دانستنی های عمومی حقوق درباره وصیت نامه

در طول مدت سردفتری ام به این نتیجه رسیده ام که غالبا مردم حتی افراد متشرع اطلاعات کاملی از شرایط و مقررات تنظیم وصیت نامه ندارند بنابر این تصمیم گرفتم نکات اساسی این عمل حقوقی را که تصرفات شخص در بخشی از دارایی خود برای زمان پس از مرگ می باشد بطور مختصر بیان کنم.

1- علی القاعده رابطه انسان با اموال و دارایی های خود مستلزم حیات و زنده بودن اوست لذا رابطه شخص متوفی برای دارا بودن و تصرف در اموال بعلت فقدان اهلیت برای دوران پس مرگ قطع شده و هر گونه تصمیم گیری در این مورد استثنایی بر قاعده محسوب می شود بنا بر این اصل َحق وصیت و تصرف اشخاص برای دارایی های خود بعد از فوت امری استثنایی و خلاف قاعده است.
2- بنا بر آنچه در بند یک گفته شد و استثنایی بودن اختیار اشخاص در مورد اموال خود بعد از وفات تعیین مقداری که شرعا و قانونا افراد می توانند مورد وصیت قرار دهند حاپز اهمیت می باشد زیرا عدم رعایت این میزان می تواند موجب بلا اثر شدن وصیت نسبت به مازاد شود به اتفاق علمای شرع و قوانین موضوعه حد اکثر میزان اموالی که اشخاص می توانند وصیت نمایند ثلث و یا یک سوم اموال و دارایی آنهاست .

3- محدودیت اشخاص در وصیت نسبت به 1/3 از اموال و دارایی های خود مانع از آن نیست که درصورت افزایش این نسبت مثلا 1/2یا بیشتریا وصیت به تساوی در سهم دختران وپسران با قبول و تنفیذ سایر ورثه وصیت معتبر شناخته نشود.

4- موصی در وصیت نامه شخص مورد اعتمادی را جهت اجرای وصیت نامه تعیین می کند که وصی نامیده می شود ضمن اینکه موصی یا همان شخص وصیت کننده می تواند برای اطمینان از صحت اقدامات وصی شخص دیگری را نیز به عنوان ناظر برگزیند.

5- با توجه به آیه شریفه ؛ كُتِبَ عَلَيْكُمْ إِذَا حَضَرَ أَحَدَكُمُ الْمَوْتُ إِن تَرَكَ خَيْراً الْوَصِيَّةُ لِلْوَالِدَيْنِ وَالأقْرَبِينَ بِالْمَعْرُوفِ حَقّاً عَلَى الْمُتَّقِينَ( سوره بفره / ایه 180 ) و تفاسیر و اخبار در این مورد توصیه می شود افرادی که از دارایی و ثروت زیادی برخوردار نمی باشند (بنا برآنچه گفته شده منظور از خیرا در ایه شریفه مال زیاد می باشد) از برهم زدن سهم ورثه با وصیت نسبت به ثلث خودداری کرده و به همان تقسیم ماترک بما فرض الله اکتفاء کنند.

پرویز رضایی