا هشت سال سکوت کرد؟
وی با اشاره به اینکه در روزهای قبل تعبیرهایی شده مبنی بر اینکه چرا در هشت سال قبل سکوت کرده بود، گفت: من داشتم فیلم می‌ساختم، چون کار ما همین است. ما را با همین ظرفیت بپذیرید و خواهش می‌کنم ما را گزینش نکنید.

حاتمی‌کیا تأکید کرد: وقتی بحث جنگ پیش می‌آید، معتقدم فارغ از بحث‌های سیاسی از همه طیف‌های مختلف آن باید حرف زده شود.

به موسوی رای دادم ولی هیچ جا او را تبلیغ نکردم
کارگردان فیلم سینمایی «چ» در ادامه سخنان خود در میان جمعی از دانشجویان دانشگاه شهید بهشتی گفت: وقتی آقای موسوی به انتخابات آمد بنده به او رأی دادم، ولی هیچ‌ کجا موسوی را تبلیغ نکردم و البته با او هیچ رابطه‌ای نداشتم و علاقه‌ای هم نداشتم که بخواهم فیلمی در این رابطه بسازم. در انتخابات جدید هم، من به آقای روحانی رأی دادم و معلوم بود که انتخابم این جنسی است. اما این‌ها به این معنی نیست که نگویم که آقای روحانی اتفاقی در حوزه فرهنگ در حال رخ دادن است که آدم را می‌ترساند.

حاتمی‌کیا افزود: اگر این حرف‌ها را می‌زنم بپذیرید که دلسوزم. ما را این‌طور خط کشی نکنید. به ما چیزی می‌گویند، ما هم پای کار می‌آییم اما بعد چیزی می‌بینیم که حیرت می‌کنیم.

او با ابراز تأسف از اینکه این روزها پشت سر هم صحبت کرده است، گفت: وقتی این‌طور می‌شود به برهنگی می‌افتم چون ما خطابه بَلَد نیستیم ولی می‌توانیم احساسات خود را بروز دهیم. عجیب است که فیلم «چ» که فیلمنامه آن به پیش از دوران آقای روحانی برمی‌گردد به شدت با احوالات الان یکی است! به همین دلیل از این منظر می‌گویم که وای به حال دوستان جشنواره‌ی فجر که پیچ و مهره‌های فنی فیلم‌ها را می‌بینند نه مضمون آن‌ها.

ابراهیم حاتمی‌کیا پیش از بیان این مطالب در ابتدای سخنان خود با اشاره به جمع پرشوری که در دانشگاه شهید بهشتی می‌دید، گفت: اگر بخواهم این شوری که اینجا وجود دارد با درکی که خودم از آن دارم مقایسه کنم از سال 60 باید بگویم که می‌خواستم وارد سپاه شوم و باید گزینش می‌شدم که برای این کار به همراه حدود سه هزار نفر دیگر به این دانشگاه آمدم.

او در این باره گفت: در همان شبی که به اینجا آمدیم پژواک یک انفجاری را شنیدم که بعد متوجه شدیم حزب جمهوری را بمب‌گذاری کرده‌اند. در آن زمان همه می‌خواستند به آنجا بروند اما اجازه داده نمی‌شد تا اینکه بعد از نماز صبح آن جمعیت سه-چهار هزار نفری پیاده و دوان‌دوان به سمت خیابان ولیعصر روانه شدیم، آن هم در حالی که همه را خشم فرا گرفته بود.

این کارگردان گفت: از خانواده‌ای آرام هستم و اهل دعوا نیستم اما در جریان آن اتفاق وقتی از یکی از دوستان قدیمی که به مجاهدین پیوسته بود پیام تبریک شنیدم آنچنان عصبانی شدم که با تهیه یک اسلحه به سمت خانه او حرکت کردم. البته او به همراه خانواده‌اش همه رفته بودند اما این خاطره را گفتم که بگویم انرژی که ما داشتیم در جنگ تخلیه شد و این چیزی است که درکش برای شما سخت است. چون این انرژی‌یی بود که از آن حسن باقری و ابراهیم همت بیرون آمد و در آن شرایط دیدن کهنه چریکی مثل چمران با آن آرامش و طمأنینه، عجیب بود.

ابراهیم حاتمی‌کیا همچنین با ابراز خوشحالی از اینکه در این جمع حضور دارد و آن‌ها فیلم «چ» را تماشا کردند، اظهار کرد:‌حتما نقدهایی دارید و حتما فیلم ایرادهایی هم دارد چون من مدعی نیستم که «چ» فیلم کاملی است. این کاری بود که از من ساخته بود و شد «چ».