همه چیز درباره "جراحی دیابت"

دکتر مهرداد بهلولی با اشاره به شیوع دیابت نوع دوم در سال‌های اخیر، گفت: تحقیقات و مدل‌های حیوانی جراحی دیابت نشان می‌دهد که این جراحی قالب و مسیر هورمون‌های گوارشی را تعویض می‌کند و در بیشتر موارد قند خون بیماران در مدت زمان کوتاهی و در حدود چند روز بعد از جراحی به حالت طبیعی بازمی‌گردد.

وی انتخاب درست بیماران برای انجام جراحی دیابت را از مهم‌ترین مرحله کار دانست و افزود: قبل از انجام جراحی بیمار باید تحت آزمایشات و مطالعات متعددی قرار گیرد تا افراد مناسبی جهت انجام این جراحی انتخاب شوند.

بهلولی با بیان اینکه بیمار از دو تا سه روز قبل از عمل جراحی در بیمارستان بستری شده و تحت تغذیه با رژیم غذایی مایعات قرار می‌گیرد، افزود: بعد از انجام معاینه کامل، انجام آزمایشات قند خون (ناشتا و دو ساعت بعد از غذا)، آزمایش HbA1C، تست‌های کبدی، پروفیل کامل چربی و تست‌های کلیوی نیز ضروری است.

این متخصص جراحی افزود: بررسی کامل ریوی همراه با گرافی ریه، نوار قلب، سونوگرافی کامل شکم و لگن در کنار معاینه چشم و دندانپزشکی اولین اقدامات قبل از جراحی است. در تعدادی از بیماران بررسی‌های دیگری نیز قبل از جراحی لازم خواهد بود.

وی به نحوه انجام جراحی دیابت اشاره کرد و گفت: جراحی ileal interposition جزو جراحی‌های ماژور ( بزرگ) محسوب شده و تحت بیهوشی عمومی انجام می‌گیرد و به‌ طور متوسط حدود چهار تا شش ساعت طول می‌کشد.

بهلولی با اشاره به اینکه این عمل به روش لاپاراسکوپی و سوراخ‌های ٥ تا ١٢ میلی‌متر انجام می‌شود، افزود: در این عمل جراحی قسمت آخر روده باریک به قسمت اول آن آورده شده، پیوند زده می‌شود. قسمتی از انحنای بزرگ معده هم که ترشح هورمون Ghrelin را برعهده دارد، خارج می‌شود.

این متخصص جراحی عمومی گفت: در این نوع جراحی هیچ قسمتی از روده برداشته نمی‌شود و فقط قسمت‌های مختلف آن جابجا می‌شوند و اگر در آینده بیمار نیاز به انجام کولونوسکوپی داشته باشد، این بررسی به راحتی انجام می‌شود و همچنین با توجه به اینکه طول روده تغییری نکرده، عوارض طولانی مدت هم متوجه بیمار نخواهد بود.

وی با بیان اینکه در نوع ٢ دیابت در بافت پانکراس هنوز مقداری از سلول‌های B پانکراس فعالیت دارند و ترشح انسولین را ادامه می‌دهند، خاطر نشان کرد: در نوع ١ دیابت تمام این سلول‌ها تخریب شده‌اند و تولید انسولین به طور کامل متوقف شده است و چون اساس این جراحی بر اساس تحریک سلول‌های B برای افزایش تولید انسولین است، این نوع جراحی فقط در نوع ٢ دیابت کارایی دارد.

بهلولی به مراقبت‌ها و نوع تغذیه بعد از جراحی دیابت اشاره کرد و افزود: بعد از انجام عمل جراحی بیمار حدود چهار تا پنج روز در بیمارستان می‌ماند و در روز دوم بعد از جراحی؛ تغذیه با مایعات شروع شده و بعد از یک هفته رژیم نیمه جامدات مانند سوپ برای بیمار شروع می‌شود.

وی با توصیه به تنظیم پروتئین در رژیم غذایی بعد از عمل و همچنین مصرف روغن زیتون تصریح کرد: فعالیت‌های بدنی منظم قسمتی از برنامه روزانه بیمار را تشکیل می‌دهد. پیاده‌روی‌های طولانی بعد از دو هفته و حرکات هوازی یک ماه بعد از جراحی شروع می‌شوند. انجام ورزش‌های شکمی نیز حدود دو تا سه ماه بعد از عمل توصیه می‌شود.

بهلولی در پایان عوارض ناشی از جراحی دیابت را مانند دیگر جراحی‌های بزرگ دانست و افزود: عفونت محل جراحی، هماتوم، تهوع و استفراغ از جمله عوارض احتمالی است. خونریزی و باز شدن بخیه‌های روده و انتشار ترشحات روده به داخل شکم (که احتمال بروز آن در تمام جراحی های شکمی به ندرت وجود دارد) بسیار ناچیز است. خطر فتق روده داخل شکم نیز زیر یک درصد است.