بیشترین موارد مصرف مواد در کدام مقطع زندگی است ؟

دکتر شهرام رفیعی‌فر مهم‌ترین دوره برای مصرف مواد مخدر را دوره نوجوانی و زمانی که فرد مهم ترین تغییرات زندگی خود را تجربه می‌کند، دانست.

وی افزود: تحقیقات نشان داده است که مهم‌ترین دوره‌ها برای مصرف مواد مخدر در طول زمان‌هایی است که نوجوانان مهم‌ترین تغییرات زندگی خود را تجربه می‌کنند. این تغییرات شامل تغییرات مهم رشد جسمانی (مانند بلوغ) یا اجتماعی (مانند تغییر محل زندگی یا طلاق والدین) است. در طول این دوره‌ها، نوجوانان بیشترین آسیب‌پذیری را در مقابل مشکلات رفتاری دارند.

وی در این باره افزود: اولین تغییر بزرگ برای کودکان زمانی است که کانون امن خانواده را ترک می‌کنند و وارد مدرسه می‌شوند و پس از آن، مهم‌ترین تغییر در زمانی است که از یک مقطع تحصیلی به مقطع دیگر وارد می‌شوند؛ چرا که موقعیت‌های اجتماعی و تحصیلی جدیدی را تجربه می کنند. به عنوان مثال یاد می‌گیرند که با گروه‌های بزرگ‌تری از دوستان قبلی خود کنار بیایند و انتظارات بیشتری در مورد عملکرد علمی خود داشته باشند.

وی ادامه داد: در اوایل نوجوانی، افراد ممکن است برای اولین بار در معرض مصرف انواع مواد قرار گیرند. هر چه نوجوانان بزرگ‌تر می شوند با مشکلات اجتماعی، روانشناختی و تحصیلی بیشتری نیز مواجه می‌شوند. همزمان با این مشکلات ممکن است در جامعه مواد مخدر بیشتر در دسترس آنها باشد، مصرف کنندگان مواد مخدر بیشتر در اطراف آنان باشند یا فعالیت‌های اجتماعی داشته باشند که مواد مخدر در آن نقش داشته باشد.

رفیعی‌فر افزود: این مشکلات می‌تواند خطر مصرف الکل، سیگار و سایر مواد را در آنها افزایش دهد. یک مشکل چالش برانگیز دیگر در اواخر نوجوانی و آغاز جوانی،‌ نقل مکان به خانه و محل زیست مستقل برای اولین بار و بدون نظارت والدین است که شاید برای رفتن به دانشگاه،‌ سربازی یا کار باشد.

وی در این باره افزود: زمانی که جوانان وارد بازار کار شده یا ازدواج می‌کنند، دوباره با چالش‌ها و موقعیت‌های استرس‌زای جدیدی روبرو می‌شوند که ممکن است آنها را در معرض استفاده از انواع مواد رایج در محیط‌های بزرگسالان قرار دهد. اما اگر فرصت‌هایی برای جوانان به وجود آید که بتوانند اهداف و علایق آینده خود را دنبال کنند، این چالش‌ها می‌توانند به عوامل حفاظتی تبدیل شوند؛ البته به شرطی که اگر نقش‌های جدید جوانان، بیشتر از سروکار داشتن با مواد برای آنها اهمیت پیدا کند.

سرپرست دفتر آموزش و ارتقای سلامت وزارت بهداشت همچنین گفت: خطر سوء مصرف مواد در هر برهه‌ای از تغییر از اوایل نوجوانی تا جوانی وجود دارد. بنابراین، کسانی که برای پیشگیری از اعتیاد برنامه‌ریزی می‌کنند باید مخاطبان مورد نظر خود را در نظر بگیرند و برنامه‌هایی را اجرا کنند که برای هر مرحله از رشد آنها مناسب باشد. همچنین باید در نظر بگیرند که چگونه عوامل حفاظتی را می‌توان تقویت کرد و نوجوانان و جوانان را برای خود مراقبتی توانمند نمود.