عراقچی: با موضوع هسته‌ای برخورد جناحی نشود

سید عباس عراقچی روز پنج‌شنبه در نشست بررسی توافق ژنو که در مدرسه علمیه نواب برگزار شد، اظهار کرد: برخی از برخوردها و موضع‌گیری‌ها نسبت به مذاکرات هسته‌ای ناشی از مواضع سیاسی برخی جناح‌هاست، اما باید توجه داشت که مسئله هسته‌ای دستاورد دولت نبوده بلکه مسئله‌ای «ملی» است.

وی ادامه داد: اتفاقی که امروز در عرصه مذاکرات هسته‌ای رخ داده ثمره مقاومت 10 ساله ملت و رهبری نظام است، نباید این دستاورد را در حد دولت دانست.

وی ابراز امیدواری کرد: امیدواریم در مرحله نهایی مذاکرات مشکل پیش نیاید، چرا که در گام نهایی مذاکرات باید به اجماع ملی برسیم تا مذاکرات نتیجه داشته باشد.

معاون وزیر امور خارجه در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به برخی اختلافات با مجلس شورای اسلامی در خصوص محرمانه بودن مذاکرات تصریح کرد: علت محرمانه بودن جزئیات مذاکرات این بود که اگر این جزئیات پخش می‌شد دشمن می‌توانست از آن استفاده کند. ضمن اینکه این محرمانه بودن تنها در مقطعی ادامه داشت و قرار بود پس از نهایی شدن متن مذاکره به صورت علنی منتشر شود.

عضو ارشد تیم مذاکره‌کننده هسته‌ایی ادامه داد: در مقطعی با مجلس شورای اسلامی سر محرمانه بودن مذاکرات دچار اختلاف شدیم چرا که جزئیاتی را که برای نمایندگان توضیح می‌دادیم سر از رسانه‌ها درمی‌آورد.

عراقچی تصریح کرد: باید توجه داشت که علی لاریجانی رئیس مجلس شورای اسلامی عضو شورای امنیت ملی است و تیم مذاکره‌کننده نیز زیر نظر شورای امنیت ملی به فعالیت خود ادامه می‌دهد و نمایندگان می‌توانستند جزئیات را از رئیس مجلس بخواهند.

وی افزود: ما از نمایندگان خواستیم که جزئیات مذاکرات را به صورت مصاحبه منتشر نکنند اما آنها قبول نداشتند و دکتر ظریف نیز نسبت به این مسئله موضع گرفت و گفت اگر استیضاح هم شوم باز هم جزئیات مذاکرات را بیان نخواهم کرد.

وی اضافه کرد: طرف مقابل به خصوص لابی صهیونیستی نیز سر این مسئله بازی رسانه‌ای راه انداخت و پایگاه‌های صهیونیستی در اینترنت نسبت به جزئیات مذاکرات اطلاعات دروغ پخش می‌کردند که متاسفانه این مسئله فضای داخلی را تحت تاثیر قرار داد اما استدلال ما این بود که این صحبت‌ها دروغ است و پایه و اساسی ندارد.

معاون وزیر امور خارجه با اشاره به فرایند مذاکرات هسته‌ای با بیان این سوال که در توافق ژنو چه اتفاقی افتاد و دستاوردهای آن چه خواهد بود، اظهار کرد: این توافق دارای سه قسمت است که بخش اول آن اهداف توافق است، بخش دوم مربوط به گام ابتدایی مذاکرات است که طی آن به مدت شش ماه اقداماتی به صورت داوطلبانه توسط دو طرف انجام می‌شود تا فضا برای گام دوم آماده شود.

وی افزود: گام دوم نیز مربوط به اصل مسئله هسته‌ای است که تکلیف آن کاملا روشن خواهد شد. در گام دوم تحریم‌ها برداشته خواهد شد و برنامه هسته‌ای ایران به کار خود ادامه خواهد داد.

عراقچی با اشاره به مرحله اول مذاکرات، خاطرنشان کرد: در این زمینه باید با دیدگاهی متفاوت نسبت به موضوع هسته‌ای نگریست. در 10 سال گذشته که به دنبال تثبیت حق هسته‌ای و غنی‌سازی بودیم وارد دعوای بزرگی با شش کشور قدرتمند جهان شدیم که این کشورها تاکید داشتند که نباید غنی‌سازی صورت گیرد و در این راستا قطعنامه‌های زیادی تصویب کردند، ما نیز به جهت ناعادلانه بودن این قطعنامه‌ها، از اجرای آن صرف نظر کردیم.

عضو ارشد تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای با بیان اینکه برای اجرای حق هسته‌ای ایران هزینه‌های زیادی داده شده است، یادآور شد: باید توجه داشت که این هزینه‌ها تنها به خاطر چرخش چند سانتریفیوژ نبوده و دعوای اصلی بر سر استقلال و عزت جمهوری اسلامی است.

وی ادامه داد: طی 10 سال گذشته و مذاکرات اخیر، دشمن می‌خواست اراده خود را مبنی بر عدم ادامه فرآیند غنی‌سازی بر ما تحمیل کند که ما جلوی این مسئله ایستادیم.

معاون وزیر امور خارجه گفت: برای اینکه بفهمیم کدام طرف پیروز اصلی مذاکرات است باید دید کدام اراده پیروز شده است.

وی با اشاره به متن توافقنامه ژنو، تصریح کرد: در گام اول و بر مبنای توافق صورت گرفته، غنی‌سازی به صورت 3.5 درصد ادامه پیدا خواهد کرد، در مرحله نهایی مذاکرات نیز حق غنی‌سازی برای ما به رسمیت شناخته شده و ما نسبت به خطوط قرمز خود عدول نکردیم.

عراقچی تاکید کرد: در حال حاضر با نگاهی به توافق ژنو می‌توان دریافت که طرف مقابل از خطوط قرمز خود، عدول کرده و کسانی که پیش از این حق غنی‌سازی را برای ایران قائل نبودند، آن را پذیرفته‌اند و در حال حاضر این مسئله ادامه دارد.

وی با اشاره به برخی از سخنان اوباما رئیس جمهور آمریکا، گفت: این سند افتخار مردم ایران است که اوباما می‌گوید اگر زورمان می‌رسید از صنعت هسته‌ای ایران یک پیچ و مهره باقی نمی‌ماند.

عضو ارشد تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای با تاکید بر این نکته که برنامه هسته‌ای ایران با فرآیند غنی‌سازی متوقف نشده است، عنوان کرد: با این حال پس از توافق ژنو طرف مقابل شروع به تبلیغات گسترده‌ای برای جبران ضعف‌های خود در مذاکرات کرد و توانستند برخی از فضاهای داخلی را نیز تحت تاثیر این تبلیغات قرار دهند.

وی با اشاره به مصاحبه جان کری وزیر امور خارجه آمریکا، خاطر نشان کرد: جان کری در مصاحبه‌ای گفته بود ما حق غنی‌سازی ایران را به رسمیت نشناختیم که این مسئله در فضای داخلی کشور تاثیر گذاشت.

عراقچی صحبت‌های جان کری را مغلطه خواند و افزود: باید توجه داشت که دعوای اصلی در مذاکرات بر سر حق غنی‌سازی نیست بلکه مسئله اصلی اجرای آن است، در حقیقت حق غنی‌سازی بر اساس NPT برای ایران مفروض است و کسی نمی‌تواند آن را به ایران اعطا کند، ما هیچ‌گاه از گروه 1+5 نخواستیم که این حق را به رسمیت بشناسد.

معاون وزیر امور خارجه تصریح کرد: مسئله اصلی ما اجرای حق غنی‌سازی است که از آنها می‌خواهیم مانع اجرای این حق نشوند به همین دلیل مذاکرات صورت گرفت. این که گفته می‌شود حق غنی‌سازی به رسمیت شناخته خواهد شد توهین به ملت ایران است.

وی با اشاره به دستاوردهای مذاکرات ژنو اظهار کرد: مهم‌ترین دستاورد این مذاکره این است که پس از 12 سال مقاومت، غنی‌سازی ادامه خواهد یافت و در عین حال تحریم‌ها نیز برداشته خواهد شد.

عضو ارشد تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای ادامه داد: تنها اتفاقی که در مذاکرات رخ داده این است که دو طرف قبول می‌کنند در موضع فعلی باقی بمانند و از آن جلوتر نروند. در حقیقت طرف مقابل قبول می‌کند که تحریم بیشتری علیه ما اعمال نکند و ما نیز برنامه هسته‌ای خود را از نظر کمی گسترش نخواهیم داد.

وی در واکنش به برخی انتقادها مبنی بر عقب‌نشینی تیم مذاکره‌کننده از حقوق ماهوی ایران در مسئله هسته‌ای، تاکید کرد: در جریان مذاکرات دو طرف کمی عقب‌نشینی خواهند داشت اما آن چیزی که ما نسبت به آن عقب‌نشینی داشتیم تعلیق شش ماهه غنی‌سازی 20 درصد است که طی آن باید موادی که تاکنون به صورت 20 درصد غنی‌سازی شده که میزان آن به 450 کیلوگرم می‌رسد تبدیل به سوخت شود.

عراقچی افزود: پیش از آغاز مذاکرات 250 کیلوگرم از این مواد تبدیل به سوخت شد و ما در توافق قبول کردیم که 100 کیلوگرم دیگر از این مواد نیز تبدیل به سوخت شود و 100 کیلوی دیگر نیز رقیق شود.

وی تصریح کرد: با این حال باید توجه داشت که کشور ما در مقطعی نیازمند غنی‌سازی 20 درصد بود که آن را انجام داد.

معاون وزیر امور خارجه با اشاره به عقب‌نشینی طرف مقابل، گفت: طرف مقابل در مذاکرات تحریم نفتی را متوقف کرد و کانال بانکی ایجاد شد که دولت از طریق آن می‌توانست خریدهای دارویی و غذایی خود را انجام دهد، علاوه بر این تحریم‌های طلا، خودرو، پتروشیمی و غیره نیز برداشته شد.

وی ادامه داد: هم‌اکنون 4.2 میلیارد دلار از درآمدهای نفتی ایران آزاد شده است.

عراقچی خاطرنشان کرد: طرف مقابل باید برای ایجاد اطمینان و جلب اعتماد ما این اقدامات را انجام می‌داد در حالی که مسئله‌ای که طرف مقابل از ما می‌خواست این بود که ما نیز در خصوص عدم ساخت سلاح هسته‌ای به او اطمینان دهیم.

وی افزود: اما باید توجه داشت که ایران هیچ‌گاه به دنبال ساخت سلاح هسته‌ای نبوده و از نظر شرعی و قانونی این مسئله برای ما منع شده است بنابراین ما در این زمینه به طرف مقابل امتیازی اعطا نکردیم بلکه در این زمینه تنها اطمینان ایجاد شد.

عضو ارشد تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای ادامه داد: اما در این بازی برد برد اتفاقی که برای ایران افتاد این بود که غنی‌سازی خود را ادامه می‌دهد و در عین حال تحریم‌ها نیز رفع خواهد شد. اما طرف مقابل تنها خواستار حصول اطمینان نسبت به عدم ساخت سلاح هسته‌ای بود که این مسئله برای ما توجیه قانونی و شرعی نداشته و ایران هیچ‌گاه به سمت ساخت سلاح هسته‌ای گام برنخواهد داشت چرا که خود از این سلاح‌ها ضربه خورده است.

وی با بیان اینکه در فرآیند مذاکرات به نیات دشمن مطمئن نیستیم، گفت: ممکن است در ادامه دشمن جریان مذاکرات را خراب کند اما در حال حاضر ما به ادامه راه خود امیدواریم و ادامه مذاکرات در دستور کار وزارتخانه است.

عراقچی افزود: همچنین مقام معظم رهبری نیز فرمودند که ما از مذاکره ضرر نخواهیم کرد، بنابراین در فرآیند مذاکرات اگر به نتیجه رسیدیم برنامه هسته‌ای ادامه خواهد یافت و حقوق ما نیز تثبیت شده می‌ماند و در صورت به نتیجه نرسیدن نیز هر اتفاقی که رخ دهد برای سایر انتخا‌ب‌ها ما حجت خواهیم داشت.

وی در بخش بعدی سخنان خود در خصوص تفسیر معاهده اظهار کرد: هر سندی قابلیت تفسیر را دارد و اینکه طرف مقابل آن را به نفع خود تفسیر می‌کند ناشی از خوی دشمنی آن است، این مسئله‌ای طبیعی است و دشمن از این ظرفیت‌ها استفاده خواهد کرد اما باید توجه داشت که در جریان مذاکرات پیمان دوستی بین ما و طرف مقابل ایجاد نشده و ما تنها به دنبال مدیریت موضوع هسته‌ای هستیم.

معاون وزیر امور خارجه با اشاره به انتشار سخنان طرف مقابل در رسانه‌ها، گفت: پیش از این در گذشته هیچ‌گاه رسانه‌های ما تا این حد علاقه‌مند به پوشش صحبت‌های طرف‌های مقابل و دشمنان و صحبت‌هایی که علیه ما می‌کنند نبود، با این حال در هر مورد ما نیز برخورد لازم را داشته و پاسخ لازم را داده‌ایم. اما برخی دوست دارند که حرف‌های طرف مقابل را برد کنند اما به حرف و واکنش ما توجهی نمی‌شود.

عراقچی در ادامه این نشست با اشاره به قبول برخی نظارت‌ها در توافقنامه ژنو، تصریح کرد: نظارت‌هایی که در حال حاضر در این توافق لحاظ شده پیش از این نیز وجود داشت، باید توجه کرد که ما اصولا با نظارت مشکلی نداریم چرا که فعالیت ما در زمینه هسته‌ای صلح‌آمیز است و چیزی برای مخفی کردن وجود ندارد.

عضو ارشد تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای بیان کرد: تنها جایی که در خصوص نظارت اشکال وارد می‌شود این است که از این موضوع سوء استفاده شده و از ایران جاسوسی صورت گیرد و یا دانشمندان هسته‌ای شناسایی شوند.

وی تصریح کرد: با این حال در خصوص نظارت‌ها دقت لازم انجام شده و این مسئله با تمام نهادها از جمله سازمان انرژی اتمی نیز مورد بررسی قرار گرفته است. در حال حاضر اطمینان داریم که این نظارت‌ها مشکلی به فرآیند هسته‌ای وارد نمی‌کند.

عراقچی در بخش بعدی سخنانش با بیان اینکه به جز توافقنامه ژنو هیچ متن محرمانه دیگری در جریان مذاکرات منعقد نشده، گفت: در این رابطه تنها آئین‌نامه اجرایی این توافق در 9 صفحه تنظیم شده که متنی غیر رسمی و در حقیقت توافقی شفاهی محسوب می‌شود.

معاون وزیر امور خارجه تصریح کرد: روی کاغذ بودن این آئین‌نامه به معنای رسمی بودن آن نیست، این مسئله را نیز به رئیس مجلس اطلاع دادیم که هر کدام از نمایندگان می‌خواهند بتوانند از آن اطلاع کسب کنند چرا که انتشار آن موجب رسمیت یافتن این توافقنامه خواهد شد.

عراقچی ادامه داد: به غیر از این موارد هیچ مسئله دیگری در جریان مذاکرات وجود نداشته و تنها مسائل هسته‌ای مورد بررسی و مذاکره قرار گرفت.

وی در واکنش به برخی اظهارات مبنی بر عدم رفع کامل تحریم‌ها تصریح کرد: مذاکرات ما در خصوص مسائل هسته‌ای بود و در این زمینه تحریم‌های هسته‌ای لغو شد اما باید توجه داشت که مهمترین تحریم‌های ایران، تحریم‌های هسته‌ای است و 90 درصد تحریم‌های فعلی را شامل می‌شود.