بیانیه مشترک جمهوری اسلامی ایران و جمهوری اسلامی افغانستان

باسمه تعالی

بیانیه مشترک جمهوری اسلامی ایران و جمهوری اسلامی افغانستان

بنا به دعوت جناب آقای اسحاق جهانگیری معاون اول محترم رئیس جمهوری اسلامی ایران، جناب آقای عبدالله عبدالله رئیس محترم اجرایی دولت جمهوری اسلامی افغانستان در راس یک هیات عالی رتبه از تاریخ 14 تا 15 دی/جدی 1394 از جمهوری اسلامی ایران دیدار رسمی به عمل آوردند.

جناب آقای عبدالله عبدالله در این سفر با حضرت آیت الله خامنه ای مقام معظم رهبری جمهوری اسلامی و جناب آقای دکتر حسن روحانی رئیس محترم جمهوری اسلامی ایران ملاقات نمودند.

رئیس اجرایی دولت جمهوری اسلامی افغانستان و هیات همراه از مهمان نوازی گرم دولت جمهوری اسلامی ایران تشکر نموده و از جناب آقای جهانگیری برای سفر به کابل دعوت به‌عمل آوردند.

رییس اجرایی دولت جمهوری اسلامی افغانستان ابراز امیدواری کردند که اولین سفر شان به عنوان رییس اجرایی دولت وحدت ملی افغانستان باعث آن خواهد شد تا مناسبات دو کشور توسعه و گسترش هرچه بیشتر یافته و روابط و تعاملات در زمینه های مختلف میان دو کشور گسترش یابد.

جناب آقای عبدالله عبدالله و هیات همراه در معیت جناب آقای رحیم پور معاون وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، به منطقه آزاد تجاری و صنعتی چابهار سفر نموده و از سوی جناب آقای علی هاشمی استاندار محترم سیستان و بلوچستان مورد استقبال قرار گرفتند. در این سفر تاسیسات بندری و تسهیلات فراهم آمده در منطقه آزاد چابهار که در توسعه تجارت و ترانزیت کالا به مقصد افغانستان موثر است مورد بازدید هیات قرار گرفت. جناب آقای دکتر عبدالله همچنین در جریان فعالیت تجار و فعالین اقتصادی افغانستان مقیم چابهار قرار گرفتند.

طرفین در ملاقات های انجام شده، پیرامون موضوعات مورد علاقه دوجانبه، منطقه ایی و بین المللی گفتگو و تبادل نظر نمودند. مذاکرات در فضای دوستانه و صمیمانه انجام شد و بر تعمیق و توسعه مناسبات همه جانبه سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و امنیتی تاکید گردید.

در نتیجه مذاکرات به عمل آمده میان دو هیات به ریاست جناب آقای دکتر عبدالله عبدالله و جناب آقای دکتر اسحاق جهانگیری سه سند یادداشت تفاهم همکاری در زمینه های ورزشی و جوانان، گردشگری و میراث فرهنگی و کار، تعاون و امور اجتماعی به امضا رسید. همچنین به منظور تحقق هرچه بیشتر همکاری های مشترک با توجه به اصول روابط برادرانه، منشور ملل متحد، حسن همجواری، همزیستی مسالمت‌آمیز و اصل عدم مداخله در امور داخلی یکدیگر و اعتماد متقابل پیرامون موارد ذیل گفت‌وگو و روی اصول ذیل به تفاهم رسیدند:

1- طرفین با توجه به اراده جدی مقامات عالی دو کشور در زمینه توسعه همه جانبه روابط، بر تسریع روند تنظیم و نهایی نمودن موافقت نامه جامع همکاری ها بین دو کشور تاکید نمودند.

2- طرف ایرانی مذاکرات صلح دولت افغانستان با مخالفین را مثبت دانسته و از روند گفتگوهای بین الافغانی با رهبری دولت افغانستان حمایت نموده و در این زمینه همکاری لازم را با دولت افغانستان بعمل خواهد آورد.

3- طرفین در راستای توسعه و تقویت هرچه بیشتر روابط بر اساس اصول منافع ملی، حسن همجواری، حفظ استقلال، تمامیت ارضی، احترام متقابل به حاکمیت ملی، منافع و مصالح دو کشور، مرزهای مشترک دو کشور را مرزهای صلح و دوستی توصیف نموده و بر گسترش همکاری های انتظامی و امنیتی به منظور مبارزه قاطع با تهدیدات مشترک تاکید نمودند.

4- همچنین طرفین از آغاز مراحل اجرایی طرح مدرنیزاسیون اسناد و علائم مرزی و پیشرفت اقدامات به عمل آمده ابراز رضایت نموده و برای تداوم و اجرای کامل آن روی اهمیت برگزاری کمیسیون مختلط مدرنیزاسیون اسناد و علایم مرزی به ریاست معاونان وزارت خارجه دو کشور که قرار است در آینده نزدیک برگزار شود، بر اساس اسناد و مدارک موجود تاکید کردند.

5- جمهوری اسلامی ایران صلح، ثبات و امنیت در افغانستان را برای صلح و ثبات منطقه و جهان با اهمیت توصیف نموده و بر عزم خود برای کمک به افغانستان در این زمینه ها تاکید نمود. جمهوری اسلامی افغانستان نیز ضمن مثبت توصیف کردن نقش جمهوری اسلامی ایران در زمینه تحکیم صلح و برقراری ثبات و امنیت در افغانستان، مراتب قدردانی خود را از تلاش های جمهوری اسلامی ایران در این راستا اعلام نمود.

6- طرفین با درک مشترک از این که بخشی از هزینه عملیات گروه های تروریستی و افراطی از محل تجارت مواد مخدر تامین می شود و افزایش تولید مواد مخدر و گسترش مصرف آن موجب بروز معضلات امنیتی و اجتماعی در دو کشور، منطقه و جهان می گردد، بر افزایش همکاری های مشترک در چارچوب توافقات دوجانبه و بین المللی برای مبارزه جدی و موثر با این پدیده توافق نمودند.

7- طرفین با درک تهدیداتی که از ناحیه تروریسم، قاچاق مواد مخدر، پول شویی، گروگان گیری، آدم ربایی، قاچاق اسلحه و انسان و سایر جرایم سازمان یافته متوجه هر دو کشور است، بر عملی نمودن توافقات صورت گرفته در کمیسیون مشترک امنیتی دو کشور تاکید کردند.

8- طرفین با تاکید بر اهمیت فعالیت کمیسیون مشترک همکاری های اقتصادی میان دو کشور خواستار برگزاری هرچه سریعتر جلسات مربوطه این کمیسیون شدند.

9- جمهوری اسلامی افغانستان از کمک های جمهوری اسلامی ایران در زمینه اجرای پروژه های زیربنایی در افغانستان قدردانی نمود. جمهوری اسلامی ایران نیز ضمن حمایت از ادامه کمک های اقتصادی بین المللی برای ایجاد ساختارهای زیربنایی اقتصادی در افغانستان، بر تداوم کمک های خود در زمینه تکمیل طرح هایی که نتیجه آن منجر به ایجاد رفاه اجتماعی در این کشور می گردد، تاکید نمود.

10- طرفین با توجه به اهمیت همکاری های تجاری متوازن در تعمیق روابط دو کشور بر ضرورت تسهیل امور گمرکی، رفع موانع تعرفه ای و غیر تعرفه ای و کاهش تدریجی موانع تعرفه ای و حذف هرگونه رفتار تبعیض آمیز تعرفه ای در انجام مبادلات بازرگانی بین دو کشور تاکید کردند.

11- طرفین با تاکید بر گسترش همکاری های حمل و نقلی، در خصوص فراهم آوردن تسهیلات هر چه بیشتر برای شرکت های حمل و نقلی(ترانسپورتی) دو کشور توافق نمودند. دو طرف به منظور رفع برخی مشکلات موجود در زمینه حمل و نقل، آنها را در کمیته فنی مشترک بررسی و حل و فصل می کنند.

12- در رابطه با احداث خط آهن خواف ‌ هرات و اقدامات صورت گرفته اخیر، طرف ایرانی متعهد گردید تا کار باقیمانده قطعه سوم خط آهن خواف هرات را در اولین فرصت ممکن تکمیل نموده و آماده بهره برداری سازد و با توجه به توافقات دو جانبه، مشاوران ریلی را جهت ارایه خدمات مشاوره ای به افغانستان اعزام نمایند. همچنین طرف افغانستان متعهد گردید اقدامات لازم را در خصوص تامین اعتبار و شروع ساخت قطعه چهارم محور مذکور انجام دهد.

13- با توجه به نیازمندی راه آهن افغانستان،‌ راه آهن جمهوری اسلامی ایران موافقت خود را جهت ارایه دوره های آموزشی کوتاه مدت و میان مدت در رشته های کاربردی راه آهن به کارمندان راه آهن افغانستان اعلام نمود.

14- طرف ایرانی موافقت خودرا برای برگزاری دوره های آموزش عالی در رشته های مختلف راه آهن در مقاطع لیسانس و فوق لیسانسبه بصورت حضوری و یا آموزش از راه دور (مجازی و غیر مجازی) با هماهنگی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری جمهوری اسلامی ایران برای کارمندان راه آهن افغانستان اعلام نمود.

15- طرفین اتصال ریلی جمهوری اسلامی ایران از طریق جمهوری اسلامی افغانستان به کشورهای آسیای مرکزی و چین برای ترانزیت کالا و مسافر را برای احیای راه ابریشم با اهمیت دانسته و بر تکمیل آن تاکید نمودند. در این زمینه مقرر گردیده نشست بعدی نمایندگان پنج کشور کریدور ریلی ایران، افغانستان، تاجکستان،‌ قرقیزستان و چین در اولین فرصت ممکن در تهران برگزار شود.

16- جمهوری اسلامی ایران و جمهوری اسلامی افغانستان بر گسترش همکاری های تجاری متوازن، بیمه، بانکداری، ارتباطات، حمل و نقل و ترانزیت، انرژی، صنایع، استخراج معادن، کشاورزی، علوم و فنون، خدمات فنی و مهندسی و سایر زمینه های مورد علاقه تاکید و خواستار تعامل هرچه بیشتر تجار و سرمایه گذاران دو کشور شده و خود را متعهد به تشویق بخش خصوصی به همکاری بیشتر و ارائه تسهیلات و فراهم نمودن بستر مناسب جهت رشد و توسعه فعالیت های آزاد اقتصادی اتباع دو کشور مطابق با قوانین و مقررات داخلی خود نمودند.

17- طرفین با توجه به توسعه روزافزون معاملات تجارتی و ترانزیتی و همچنین تشویق بخش خصوصی موافقت نمودند تا تسهیلات بیشتری را جهت صدور ویزا برای تاجران و رانندگان وسایط حمل و نقل فراهم نمایند. بعلاوه برای توسعه همکاری های بیشتر بین سرمایه گذاران و صنعتگران دو کشور و تقویت اتاق تجارت مشترک مساعی لازم را بعمل آورده و از آغاز کار رسمی آن در هر دو کشور حمایت می نمایند.

18- طرفین بر گسترش و تقویت همکاری استان/ولایت های همجوار با هدف نیل به توسعه متوازن تاکید نمودند و در این راستا توافق گردید که طرح های خاصی با مشارکت طرفین مطالعه و پیشنهاد شود که اجرای آنها موجب توسعه محلی و بهبود وضعیت اقتصادی مردم و ساکنان بومی گردد. در جهت رسیدن به این هدف موضوع اعمال نظام تخفیف تعرفه برای کالاهای تولید شده در استان های همجوار به عنوان یکی از امتیازات که می تواند موجب تشویق فعالیت در مناطق مرزی شود مورد توجه قرار گرفت و مقرر گردید طرفین فهرست تولیدات استانی را مبادله تا نسبت به تدوین فهرست تولیدات مشمول تخفیف تعرفه اقدام نمایند.

19- طرفین بر اهمیت مسیر ترانزیتی بندر چابهار به افغانستان بعنوان مسیری مطمئن برای رفع نیازهای صادرات و واردات جمهوری اسلامی افغانستان تاکید نمودند. همچنین طرفین بر تسریع روند نهایی سازی و امضای موافقتنامه سه جانبه حمل و نقل و ترانزیت چابهار میان ایران، افغانستان و هند نیز تاکید کردند.

20- با توجه به نیازمندی های کنترل ترافیک هوایی افغانستان، سازمان هواپیمایی کشوری جمهوری اسلامی ایران موافقت خود را جهت ارائه دوره های آموزشی در رشته های کاربردی کنترل ترافیک هوایی به کارمندان اداره هوانوردی ملکی افغانستان اعلام نمود.

21- طرفین با تاکید بر مشترکات عمیق فرهنگی، تاریخی و اجتماعی دو کشور، از همکاری های فیمابین ابراز خرسندی نموده و بر ادامه همکاری در بخشهای فرهنگی و تبادل تجربه و انجام تحقیقات مشترک علمی توسط دانشگاه ها/پوهنتون ها و موسسات پژوهشی دو کشور تاکید نمودند و در زمینه حفظ و تقویت مشترکات فرهنگی اهتمام خاص به عمل خواهند آورد. در این زمینه موضوع تبادل تیم های ورزشی و گروه های هنری مورد تاکید قرار گرفت.

22- افغانستان علاوه بر سپاسگزاری از کمک ها و مساعدت های همیشگی جمهوری اسلامی ایران در فراهم سازی زمینه آموزش و تحصیلات عالی برای مهاجرین افغان، خواهان لغو یا کاهش شهریه های مدارس و دانشگاه/ پوهنتون برای دانش آموزان و دانشجویان افغان مقیم ایران و رفع ممنوعیت بعضی از رشته های تحصیلی شد. طرف ایرانی توافق نمود در زمینه رفع این مشکلات بررسیهای لازم را انجام دهد.

23- طرفین در رابطه با توسعه روابط علمی و آموزشی دو کشور، موضوع تبادل استاد و در اختیار قرار دادن فرصت های مطالعاتی و برگزاری سمینارهای علمی در دو کشور را مورد توجه قرار دادند و در زمینه توسعه ارتباطات علمی از طریق دانشگاه ها و مراکز علمی اقدام خواهند نمود.

24- طرفین جهت تسهیل روند بازگشت داوطلبانه پناهندگان افغانستان به کشورشان در چارچوب برنامه های سه جانبه با کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل متحد همکاری می نمایند. در این زمینه دولت افغانستان تسهیلات و امکانات تشویقی برای داوطلبان بازگشت به افغانستان در نظر خواهد گرفت. همچنین طرفین بر فعال نمودن کمیته مشترک اتباع جهت پیگیری موضوعات مربوط به قانونمند نمودن اقامت اتباع تاکید و خواستار طرح و پیگیری کلیه موضوعات ذیربط در این کمیته شدند.

25- با در نظرداشت اینکه صدور ویزای ایرانی برای شهروندان افغان باعث کاهش در مهاجرت های غیر قانونی به کشور ایران خواهد شد،‌ طرفین برای فراهم سازی زمینه های تسهیل صدور ویزا تاکید نمودند.

26- طرفین توافق نمودند تا در راستای تقویت و توسعه همکاری های دوجانبه و پیگیری مفاد مورد توافق،‌ نسبت به تشکیل و برگزاری جلسات پیگیری در چارچوب اجلاس کمیسیون مشترک همکاری های جمهوری اسلامی ایران و جمهوری اسلامی افغانستان،‌ جلسات کمیسیون مذکور به صورت متواتر میان دو کشور برگزار گردد.

27- با توجه به اهمیت رودخانه هریرود برای هردو کشور، طرفین توافق کردند تا ضمن تشکیل کارگروه مشترک مربوطه، مطالعات را در مورد وضعیت آبی و ظرفیت هریرود روی دست گیرند، تا در پرتو آن، مذاکرات را به منظور بهره برداری معقول و عادلانه طبق حقوق و اصول قبول شده بین المللی در چارچوب بسته همکاری میان ایران و افغانستان در بخش های اقتصادی، ترانزیتی و تجارتی انجام دهند.

28- طرفین بر اجرای همه جانبه وکامل معاهده 1351 راجع به آب هیرمند و برگزاری جلسات منظم کمیساران آب هیرمند طی برنامه وجدول زمانی مشخص تأکید نمودند.

29- طرفین نگرانی خویش را از وضعیت موجود اکوسیستم گودزره و هامون ها در قلمرو دو کشور که نقشی موثر در اقتصاد، معیشت و سلامت مردم منطقه دارد، ابراز کرده و بر انجام مطالعات فنی تاکید نمودند. در این راستا توافق شد تا گروه مشترکی از کارشناسان دو کشور و همچنین سازمان های بین المللی ذیربط موضوع را پیگیری نمایند.