هشت چالش زنانه در ایران

به گزارش پارسینه ، حسن روحانی، رییس جمهور در روزهایی که خود را برای رقابت با کاندیداهای یازدهمین دوره ریاست‌جمهوری آماده می کرد، جمله‌ای گفت که به کلیدی ترین سیاست تبلیغاتی او تبدیل شد. او صراحتا اعلام کرد که هر کس می خواهد وضع 8 سالی که گذشت ادامه یابد به او رای ندهد.

این اظهارنظر روحانی در کنار انتقادهایی که به سیاست های فرهنگی، دیپلماتیک و داخلی دو دولت گذشته داشت، او را به کاندیدایی تبدیل کرد که در تمام سی و چند بند برنامه تبلیغاتی اش، تغییر و تحول حرف اول را می زد. تحولات حوزه زنان اگرچه تنها دو بند از این 36 بند را شامل می شد اما بار سنگینی را روی دوش دولت می گذاشت. روحانی گفته بود: «در این دولت زنان دارای حقوق اجتماعی برابر مردان خواهند بود و تمامی دختران و بانوان در محیطی امن به زندگیشان ادامه خواهند داد... من بیمه ویژه برای زنان آسیب دیده را تشکیل خواهم داد و همچنین یک وزارت امور بانوان در دولت تدبیر و امید پیش‌بینی کرده‌ایم تا حقوق تضییع شده را به آنان برگردانیم.»

بازنگری طرح ها؛ بدون خروجی

وزارت بانوانی که رئیس جمهوری وعده اش را داده بود، تشکیل نشد اما به جای آن، مرکز امور زنان ریاست جمهوری تبدیل به معاونتی شد که باید طرح های زنانه دولت های قبلی را به سرانجام می رساند. شهیندخت مولاوردی، معاون امور زنان ریاست جمهوری معتقد بود طرح های نیمه کاره دولت های قبل باید مورد بازنگری قرار گیرند و به شیوه ای متفاوت اجرا شوند. او مدتی قبل گفته بود: «برنامه های مرکز امور زنان متاسفانه در سال های گذشته به صورت نمادین، صوری و بدون اثر بخشی لازم اجرایی می شده است اما از ابتدای کار دولت تدبیر و امید تلاش شده که برنامه ها و فعالیت های حوزه زنان و خانواده به سمت کیفی شدن سوق داده شوند.»

نتیجه این رویکرد، بازنگری در طرح هایی بود که دولتمردان قبلی با تبلیغات رسانه ای زیاد دنبال می کردند. از کاهش ساعات کاری زنان و تامین امنیت آنها گرفته تا بیمه زنان خانه دار و افزایش مرخصی زایمان. مولاوردی طرح هایی را به برنامه های معاونتش اضافه کرد که «کاهش نابرابری» و «توانمندسازی زنان» عبارت کلیدی بیشتر آنها بود.

دفاع زنان حقوقدان دولت از هم جنس‌ها

در دولتی که دو زن از سه زن کابینه فارغ التحصیل رشته حقوق هستند، اصلاح قوانین حقوقی مربوط به زنان اهمیت بیشتری پیدا می کند. به جز شهیندخت مولاوردی که شاید به خاطر دغدغه های حرفه ای سال های گذشته اش، بیشتر به حقوق زنان علاقه دارد، الهام امین‌زاده، معاون حقوقی رئیس جمهوری هم بخشی از تمرکز خود را بر اصلاح حقوق زنان گذاشته است. او مدتی قبل با اشاره به تغییر برخی قوانین حوزه زنان مانند قوانین مربوط به حضانت فرزند و ارث به ایلنا گفته بود: «اکنون در حال بررسی قوانین مربوط به زنان هستیم. ابتدا باید آسیب‌های این حوزه را بشناسیم و سپس برای رفع آنها اقدام کنیم.»

امین زاده که از ابتدای کار، حقوق شهروندی را به عنوان یکی از مهم ترین پروژه های معاونتش معرفی کرد، درباره حقوق شهروندی زنان در منشور حقوق شهروندی گفته بود: «در بخش مربوط به زنان این منشور محورهایی چون حقوق قضایی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی ویژه زنان در نظر گرفته شده است و منتظر هستیم، در زمانی که رئیس جمهور تعیین می‌کنند، این منشور را منتشر کنیم.»

به اعتقاد دومین زن حقوقدان دولت روحانی، «اگر اعتدال‌گرایانه در حوزه زنان حرکت کنیم شاهد نتایج بسیار ثمربخشی در این حوزه خواهیم بود. هرگونه افراط و تفریطی می تواند آسیبی جدی برای این حوزه باشد.»

هشت چالش زنانه در ایران

ردپای معاونت امور زنان در یک سال و نیمی که از شروع فعالیتش می گذرد، در موضوعاتی که یک سر آن به زنان مربوط شود به چشم می خورد. مولاوردی کارش را در معاونت امور زنان با آسیب شناسی مسایل مربوط به زنان آغاز کرد و حالا شاید بتوان زمینه های فعالیتی این معاونت را در 8محور اصلی دسته بندی کرد. در جدول زیر برخی از مهم ترین موضوعات مورد بررسی معاونت زنان در دولت یازدهم و اظهار نظرهای اخیر مسئولان دولت را درباره آنها می خوانید؛ اظهارنظرهایی که گاهی رنگ و بوی کارشناسی دارند و گاهی شکل وعده و وعید به خود می گیرند:

ردیف

موضوع

اظهار نظر

1

اشتغال زنان

ربیعی (وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی): مشاغل در بخش خدماتی به سمت زنانه شدن پیش می‌روند اما حقوق زنان در محیط‌های کار رعایت نمی‌شود و آنها با دستمزد و حقوق کم و پایین استخدام می‌شوند.

مولاوردی: لایحه‌ای تهیه و تقدیم مجلس شده که براساس آن قرار است زنان شاغل دارای فرزندان زیر 7سال و یا افرادی که در خانواده خود همسران یا فرزندان معلول دارند، براساس قانون مدیریت خدمات کشوری با انجام توافق با کارفرمایان خود حداکثر تا یک چهارم ساعات کاری خود را تقلیل دهند اما حقوق ماهیانه آن‌ها براساس ساعات کاریشان تنظیم خواهد شد.

ربیعی: حدود 100 میلیارد تومان برای توسعه قالیبافی و صنایع دستی در روستاها اختصاص دادیم. توانمندسازی زنان در فرآیند توسعه کشور در برنامه ششم توسعه مدنظر است و مباحثی را درباره آن دنبال می‌کنیم.

مولاوردی: ما موافق با کاری هستیم که زنان را از فضای تشکیلاتی خودش خارج نکند تا او از ارتقای جایگاه محروم نشود. آنچه مدنظر ما است ساعت کار شناور و منعطف برای زنان است.

2

بیمه زنان خانه‌دار

مولاوردی: فقدان امنیت اجتماعی و اقتصادی و نداشتن آینده‌ای امن برای زنان خانه دار هنگام بروز حوادث محتمل و قطعی نظیر از کار افتادگی، بیوگی، طلاق، بیماری، سالخوردگی، رها شدگی و ... به جهت تنگناها و نواقص سیستم تأمین اجتماعی فعلی و مطالبات زنان در این خصوص و از سوی دیگر نگاه نظام به جایگاه و نقش زنان خانه دار منجر به آن شده است که همواره موضوع چگونگی بهره مندی زنان خانه دار از نظام تأمین اجتماعی به عنوان یکی از دغدغه‌های دولت‌ها باشد.

مولاوردی: متاسفانه هنوز ارزش فعالیت‌هایی که زنان خانه‌دار در طول روز انجام می‌دهند به طور دقیق روشن نشده است که همین امر چالش‌هایی را برای اجرایی شدن طرح بیمه زنان خانه دار به وجود آورده است.

مولاوردی: در تلاش هستیم بیمه زنان خانه دار بخشی از مهریه شود.

3

مرخصی زایمان

مولاوردی: تعبیر نادرست دولت قبلی از مصوبه مرخصی زایمان، جامعه را به اشتباه انداخته است. این مصوبه با توجه به بار مالی زیاد از دستگاه های مختلف دولتی می خواهد که در صورت امکان نسبت به افزایش مرخصی زایمان زنان اقدام کند. برای صاحبان شرکت های دولتی یا خصوصی چگونه امکان دارد که با توجه به بار مالی زیاد، با مرخصی 9 ماهه زنان باردار موافقت کنند که علاوه بر بازنشستگی زودتر از موعد ممکن است در طول زمان خدمت به هزار بهانه محل کار خود را ترک کنند؟

ربیعی: در مورد مرخصی زایمان و افزایش آن به ۹ ماه شاهد عدم تمایل به استخدام زنان و یا استخدام زنان متاهل خواهیم بود.

مولاوردی: افزایش مرخصی زایمان را در قانون ترویج تغذیه با شیر مادر گنجانده ایم و قصد داریم اعتبارات این طرح را از منابع اختصاص یافته برای افزایش جمعیت تامین کنیم

4

امنیت زنان

مولاوردی: پیشنهاد ایجاد «مرجع ملی صیانت و حمایت از زنان در برابر خشونت» با متولی‌گری وزارت دادگستری و با همکاری معاونت امور زنان و خانواده در دولت فعلی ارائه شده که منتظریم در دستور کار کمیسیون لوایح دولت قرار گیرد.

5

برابری حقوق زن و مرد

امین زاده (معاون حقوقی ریاست جمهوری): در یازده سالی که از تدوین برنامه توسعه می‌گذرد برنامه مدونی برای زنان نداشته‌ایم. تحریم، جنگ و عدم اولویت به پرداخت نقش زن در جامعه از جمله مسائلی است که موجب شد نتوانیم آنگونه که باید به حوزه زنان توجه کنیم.

مولاوردی: مهمترین ماموریت معاونت امور زنان و خانواده ایجاد توازن و تعادل جنسیتی در تمام جنبه‌های زندگی زنان است.

مولاوردی: يكسري تبعيض‌ها هستند كه نانوشته‌اند و برگرفته از عادات، رسوم، عرف‌ها و فرهنگ هستند و هيچ جا نوشته نشده‌اند. اما بيشتر از قوانين، زندگي زنان را متاثر مي‌سازد. در حوزه سياست به آنها مي‌گوييم سقف‌هاي شيشه‌يي و نامرئي كه مانع از ارتقا و پيشرفت زنان مي‌شوند. سختي كار ما در مورد این تبعيض‌ها است و تلاش‌مان را مي‌كنيم كه در اين رابطه بيشتر همت به خرج بدهيم.

مولاوردی: تبعیض جنسیتی در ایران زنان سرپرست خانوار را آسیب‌پذیرتر کرده است.

6

زنان سرپرست خانوار

ربیعی: اکنون بیش از ۲ میلیون ۵۰۰ زن سرپرست خانوار داریم که شناسایی شده‌اند و تنها توانسته‌ایم ۲۰۰ هزار نفر از این زنان را تحت پوشش قرار دهیم، جامعه به ایجاد نهادهای حمایتی نیاز دارد که مشاورین می‌توانند در این زمینه اقدام کنند.

مولاوردی: تعداد قابل توجهی از زنان سرپرست خانوار سطح تحصیلی پایینی دارند و بسیاری از آنها به تنهایی یا با فرزندان خود زندگی می‌کنند. تصادفات جاده‌ای و حوادث ناشی از فوت از مهمترین عوامل زن سرپرستی خانوار است که با توجه به رشد روز افزون این زنان، لزوم بازنگری در سیاست‌های کلان و ایجاد برنامه ملی برای زنان سرپرست خانوار ضروری به نظر می‌رسد.

مولاوردی: با یکپارچه سازی اطلاعات و تهیه بانک جامع اطلاعاتی می‌توانیم گام‌های خود را در حوزه زنان سرپرست خانوار به درستی برداریم و طرح جامع توانمندسازی زنان سرپرست خانوار حاصل زحمات شبانه روزی و قدم اولیه برای تحقق اهداف ما در حوزه زنان سرپرست خانوار است.

7

آسیب های زنان

ربیعی: در برخی آسیب‌های اجتماعی نوپدید و یا مسائلی همچون اعتیاد افزایش تعداد زنان بسیار جدی است هر چند که مردان همچنان در جرائم اخلاقی پیشگام هستند اما گسترش این مسئله در میان زنان هم قابل توجه است.

مولاوردی: نرخ رشد اعتیاد در زنان بیشتر از مردان شده است. 10درصد معتادان را زنان تشکیل می دهند در حالی که این رقم در سال 85 پنج درصد بوده است. همچنین 70 درصد زنان معتاد به واسطه اعتیاد همسران خود معتاد شده و به خاطر فشار، تهدید، ترس یا همدردی همسران خود اقدام به توزیع یا مصرف مواد مخدر می کنند.

ربیعی: در بحث زنان تن فروش سعی کرده‌ایم، اقداماتی را انجام دهیم تا در آینده‌ای نزدیک با ارائه خدمات حمایتی و اشتغال‌زایی تن‌فروشی به دلیل تامین معیشت را به صفر برسانیم.

مولاوردی: اعتیاد، طلاق و افزایش زنان سرپرست خانوار، بیشترین آسیب را به زنان زده است.

مولاوردی: بر اساس سرشماری سال 90، 12.1 درصد خانوارها زن سرپرست هستند و این آمار در پنج سال اخیر افزایش قابل توجهی داشته است. در کنار این رشد، ویژگی‌های اجتماعی، ‌اقتصادی، ‌ترکیب سنی، تحصیل و میزان درآمد زنان سرپرست خانوار به طور قابل توجهی تغییر کرده است و زنان سرپرست خانوار به موضوعی اجتماعی از جنس آسیب تبدیل شده‌اند. همچنین در حال حاضر با الگوی نوظهوری مواجه هستیم، بالارفتن سن ازدواج و مجرد ماندن دختران موجب شده است که آنان را در زمره زنان سرپرست خانوار قلمداد کنیم.

8

خشونت علیه زنان

مولاوردی: مباحث زنان در کشور ما سیاسی شده و به عنوان یک پدیده امنیتی و انتظامی به آن نگریسته می‌شود که هر پیشنهاد و تدبیری که در حوزه‌ خشونت علیه زنان بخواهیم ارائه دهیم، تا جایی اجازه بروز و ظهور دارد که با نظر دستگاه‌های ناظر، با عرف و برداشتی که از شریعت وجود دارد، مطابق باشد.

مولاوردی: در صورت امکان، لایحه‌ تامین امنیت زنان در برابر خشونت و سند امنیت زنان و کودکان در امور اجتماعی در هم ادغام می‌شود، تا یک قانون داشته باشیم.

مولاوردی: باید همبستگی جهانی و ملی ایجاد شود به ویژه از سوی نیمی از جمعیت جهان یعنی مردان برای حمایت نیمی دیگر که زنان هستند. تا زمانی که این همکاری و مشارکت ایجاد نشود این روند رو به رشد خشونت علیه زنان ادامه می یابد و شاهد قطع این فرآیند نخواهیم بود.

خبر آنلاین