حرکت فرهنگی معاون وزیر ارشاد و چند نکته

سیدپژمان موسوی: سید عباس صالحی از معاونان پرتلاش و پرکار وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است؛ این پر کاری هم به حوزه زیرمجموعه‌اش بر می‌گردد هم به ویژگی‌های فردی؛ ویژگی هایی که سبب شده است حوزه کتاب و نشر، در دوران مدیریت او بر معاونت فرهنگی، سامانی تازه یابد و روند صدور مجوز‌ها هم از جهت زمان و هم از جهت کنار گذاردن نگاه حذفی، دورانی جدید را تجربه کند.

از ارزیابی عملکرد معاونت فرهنگی در طول سکانداری سید عباس صالحی اگر بگذریم که شرح آن بی‌شک در این مقال نمی‌گنجد، به «اتفاقی» می‌رسیم که در طول هفته‌های گذشته اهالی فرهنگ را با یک «موقعیت» تازه مواجه کرده است. ماجرا به چند هفته قبل باز می‌گردد؛ زمانی که معاونت فرهنگی وزارت ارشاد خبری را روی خروجی خود قرار داد که متن آن از این قرار بود: معاون فرهنگی وزیر از این هفته هر شنبه با حضور در یک کتابفروشی، از نزدیک با اهالی این صنف دیدار و در جریان مسائل و مشکلات آنها قرار خواهد گرفت؛ خبری که خیلی زود در صدر اخبار حوزه نشر قرار گرفت و با استقبالی قابل قبول از سوی اهالی نشر و کتاب مواجه شد.

این، یکی از معدود دفعاتی بود که عالی ترین مقام تصمیم گیر در حوزه کتاب و نشر، تصمیم گرفته بود پذیرای مدیران نشر و اهالی کتاب در دفتر کارش در میدان بهارستان نباشد و خود رأساً با حضور در راسته‌های کتابفروشی، از نزدیک با فعالین و مخاطبین کتاب دیدار و گفت‌و‌گو کند.
دیدارهای اول، دوم و سوم برگزار شد و آن‌گونه که از اخبار جسته و گریخته بر می‌آید، مجموعاً مباحث مهم و جدی‌ای در حوزه نشر میان دست اندرکاران نشر و کتابفروشان پایتخت با مقام عالی وزارتی در این دیدارها درگرفت.

دیدارهای بعد از چند دیدار نخست اما حکایت دیگری داشت؛ با دعوت از خبرنگاران یا فراهم کردن امکان حضور نمایندگان رسانه‌های خبری، این دیدارها رنگ و بویی دیگر یافت و عملاً از مسیر اصلی خود خارج شد؛ امروز وضعیت به گونه‌ای است که هر چهارشنبه عصر خبر دیدار هفته بعد و مکان آن دیدار اعلام می‌شود و شنبه شب هم گزارش آن نشست و پرسش‌های خبرنگاران از سید عباس صالحی در رسانه‌ها منتشر می‌شود!

وضعیتی که عملاً دیدار و نشست با کتابفروشان را که هدف اصلی آن تقویت صنف کتابفروشان و شنیدن مشکلات آنان بود به یک نشست هفتگی با خبرنگاران بدل کرده است؛ نزدیک ترین و جدی ترین آفتی که از این نظر متوجه حوزه معاونت فرهنگی شده است، طرح یک سری پرسش و پاسخ تکراری در شنبه هر هفته و الزام به پاسخگویی به برخی پرسش‌های اختلاف برانگیز از سوی برخی رسانه‌های خاص از سوی سید عباس صالحی شده است؛ کافی است اظهار نظرهای معاون فرهنگی جناب وزیر را در چند شنبه گذشته مرور کنیم و به چند کلید واژه آشنا و تکراری چون انتقال نمایشگاه کتاب، خرید کتاب از سوی ارشاد، رفتار ناعادلانه وزارتخانه، سانسور و ممیزی و... بربخوریم؛ پاسخ‌هایی که البته از پرسش هایی تکراری بر می‌آید. البته که به عنوان یک روزنامه نگار، حتماً موافق و هوادار طرح پرسش‌های حوزه نشر و کتاب از عالی ترین مقام مسئول این حوزه در فواصل زمانی کوتاه هستیم اما موضوع اساسی خلط یک سری فضا‌ها و جابه‌جایی کارکرد یک «اتفاق» است؛ موضوعی که عملاً فضا را از کتابفروش و ناشر گرفته است و آن را به نشست هفتگی با مخاطبان و اهالی رسانه بدل کرده است.

موضوع دیگری که توجه به آن در این دیدارها ضروری به نظر می‌رسد، تعیین کردن یک چشم‌انداز برای غایت این دیدارهاست؛ اینکه در نهایت قرار است با این دیدارها چه اتفاقی بیفتد و چه گره‌ای از کار اهالی نشر و کتابفروشان باز شود؛ اگر هدف تقویت کتابفروشی‌ها و توجه لازم به جایگاه آنهاست و اگر قرار است در این دیدارها مسائل کلان اهالی کتاب طرح، نقد و بررسی شود (که بهتر است این اتفاق بیفتد) باید دقیقاً مشخص شود که مطالبات ناشر چیست؟ کتابفروش چه مسائلی دارد؟ مشکلات اهالی چاپ و لیتوگرافی و صحافی چیست و دفاتر و مراکز توزیع با چه مسائلی دست به گریبانند؟ اگر این تفکیک به روشنی صورت گیرد، این دیدارها حاصل مطلوبی خواهد داشت…

منبع: ایران