.svg)
مذاكره‌كنندگان «برجام» پاي ميز «شام»
پارسینه: همه آمده‌اند، از وزراي امور خارجه كشورهاي منطقه‌اي تا روساي دستگاه‌هاي ديپلماسي كشورهاي فرامنطقه‌اي كه دستي در بحران سوريه دارند. ايران براي نخستين بار به اجلاسي در خصوص سوريه دعوت شده و البته بدون موافقت با هيچ گونه پيش‌شرطي به وين آمده است تا در دومين گردهمايي در پايتخت اتريش در خصوص سوريه شركت كند. همه آمده‌اند جز آنها كه بايد، نه نشانه‌اي از نماينده دولت سوريه در هتل امپريال است و نه خبري از شركت جريان معارضه. پرونده بحراني كه در سه سطح بازيگران منطقه‌اي، فرامنطقه‌اي و داخل سوري در چهار سال گذشته در سطح بين‌المللي جولان داده است اكنون در غياب بازيگران سوري در پايتخت كشوري اروپايي روي ميز مذاكره قرار گرفته است. قريب به ٢٠ مقام سياسي از كشورها و نهادهاي مختلف به هتل كهن امپريال آمده‌اند تا از بحراني بگويند كه امروز ديگر از مرزهاي كشوري كوچك در خاورميانه گذشته و به اروپا رسيده است. نشست رسمي وين٢ در خصوص سوريه صبح جمعه ساعت ٩:٣٠ به وقت وين آغاز به كار كرد اما پيش از اين نشست ديدارهاي دوجانبه بازيگران متفاوت در اين بحران از روز پنجشنبه صبح آغاز شده بود. گفته مي‌شود ديدار چندجانبه‌اي هم بدون حضور ايران صبح روز جمعه برگزار شده بوده است. نخستين نشست وين در خصوص سوريه جمعه هفته گذشته در پايتخت اتريش برگزار شد اما با حضور وزراي امور خارجه چهار كشور امريكا، روسيه، تركيه و عربستان سعودي. اين بار اما هم قدرت‌هاي اروپايي مانند فرانسه، انگليس و آلمان آمدند و هم محمد جواد ظريف، وزير امور خارجه ايران.
همه آمده‌اند، از وزراي امور خارجه كشورهاي منطقه‌اي تا روساي دستگاه‌هاي ديپلماسي كشورهاي فرامنطقه‌اي كه دستي در بحران سوريه دارند. ايران براي نخستين بار به اجلاسي در خصوص سوريه دعوت شده و البته بدون موافقت با هيچ گونه پيش‌شرطي به وين آمده است تا در دومين گردهمايي در پايتخت اتريش در خصوص سوريه شركت كند. همه آمده‌اند جز آنها كه بايد، نه نشانه‌اي از نماينده دولت سوريه در هتل امپريال است و نه خبري از شركت جريان معارضه. پرونده بحراني كه در سه سطح بازيگران منطقه‌اي، فرامنطقه‌اي و داخل سوري در چهار سال گذشته در سطح بين‌المللي جولان داده است اكنون در غياب بازيگران سوري در پايتخت كشوري اروپايي روي ميز مذاكره قرار گرفته است. قريب به ٢٠ مقام سياسي از كشورها و نهادهاي مختلف به هتل كهن امپريال آمده‌اند تا از بحراني بگويند كه امروز ديگر از مرزهاي كشوري كوچك در خاورميانه گذشته و به اروپا رسيده است. نشست رسمي وين٢ در خصوص سوريه صبح جمعه ساعت ٩:٣٠ به وقت وين آغاز به كار كرد اما پيش از اين نشست ديدارهاي دوجانبه بازيگران متفاوت در اين بحران از روز پنجشنبه صبح آغاز شده بود. گفته مي‌شود ديدار چندجانبه‌اي هم بدون حضور ايران صبح
روز جمعه برگزار شده بوده است. نخستين نشست وين در خصوص سوريه جمعه هفته گذشته در پايتخت اتريش برگزار شد اما با حضور وزراي امور خارجه چهار كشور امريكا، روسيه، تركيه و عربستان سعودي. اين بار اما هم قدرت‌هاي اروپايي مانند فرانسه، انگليس و آلمان آمدند و هم محمد جواد ظريف، وزير امور خارجه ايران.
بهار مذاكرات سوريه در پاييز وين
حضور وزراي امور خارجه و نمايندگان اتحاديه اروپا و سازمان ملل در هتل امپريال وين از ساعت هشت و نيم صبح روز جمعه آغاز شد. خبرنگاران و تصويربرداران از رسانه‌هاي متفاوت بين‌المللي با رويكردهاي رسانه‌اي متفاوت مقابل در ورودي كوچك و طلايي‌رنگ امپريال صف كشيدند. بهار مذاكرات سوريه به پاييز رنگين وين رسيده است. خبرنگاراني كه آخرين بار يكديگر را در وين به مناسبت توافق هسته‌اي ميان ايران و ١+٥ در ماه جولاي ديدار كرده بودند اين بار براي رايزني‌هايي در خصوص سوريه دور هم جمع شده‌اند اما خاطره مذاكرات هسته‌اي دو ساله مي‌گويد كه حضور ايران در اين نشست هم نشاني از توافقي دارد كه در ماه جولاي ميان تهران و شش قدرت جهاني بسته شد. وزراي امور خارجه با اسكورت‌هاي مشكي رنگ و در ميان تدابير شديد امنيتي به امپريال مي‌رسند. برخي مانند لوران فابيوس تنها نيم نگاهي از گوشه چشم به خبرنگاران انداخته و در سكوت خبري به داخل محل مذاكرات راهنمايي مي‌شوند و برخي مانند فيليپ هاموند در مقابل مقر خبرنگاران ايستاده و به سوال رسانه انگليسي بي‌بي‌سي در خصوص مساله‌اي غيرسوري پاسخ مي‌دهد. جنجالي‌ترين چهره اين نشست هم عادل الجبير است از عربستان
سعودي؛ جوان‌ترين وزير امور خارجه اين جمع كه در راس هياتي پرجمعيت وارد امپريال مي‌شود. گام‌هاي الجبير كه به لابي امپريال مي‌رسد خبرنگاران توييت مي‌كنند: «تا دقايقي ديگر ظريف و الجبير با هم رودررو خواهند شد. نخستين رويارويي پس از فاجعه منا كه در آن بيش از ٤٠٠ نفر از حجاج ايراني كشته شدند.» حضور وزير امور خارجه لبنان در امپريال هم با شوخي خبرنگار لبناني همراه مي‌شود كه مي‌گويد: تعيين رييس‌جمهور براي لبنان سخت‌تر از حل بحران سوريه است. وزراي امور خارجه كشورهاي امريكا، مصر، فرانسه، اردن، روسيه، عربستان، انگلستان، قطر، تركيه، امارات، آلمان، ايران، عراق، عمان و لبنان به همراه معاون وزير امور خارجه چين و فدريكا موگريني مسوول سياست خارجي اتحاديه اروپا و دي ميستورا نماينده ويژه دبيركل سازمان ملل در امور سوريه در اين نشست شركت كردند. پرچم‌هاي نمايندگان تمام كشورهاي شركت كننده در اتاق مستطيل شكل هتل امپريال قرار گرفته بود و البته نوع چينش محل نشستن وزراي امور خارجه در اجلاس كنوني هم قابل توجه بود. اين ترتيب چينش محل نشستن وزراي خارجه حاضر در اجلاس كنوني در وين نه بر اساس حروف الفبا بلكه بر اساس ارشديت وزرا بود و به
اين ترتيب وزرايي كه سابقه حضور در سمت وزارت خارجه را به مدت طولاني‌تري داشتند در صدر جلسه و وزراي با سابقه كمتر وزارت در امتداد ميز نشستند. به اين ترتيب عادل الجبير، وزير خارجه كم‌سابقه سعودي آخرين نفري بود كه در كنار ميز نشسته بود و با محمد جواد ظريف همتاي ايراني خود هم فاصله داشت.
ديوارهاي امپريال مملو از تابلو نوشته‌هايي است كه مهمان اين قصر قديمي در گذر تاريخ را نشان مي‌دهد: از بيل كلينتون، رييس‌جمهور پيشين ايالات متحده تا برخي چهره‌هاي هنري. اين بار همه در وين به جاي هتل پله كوبرگ به امپريال آمده‌اند تا طرحي نو براي سوريه
در اندازند. فضاي حاكم بر جو رسانه‌اي
شركت‌كننده در اين دور از نشست‌هاي وين حاكي از اين است كه انتظار خبر آتشيني از اين نشست نيست. نشست وين با چاشني خوش‌بيني محتاطانه برگزار شد. از آنجا كه همه بازيگران جز بازيگران درون سوري به وين آمده‌اند اين سوال بي‌پاسخ وجود دارد كه آيا اين گردهمايي رنگين از حضور بازيگران متفاوت مي‌تواند به حصول نقشه راهي در خصوص بحران سوريه منتهي شود يا اين نشست هم تنها به فرصتي براي عكس‌هاي يادگاري وزراي امور خارجه بدل خواهد شد؟
سخت اما ممكن
لوران فابيوس، وزير امور خارجه فرانسه صبح روز جمعه پيش از آغاز به كار رسمي نشست وين در جمع خبرنگاران محور كارهاي اين نشست را اين‌گونه تشريح كرد: «اولويت مبارزه با داعش در سوريه است و پس از آن شكل دادن و مديريت يك دوره انتقال سياسي. قطعا بشار اسد كه دليل اصلي تراژدي به راه افتاده در سوريه است نمي‌تواند در آينده اين كشور نقشي داشته باشد.» اين سخنان در حالي از زبان فابيوس شنيده مي‌شود كه براي دولت‌هاي فرامنطقه‌اي و منطقه‌اي مخالف بشار اسد، كشته شدن ٢٥٠ هزار نفر در ناآرامي‌هاي سوريه زماني تراژدي خوانده شد كه رقم قابل توجهي از ١١ ميليون آواره سوري به مرزهاي كشورهاي اروپايي رسيدند و دولت‌هاي قاره سبز در دوگانه عمل به تعهدات انساني و پذيرفتن آنها و عمل به قانون‌هاي سياسي داخلي خود و ايجاد محدوديت در اين مسير گرفتار شدند. جان كري، در دو روز گذشته ماراتني از گفت‌وگوهاي دوجانبه و چندجانبه را در وين پيش برده است. با همتاي ايراني در خصوص چند و چون برجام ديدارهاي دوجانبه‌اي داشته است و با همتاهاي ديگر كشورهاي عربي و اروپايي
در خصوص نسخه محتملي كه مي‌تواند به حل بحران در سوريه كمك كند. كري پيش از آغاز نشست رسمي سوريه به خبرنگاران مي‌گويد كه پيشرفت در اين پرونده سخت است. با اين همه من اميدوار هستم كه ما بتوانيم راهي به جلو باز كنيم. فرانك والتر اشتاين ماير، وزير امور خارجه آلمان نشست وين را نشانه اميدوار كننده‌اي مي‌داند كه مي‌تواند به يافتن راهكار براي بحران سوريه كمك شاياني بكند. اشتاين ماير پيش از آغاز رسمي نشست وين به خبرنگاران گفت كه اين نشست مي‌تواند موفق باشد به شرط آنكه همه ما كه براي مذاكره آمده ايم مهياي تلاش فراگير براي كاستن از شدت و تنش اين بحران باشيم. سرگئي لاوروف، نيز در خلال اظهارنظرهاي رسانه‌اي متفاوت خود پيش از آغاز به كار رسمي نشست وين در امپريال از دولت اسد و مخالفان سوري خواست تا در خصوص «انتخابات جديد» با هم گفت‌وگو كنند. فدريكا موگريني نيز در اين خصوص در توييتر خود نوشت: اتحاديه اروپا در كنار تمام طرف‌ها تلاش مي‌كند كه روند سياسي در سوريه آغاز شود. استفان دي‌ميستورا، فرستاده ويژه سازمان ملل در امور سوريه نيز در وين به خبرنگاران گفت: اگر ايران بخشي از راه‌حل سوريه نباشد، راه‌حلي در كار نخواهد بود. اين
موضوع، تفاوت عمده‌اي ايجاد مي‌كند. بايد اين را در نظر داشت كه در اتاق مذاكره، ايران و عربستان سعودي را در كنار روسيه، امريكا، تركيه و بسياري ديگر از كشورها كه در يافتن راه‌حل نفوذ دارند و مي‌توانند نفوذ بيشتري داشته باشند، داريم. در كنار اين، بر كسي پوشيده نيست كه ايران نقش زيادي در سوريه دارد، با قدرت از دولت فعلي حمايت مي‌كند و از اين رو، در صورتي كه آنان بخشي از راه‌حل نباشند، راه‌حلي در كار نخواهد بود. آنها و ما مي‌دانيم كه راه‌حل نظامي در كار نخواهد بود. دي‌ميستورا درباره نظر سعودي‌ها در خصوص حضور ايران در اين گفت‌وگوها گفت: من نمي‌خواهم اين موضوع را مطرح كنم زيرا حقايق جاري، عمده‌ترين مساله هستند و حقيقت اين است كه عربستان و ايران در يك اتاق در وين حاضر مي‌شوند و اگر ما به صورت جدي درباره فرآيند سياسي شروع به مذاكره كنيم، اين اتاق مي‌تواند تاريخ‌ساز باشد.
چرا وين٢ فرق داشت؟
تلاش‌ها براي رسيدن به راهكاري جهت پايان دادن به بحران در سوريه به دو هفته اخير و نشست‌هاي وين ١و ٢ محدود نمي‌شود. جامعه جهاني در سال‌هاي ٢٠١٢ و ٢٠١٤ هم اقدام به تشكيل جلسات ژنو ١ و ٢ در خصوص سوريه كرده بود اما در آن تقلاهاي سياسي كه بيشتر شكل و شمايل ژست‌هاي خبري را به خود گرفته بود نشانه‌اي از جديت وجود نداشت. مذاكرات وين٢ را مي‌توان مقدمه‌اي براي نشست‌هاي جدي‌تر و تلاش‌هاي فراگيرتر براي حل معماي سوريه دانست چرا كه اين بار نماينده‌اي از ايران هم با وجود تمام مخالفت‌هاي اوليه در چهار سال گذشته دور ميزي نشسته است كه مي‌گويند همه حاضران دورتادور آن به استراتژي برد - برد در سوريه اذعان دارند. جان كري يك هفته فاصله زماني ميان دو نشست وين ١ و ٢ را به رايزني‌هاي فشرده در اين خصوص اختصاص داد و با سفر به رياض با آل سعود اتمام حجت كرد كه گزينه‌اي وجود ندارد جز گفت‌وگو با تهران. با اين‌همه نگاه منطقي به مسيري كه جامعه جهاني در چهار سال گذشته در سوريه رفت نشان مي‌دهد كه نمي‌توان از نخستين نشست فراگير در خصوص سوريه انتظار معجزه داشت
چرا كه هرچند اين بازي اين بار وارد فاز جدي شده است اما خروج از اين بحران به هيچ‌وجه سهل نخواهد بود. يكي از اصلي‌ترين دلايل تطويل بحران سوريه اين است كه سوريه در لابه لاي بازيگران متعدد گم شده است ؟ ابتدايي‌ترين سوالي كه بازيگران فرامنطقه‌اي و منطقه‌اي بايد در خصوص آن به اجماع نسبي برسند اين است كه زماني كه از سوريه سخن مي‌گوييم منظور ما از سوريه چه كساني هستند؟ بازيگران سوري در اين نزاع گم شده‌اند و البته كه در اين ميان نبايد فراموش كرد كه تعدد بازيگران سوري پيشبرد كار در حوزه سياسي را بسيار سخت كرده است. از دايره بحث‌هاي داخل سوري كه خارج شويم به دايره وسيع‌تري برخورد مي‌كنيم كه در شعاع آن بازيگران متفاوت ديگري هم كار را سخت كرده‌اند. در دو سوي پازل سوريه امريكا و روسيه‌اي ايستاده‌اند كه سوژه اختلاف‌هاي آنها از اوكراين شروع مي‌شود و قطعا به پرونده سوريه به تنهايي هم ختم نخواهد شد. وجود دو قطب متناقض با هم در حرف و عمل سياسي عملا پرونده سوريه را دچار لايه‌هاي غيرسوري بسيار هم كرده است. با وجود آنكه فاصله ميان ديدگاه‌هاي روسيه و امريكا در پرونده سوريه با هم بسيار زياد است اما به نظر نمي‌رسد كه پركردن اين
فاصله كار غيرممكني باشد كه اگر بود ما در اين دور شاهد برگزاري نشست سوريه در وين با حضور ايران نبوديم. تناقض و تنوع منافع روسيه و امريكا در اين پرونده قابل اغماض نيست اما همچنان نمي‌توان با نگاه اغراق آميز به اين پرونده هم اين نزديك كردن مواضع را غيرممكن نشان داد. بازي سياسي‌اي كه در چند ماه اخير در سوريه به راه افتاده است نشان مي‌دهد داد و ستدي ميان مسكو و واشنگتن در جريان است كه آشتي‌پذيري اين دوگانه را هم مي‌تواند ممكن سازد. روسيه و امريكا به همراه متحدان خود در يارگيري‌هاي سياسي و نظامي در سوريه تلاش مي‌كنند به تعاملي ايجابي برسند كه منافع استراتژيك واقعي آنها را تامين كند. منافع استراتژيكي كه مي‌تواند با بسياري از زياده‌خواهي‌هاي سياسي كه در چهار سال اخير از خود بروز داده‌اند هم فاصله قابل توجهي داشته باشد. سوريه امروز گرفتار بحران عاصي از راه‌حلي شده كه بازيگران آن در چهار سال گذشته همه راه‌حل‌ها را رفته اما نتيجه نگرفته‌اند. نشست وين نشان‌دهنده اجماعي بود براي حل بحران با توسل به راهكار سياسي اما همزمان هيچ كدام از طرفين هم از حملات نظامي خود به آنچه مقر تروريست‌ها در سوريه خوانده مي‌شود دست
نكشيده‌اند. در چهار سال گذشته هر دو طرف دعوا در سوريه گمان مي‌كردند كه مي‌توانند با بازي در زمين نظامي كار را به نفع خود يكسره كنند اما تجربه نشان داد كه گزينه نظامي به تنهايي جواب نمي‌دهد. حقيقت اين است كه تعدد بازيگران در سوريه و تناقض منافع آنها و وجود تناقض در ميان گروه‌هاي سوري اجازه خاتمه يافتن موضوع صرفا با راه‌حل نظامي را نمي‌دهد. از سوي ديگر امكان حل اين معما فقط با راه‌حل سياسي هم به روياپردازي عاري از تحليل مي‌ماند چرا كه تمام طرف‌هاي درگير در اين بحران دست از سلاح برنخواهند داشت. در حال حاضر اين اجماع ميان بازيگران اصلي در بحران سوريه برقرار است كه آميخته‌اي از راهكار نظامي و سياسي بايد براي پايان يافتن اين بحران تجويز شود اما سوال اينجاست كه تقدم با كدام‌يك از اين راه‌حل‌ها خواهد بود؟ برآيند نگاه به مجموعه تحولات در سوريه در چهار سال گذشته نشان مي‌دهد كه راه‌حل بحران سوريه توازي ميان دو راهكار نظامي و سياسي است و همزمان بايد گام‌هايي را طراحي كرد كه هر دو را تامين كند. در اين ميان به نظر مي‌رسد كه دم‌دست‌ترين راه‌حل كه مورد اجماع كلي تمام بازيگران هم است تشكيل دولت انتقالي است كه مي‌تواند جاي
خود را به دولت وحدت ملي هم بدهد. امروز بازيگران منطقه‌اي و فرامنطقه‌اي در بحران سوريه به اين نتيجه رسيده‌اند كه ديپلماسي بدون قدرت ناتوان است و قدرت بدون ديپلماسي كور. با پايان نمايش سياسي در خصوص سوريه اكنون به نظر مي‌رسد كه بازيگران متفاوت در وين دور هم جمع شده‌اند تا ديدگاه‌هاي خود در خصوص كليات پرونده سوريه را به هم نزديك كنند. در نشست وين روز گذشته خبري از بحث در خصوص جزييات نبود و ١٩ كشور آمده بودند تا در تبادل افكار استراتژيك در خصوص سوريه و بيان ملاحظه‌هاي خود حضور داشته باشند. نشست سوريه در وين گردهمايي براي نمايش اراده‌ها در مسير حل بحران بود. نشستي براي محك اراده‌هايي كه شايد بتواند به حل بحران در بازه زماني منطقي كمك كند. پس از اين نشست در نشست‌هاي آتي كه گفته مي‌شود در بازه زماني قريب به ١٠ روز آتي خواهد بود طرفين در مسير تحقق اراده‌ها گام برخواهند داشت.
ايران و عربستان پشت يك ميز؟
بحران سوريه وارد پنجمين سال متوالي خود شده است اما اگر تا ١٠ روز پيش سوال مي‌شد كه آيا مي‌توان ايران و عربستان را پشت يك ميز در خصوص سوريه نشاند؟ پاسخ همگان منفي بود. نيويورك تايمز در تازه‌ترين تحليل خود در اين خصوص ادعا مي‌كند كه ايران و عربستان بيش از هر كشور ديگري در خصوص نتيجه اين پرونده سرمايه‌گذاري كرده‌اند. دامنه اختلاف‌هاي ايران و عربستان سعودي تنها به سوريه منتهي نمي‌شود بلكه دو كشور در يمن، عراق، لبنان و بحرين هم با يكديگر اختلاف‌هايي البته از جنس و با ابزار متفاوت دارند. رقابت ايران و عربستان سعودي در منطقه عملا اصلي‌ترين تهديد براي گفت‌وگوهاي سوريه به حساب مي‌آيد. در حالي كه ايران از ابتداي كار بر لزوم توسل به راهكار سياسي در سوريه اصرار داشت اين عربستان سعودي بود كه مخالفان بشار اسد را به انواع تسليحات مجهز مي‌كرد تا با بالا بردن دست آنها در ميدان نظامي عملا ادامه بقاي بشار اسد را سخت كند. در حال حاضر امريكا تلاش مي‌كند دوره انتقالي مديريت شده‌اي را براي حل بحران سوريه هدايت كند اما تشكيل اين دولت انتقالي بدون كمك ايران و عربستان و همكاري اين دو با هم ممكن نيست. اين نياز به همكاري ايران و
عربستان در حالي به ضروري‌ترين فاكتور در معادله سوريه بدل شده كه رابطه ميان دو كشور در پرتنش‌ترين وضعيت خود در ٣٠ سال گذشته قرار دارد. در حال حاضر فضا براي گفت‌وگوي دوجانبه ميان تهران و رياض مهيا نيست و البته بر هيچ كس هم پوشيده نيست كه عربستان در وين٢ وادار به همراهي با مسير شده است. گارد عربستان سعودي در برابر قدرت سياسي ايران هنوز باز نشده است و تحقق پيش‌بيني‌ها در اين خصوص كه حصول توافق هسته‌اي ميان ايران و ١+٥ به افزايش مانورهاي سياسي ايران و پذيرش اين نقش منتهي خواهد شد هم كار را براي سعودي‌ها سخت‌تر كرده است. عادل الجبير وزير امور خارجه عربستان پيش از نشست وين هم دست از ادبيات تند و طعنه‌هاي غيرديپلماتيك خود برنداشت و با ابراز ترديد در خصوص سودمند بودن حضور ايران در نشست سوريه گفت: اگر ايراني‌ها جدي نباشند ما وقت خود را هدر نخواهيم داد. حقيقت اين است كه بشار اسد بايد برود. با اين‌همه محل نشستن الجبير و ظريف در اين نشست به گونه‌اي تنظيم شده بود كه امكان چشم در چشم شدن روساي دستگاه ديپلماسي دو كشور مسلمان و همسايه به حداقل رسيده بود. اروپايي‌ها و امريكا پس از حصول توافق هسته‌اي در وين تلاش بسياري را
براي دور يك ميز نشاندن ايران و عربستان سعودي به كار گرفتند و به نظر مي‌رسد كه برگزاري اين نشست در مرحله نخست مي‌تواند حايز اهميت بسيار باشد. يان الياسون ديپلمات ارشدي كه در حال حاضر قائم‌مقام بان كي مون در سازمان ملل است و در جريان پايان دادن به جنگ ايران و عراق هم فعال بوده است در خصوص رابطه تهران و رياض مي‌گويد: «من از حجم تنش‌ها و عمق اختلاف‌ها ميان تهران و رياض شوكه شده‌ام. يكي از اصلي‌ترين موانع براي پيشبرد نشست‌هاي سوريه همين اختلاف بسيار جدي ميان ايران و عربستان است.» براي جان كري پشت يك ميز نشاندن وزراي امور خارجه ايران و عربستان سعودي موفقيت بزرگي است اما تنها با نشستن اين دو نفر در يك اتاق نمي‌توان گره معمايي بيرون از آن چارديواري در هتل امپريال را حل كرد. آن سوي نگاه بدبينانه‌اي كه تنش زدايي از رابطه تهران و رياض را سخت مي‌داند برخي از تحليلگران اعتقاد دارند كه شايد مذاكره بر سر سوريه بتواند به نشستن و رو در رو صحبت كردن مقام‌هايي از ايران و عربستان در ساير حوزه‌ها هم منتهي شود. «اسماعيل ولد شيخ» نماينده ويژه سازمان ملل در يمن اظهار داشت كه مذاكرات وين ۲ درباره سوريه مي‌تواند سبب شود كه مذاكرات
گسترده‌تري بين ايران و عربستان سعودي درباره يمن و عراق انجام شود. وي در اين خصوص گفت: «من قويا معتقدم كه بعضي اوقات بايد مذاكره مستقيم بين كشورهاي خليج (فارس) به ويژه عربستان سعودي و ايران وجود داشته باشد. آنها همسابه هستند و براي موافقت و به توافق رسيدن، دلايل بسياري دارند».
نظرات وزرا درباره نشست وين
جان كري پس از پايان نشست سوريه در وين گفت: خيلي‌ها بر اين تصورند كه دو گزينه در سوريه هست؛ اسد و تروريسم و ناچار به سمت اسد مي‌روند اما اگر آلترناتيو بهتري باشد و در مورد آن اعتمادسازي شود مردم به سمت آن مي‌روند.سرگئي لاوروف نيز پس از پايان اين نشست در پاسخ به خبرنگاران گفت: سرنوشت اسد را مردم سوريه بايد روشن كنند، همان‌طور كه در مورد موارد ديگر سوريه چون توسعه آن بايد مردم سوريه تصميم بگيرند. وي افزود: روسيه متعهد است كه با تروريسم مقابله كند و اين با شوراي امنيت و سازمان ملل هماهنگ است. ما مي‌خواهيم به مبارزه با تروريسم ادامه دهيم. تمام كمك‌هاي بشردوستانه بايد انجام شود و اين روند بايد شتاب پيدا كند.وزير خارجه روسيه تاكيد كرد ما همچنين توافق كرديم انتخابات جديد در سوريه با مشاركت فعال سازمان ملل متحد باشد. ما مي‌خواهيم همه بازيگران منطقه در مذاكرات باشند. ما هيچ توافقي درباره سرنوشت اسد نداشتيم و اين حق مردم سوريه است كه درباره آن تصميم بگيرند. امير عبداللهيان نيز پس از پايان نشست گفت: زمانبندي در خصوص كناره‌گيري اسد از قدرت با تلاش‌هايي كه به عمل آمد در بيانيه مورد اشاره واقع نشد.
منبع: اعتماد
ارسال نظر