ابهامات جدی درباره نحوه احراز صلاحیت کاندیداهای خبرگان

محمد مهاجری در خبرآنلاین نوشت: سه شنبه شب - یعنی شامگاه همان روزی که حدود 400 نامزد خبرگان در آزمون شرکت کردند- نجات الله ابراهیمیان، سخنگوی شورای نگهبان در برنامه زنده تلویزیونی،با بیان اینکه "هرکس در آزمون شرکت نکرده است،احراز صلاحیت نمی شود" پرونده گمانه زنی ها را بست و مهر پایانی زد بر حضور چهره های مشهوری که در روزهای اخیر، کاندیداتوری آنها بر سر زبان‌ها افتاده بود.

اما ماجرا به همین جا خاتمه نیافت. بزرگانی از حوزه در این انتخابات شرکت نکردند که اجتهاد آنها محل تردید نیست. شاید اشاره به نام حجت الاسلام والمسلمین سیدمحمد غروی که عضو جامعه مدرسین است در این زمینه کافی باشد.

علاوه بر آن آیت الله محمدمومن عضو فقهای شورای نگهبان که مسئولیت برگزاری آزمون و احراز صلاحیت علمی کاندیداها را برعهده دارد،در روزهای گذشته در مصاحبه ای که بسیار بازتاب داشت، احراز اجتهاد را منحصر در امتحان ندانست. به زعم او چهره هایی که کرسی درس دارند و شهره به اجنهادند واجد صلاحیت تشخیص داده می شوند. این مصاحبه آیت الله مومن با اطلاعیه شورای نگهبان که افراد را برای آزمون دعوت کرد و مستثنیات را منحصر به اقرادی دانست که قبلا نماینده خبرگان بوده یا اجتهادشان را در دوره های قبل به اثبات رسانده اند،تناقض داشت.

از سوی دیگر به باور برخی حقوقدانان مصاحبه سخگوی شورای نگهبان درباره انتخابات خبرگان محمل قانونی ندارد. طبق قانون اساسی نظارت بر انتخابات خبرگان و بررسی صلاحیت های کاندیداها در اختیار خود مجلس خبرگان است. مجلس خبرگان این مسئولیت را به فقهای شورای نگهبان و نه شخصیت حقوقی مجموع شورای نگهبان سپرده است. بنابراین دکتر نجات الله ابراهیمیان سخنگوی شورای نگهبان هیچ مسئولیت و اختیار قانونی درباره انتخابات مجلس خبرگان ندارد. از این روی اظهارات او در مصاحبه سه شنبه شب قابل استناد نیست مگر اینکه صحت آن از سوی فقهای شورای نگهبان و مشخصا آیت الله مومن مورد تایید قرار گیرد.

یافته های خبرآنلاین حاکی است در بررسی صلاحیت علمی کاندیداها، آزمون تنها شرط نبوده و فقهای شورای نگهبان بر اساس آخرین مصاحبه آیت الله مومن، در این مورد تصمیم خواهند گرفت. از جانب دیگر گفتنی است شورای نگهبان الزام قانونی برای برگزاری امتحان نداشته و تنها به عنوان یک روش برای رسیدن به یقین از آن استفاده کرده است. به این ترتیب اظهارات سخنگوی شورای نگهبان با این مضمون که "هرکس در آزمون شرکت نکرده واجد صلاحیت تشخیص داده نمی شود" محل اشکال و تردید جدی است.

نکته دیگر اینکه برخی رسانه ها تلاش کرده اند عدم حضور برخی کاندیداها در آزمون را همراه با اغراض سیاسی تلقی کنند، اما شواهد نشان می دهد شرکت نکردن چهره هایی با گرایش های مختلف در آزمون، شائبه برخورد سیاسی را از بین می برد. از یک سو سیدحسن خمینی در انتخابات شرکت نکرده و در جناح مقابل، مرتضی آقاتهرانی. حتی اگر مانند برخی رسانه ها غیبت این دو را سیاسی فرض کنیم، امتحان ندادن غروی عضو جامعه مدرسین را به هیچ وجه نمی توان سیاسی دانست.

با این جمع بندی به نظر می آید باید به انتظار اظهارنظر صریح آیت الله مومن نشست تا ابهامات موجود پایان یابد.