تورهای نوروزی تهران‌گردی پشت درهای بسته

مردم برای شرکت در تورهای رایگان شهرداری و بازدید از تهران قدیم در ایام نوروز ساعت 10 صبح، ابتدای خیابان باب همایون جمع می‌شدند و گروهای رقص و آواز اقوام ایرانی با ساز و دُهل تا به هم پیوستن آنها به میدان می‌آمدند و شروع به نواختن می‌کردند.

مقابل بازارچه صنایع دستی که شهرداری هر غرفه‌ی آن را به مبلغ دو میلیون تومان به هنرمندان یا عرضه‌کنندگان خوراکی‌های محلی استان‌ها اجاره داده بود - و البته جای خالی سوغات تهران در آنجا به چشم می‌آمد - چند بازیگر تئاتر خیابانی با لباس‌های "طهران قدیم" که بیشتر به لباس‌های طرح "بروسلی" شبیه بود، رقص خنجر را آغاز می‌کردند. گروه‌های اقوام دیگر نیز رقص‌های محلی مربوط به منطقه خاص خود را به نوبت انجام می‌دادند. گردشگران خارجی هم از این نمایش‌ها عکس و فیلم تهیه می‌کردند. نمایش‌هایی که برای مردم خودمان هم به نوعی بیگانه بود، چه برسد به این‌که مُعرف فرهنگ ایرانی برای گردشگران خارجی باشد.

شهرداری تهران هر سال با برگزاری تورهای نوروزی و بازارچه‌های صنایع دستی و خوراکی‌های محلی برای گردشگران سعی می‌کند امکانات لازم را در این زمینه برای آشنایی مردم با آثار تاریخی به وجود بیاورد.

تورهای رایگان گردشگری «قلب تهران» در شهرداری منطقه 12 در هفت مسیر اجرا شد. چهار مسیر پیاده و سه مسیر سواره. "تور گذر 30 تیر" شامل موزه ملی ایران باستان، موزه آبگینه، موزه فناوری اطلاعات، کلیسای حضرت مریم(ع)، کنیسه حییم، خانه غلامحسین میرزا (پدر ایرج میرزا) می‌شد. گردشگران بعد از گذر از سردر باغ ملی و میدان مشق وارد خیابان 30 تیر می‌شدند که امسال به دلیل تعمیرات و سنگفرش کردن مشکلاتی را برای اهالی محل و گردشگران به وجود آورده بود.

سردرباغ ملی

امسال برخی از اماکن مورد بازدید مثل آتشکده، کنیسه یا کلسیاهای خیابان 30 تیر روی خوشی به گردشگران نشان نمی‌دادند و به گردشگران اجازه ورود ندادند، برای همین راهنمای تور مقابل بسیاری از این بناها از جمله کلیسای حییم و آتشکده زرتشتیان توضیحات مختصری به گردشگران می‌داد و خودش پیشتازتر از همه به راهش ادامه می‌داد.

بنابر توضیحات شهرداری، قبل از شروع تعطیلات نوروزی، شهرداری با مدیریت کنیسه، آتشکده و کلیساها مکاتبه کرده تا همکاری‌های لازم برای بازدید عموم ایجاد شود، اما چون این اماکن به صورت شخصی اداره می‌شوند برخی از آنها با شهرداری همکاری نکردند. برخی دیگر هم ساعت مشخصی را برای بازدید تعیین کرده بودند و هر توری که دیر می‌رسید، فرصت دیدن آن بنا را از دست می‌داد.

تنها جایی که در برنامه تهرانگردی یک‌روزه به گرمی از گردشگران پذیرایی کرد، کلیسای حضرت مریم (ع) بود که آن هم ساعت بازدید محدودی داشت و گروه بعدی شانس ورود به کلیسا را پیدا نکرد.

طبق گزارش‌های ارائه شده شهرداری، بیش از نیم میلیون گردشگر در نوروز 95 وارد منطقه 12 شدند و از برنامه‌های نوروزی استقبال و از مکان‌های مختلف آن بازدید کردند. امسال 309 تور گردشگری نوروزی برگزار شده و 10 هزار و 685 نفر از شهروندان در این تورها شرکت کرده‌اند. روزانه 30 تا 40 هزار نفر از «جشنواره قلب تهران» در محدوده میدان امام خمینی (ره) با عنوان پردیس گردشگری باب همایون بازدید کردند. 360 هزار نفر نیز برنامه عمو پورنگ در میدان هرندی را دنبال کردند.

تورهای سواره و پیاده منطقه 12 به صورت رایگان برگزار شد، اما دیگر مناطق شهرداری تهران تورهای دیگری نیز در سطح استان تحت عنوان مهمان تهران برگزار کرد از جمله تورهای سه برج طغرل، آزادی، میلاد و کاخ‌های تهران که رایگان نبودند.

به نظر می‌رسد با توجه به اینکه حدود 60 درصد آثار ثبت شده میراث فرهنگی تهران در منطقه 12 قرار دارد رویکرد شهرداری این منطقه این بوده که برای معرفی بافت‌های تاریخی تورهای این چنینی برگزار کند. گران‌ترین ورودیه مربوط به کاخ گلستان بود که به گفته شهرداری مردم می‌توانستند به صورت رایگان از آن بازدید کنند. تعطیلی برخی از موزه‌های با مالکیت شخصی که در تعطیلات رسمی روزهای سال بسته هستند یکی از مشکلاتی شهرداری در ایام نوروز بوده است، به همین دلیل هم مردم نمی‌توانستند از این بناها دیدن کنند.

همچنین بنابر آمار ارائه شده گذر ارگ که کاخ گلستان در آن قرار دارد بیشترین بازدید مردمی را به خود اختصاص داده است. مسیر امام زاده یحیی و میدان بهارستان به ترتیب دومین و سومین مسیر پربازدید تورهای گردشگری منطقه 12 محسوب می‌شدند. این تورها نسبت به سال گذشته حدود 210 درصد افزایش داشته‌اند.

گرچه شهرداری سعی می‌کند در زمینه گردشگری استان تهران اقدامات مثبتی انجام دهد، اما این برنامه‌ها با مشکلات بسیاری همراه است که البته با وجود تمام کاستی‌ها بودن این تورها، بهتر از نبودن‌شان در پایتختی است که نوروز خلوتی را می‌گذراند، درحالی‌که مقصد جذابی برای گردشگران می‌تواند باشد.