خداحافظی ارز چند نرخی نزدیک است؟

پارسینه-گروه اقتصادی: هنوز از یاد‌ها نرفته است که محمود احمدی‌نژاد با بازار ارز و دلار چه کرد و چگونه در عرض چند ماه دلار ۹۰۰ تومانی به مرز ۴۰۰۰ تومان رسید.

سیاست‌های غلط پولی و مالی در زمان حیات دولت دهم اما نه تنها با عث نوسنات دائمی بازار ارز شد بلکه سایر بازارهای اقتصادی را نیز تحت تاثیر قرار داد اما با روی کار آمدن دولت یازدهم به نظر می‌رسید دوران این نوسانات به پایان رسیده است چرا که نرخ ارز روی ۲۹۰۰ تا ۲۹۷۰ تومان ثابت مانده بود.

حالا اما چند روزی است که دوباره نرخ دلار مرز‌های ۳۰۰۰ تومان را درنوردیده است و دچار نوسان شده است. نوساناتی که وزیر اقتصاد می‌گوید ناپایدار هستند.

علی طیب نیا وزیر اقتصاد، در اولین جلسه شورای گفت‌وگو بین بخش خصوصی و دولتی در سال جاری با حضور نمایندگان بخش خصوصی و وزراء اقتصاد و دارایی و صنعت معدن و تجارت و قائم مقام بانک مرکزی در خصوص نوسانات بازار ارز گفته: در بحث ارز در آینده ما شاهد یک بازار با ثبات خواهیم بود، زیرا نرخ‌های سودی که در حال حاضر وجود دارد می‌تواند جذابیت لازم را برای متقاضیان داشته‌ باشد.

طیب نیا، در پاسخ به سوالی در مورد اینکه در دولت گذشته گفته می‌شد که فردی به نام جمشید بسم الله عامل اختلال در بازار ارز بوده و این فرد دستگیر شده‌ است، تاکید کرده: در مورد آزاد شدن این فرد باید از قوه قضائیه بپرسید، اما آن چیزی که در مورد ارز باید بگویم این است که در زمستان گذشته به مدت ۳ ماه به علت آنکه خوراک پتروشیمی‌ها محدود شده بود، عرضه ارز هم از سوی پتروشیمی‌ها محدود شد که این موضوع در حال حاضر با از سرگیری عرضه مجدد گاز به پتروشیمی‌ها دوباره آغاز می‌شود.

وزیر اقتصاد اضافه کرده: فعالیت‌های سفته بازی در بازار ارز کوتاه مدت است و جذابیتی که نرخ سود سپرده‌های بانکی دارد قطعا سفته‌بازی در بازار ارز را متوقف می‌کند. در مجموع التهابات بازار ارز کاملا گذرا است.

این سخنان آقای وزیر اما در حالی است که پیش از این ولی‌ا... سیف، رئیس کل بانک مرکزی نیز در خصوص نوسانات نرخ ارز گفته بود: براساس بررسی روزهای اخیر، بخشی از ورودی‌های بازار ارز بنابه دلایلی با تاخیر انجام شده و با پیگیری‌های صورت گرفته ورودی‌ها دوباره عمل می‌کند و تنها دلیل اقتصادی همین بوده که در روزهای آینده شاهد تعدیل واقعی نرخ‌ها در بازار خواهیم بود.

وی درباره اینکه آیا نرخ دلار آمریکا به حدود ۳ هزار تومان قبل برمی‌گردد، تاکید کرده بود: اجازه دهید نرخی را اعلام نکنم، این ثبات در استمرار ثبات گذشته است، گرچه تغییرات جزئی و کوچکی می‌تواند باشد اما نوسان و افزایش غیرمنطقی اخیر منطق ندارد و حتما به حالت تعادلی که اشاره شد، برمی‌گردد.

این اظهارات اما در حالی است که زمزمه های تک نرخی کردن ارز مدت ها است در دولت یازدهم به گوش می رسد.

در واقع در حالي که اقتصاد ايران در اوايل دهه‌هاي 70 و 80 شاهد تک نرخي شدن ارز و اثرات مثبت آن بر بخش‌هاي مختلف اقتصادي بود اما پايبند نبودن دولت‌ها به اين موضوع منجر به از بين رفتن نظام ارز تک نرخي شد.

در اين راستا دولت دهم به دليل افزايش شکاف قيمتي بين نرخ ارز مرجع و بازار آزاد و حضور سودجويان در اين بازار و استفاده از ارز مرجع براي ورود کالاهاي غيرضروري با هدف ساماندهي بازار ارز و کنترل نرخ دلار مرکز مبادلات ارزي را راه اندازي کرد و در نتيجه وجود سه نرخ براي ارز در اقتصاد کشور را رقم زد.

حالا اما 12 سال از آخرين باري که دولت با همکاري ساير قوا تک نرخي کردن ارز را تجربه کرد، مي‌گذرد اما اين بار به نظر می رسد دولت يازدهم عزم خود را براي اجراي دوباره اين سياست جزم کرده است.

تصمیم دولت برای تک نرخی کردن ارزاز زمانی حالت جدی به خود گرفته که پیشنهاد دولت در بودجه سال 93 در مجلس به تصویب رسید .

حال دولت يازدهم با توجه به ضرورت اين امر در بخشنامه بودجه سال 93، باز حرکت به سوي ثبات و يکسان سازي نرخ ارز را مورد تاکيد قرار داده و برهمين اساس قرار است بانک مرکزي تک نرخي شدن ارز را در سال93 در دستور کار خود قرار دهد.

برهمين اساس ولي الله سيف رئيس کل بانک مرکزي با اشاره به سياست‌هاي بانک مرکزي درخصوص نرخ ارز، مهمترين سياست را ادامه يکسان سازي نرخ ارز عنوان کردو تاکيد کرد که اين امر موجب نخواهد شد که از ديگر بخش‌ها و وظايف اين بانک غافل شويم.

به این ترتیب به نظر می رسد دولتی ها قصد دارند با تک نرخی کردن ارز به نوسانات دائمی قیمت ارز که گاهی به خاطر اجرایی شدن هدفمندی است، گاهی به دلیل مذاکرات هسته ای پایان دهند.