آمار تکان‌دهنده مصرف نوشابه در ایران

آمریکا یکی از پرمصرف‌ترین کشورهای جهان در مصرف نوشابه است. در این کشور حدودا 48 درصد مردم به طور روزانه نوشابه مصرف می‌کنند. با این وجود به نظر می رسد با افزایش آگاهی عمومی در آمریکا مصرف نوشابه کاهش پیدا کرده است. به گفته یک نشریه آمریکایی میزان مصرف نوشابه آمریکا در 30 سال اخیر به کمترین مقدار خود رسیده است.

سرانه مصرف نوشابه آمریکا در سال 2015 به 153.7 لیتر رسید، این میزان در سال گذشته 156.8 لیتر بود.

یک تحلیلگر سهام در این رابطه گفت که میزان مصرف نوشابه در آمریکا به همین میزان کاهش پیدا خواهد کرد و مردم به استفاده از آبمیوه‌های طبیعی روی می‌آورند.

آمریکا در کنار کشورهایی مانند آرژانتین، مکزیک و ... در میان بزرگ‌ترین مصرف کننده های نوشابه در جهان است اما از سال 2006 تاکنون این مقدار با برنامه‌های مختلف مثل گذاشتن مالیات برای نوشابه ها کاهش یافته است.

برنامه های آمریکا

یکی از نقشه های آمریکا برای کاهش مصرف نوشابه در این کشور در سال 2014 و تحت قوانین شهر نیویورک به تصویب رسید. طبق این قانون همه رستوران ها، فست فودها، تئاترها و استادیوم های ورزشی از دادن نوشابه ها در لیوان هایی که حجمی بیش از نیم لیتر دارند، ممنوع شدند.

یکی از حامی های اصلی اجرا این قانون شهردار نیویورک بود. البته شرکت هایی مانند پپسی هم به شدت با این قانون مخالفت می کردند.

قانون مالیات انگلیس

اما غیر از آمریکا در کشورهای دیگر هم برای کاهش مصرف نوشابه، برنامه های مختلفی دارند. حدود سه هفته پیش در انگلستان قانونی برای مالیات دادن شرکت های نوشابه تصویب شد. طبق این قانون شرکت هایی که نوشیدنی هایی تولید می کنند که در هر 100 میلیمتر بیش از 8 گرم شکر دارند باید مالیات بیشتری بدهند.

این قانون یک میلیارد دلار به بودجه انگلیس اضافه می کند، دولت این کشور می گوید این پول را هزینه برنامه های ورزشی خواهد کرد.

افزایش مصرف در ایران

اما در ایران میزان مصرف نوشابه های گازدار نسبت به آمریکا بسیار کمتر است. ایرانیان سالانه ۳ میلیارد لیتر نوشابه مصرف می کنند. به طور متوسط هر ایرانی ۴۲ لیتر نوشابه در سال مصرف می کند. البته خبر بدی هم در این رابطه وجود دارد. حدودا در ۲۰ سال اخیر مصرف نوشابه های گازدار در کشور نزدیک به ۱۵ درصد افزایش داشته است. در طی این ۲۰ سال مصرف شیر و لبنیات تنها حدود یک دهم درصد رشد کرده است.

سرانه مصرف نوشابه در جهان حدود 10 لیتر است و این یعنی میانگین مصرف نوشابه در ایرانیان 4 برابر میانگین جهان است. هر چند ایرانی ها حدود یک چهارم آمریکایی ها نوشابه می‌نوشند.

نوشابه های گازدار ضررهای زیادی به بدن و مغز انسان می زند و این یکی از دلایلی است که کشور های پیشرفته برنامه های متفاوتی برای کاهش استفاده از آن دارند.

ضررهای نوشابه برای بدن

متخصصین امور تغذیه بر این باورند که نوشابه های گازدار باعث چسبندگی خون می‌شوند و افزایش غلظت خون سبب کند شدن حرکت خون در رگ ها می شود. افزون بر این، این پدیده می تواند باعث لخته شدن خون و بروز مشکلات قلبی و مغزی شود. بر اساس اظهارات این پژوهشگران نوشابه های خنک حس چشایی را نیز از بین می برند و در مصرف کننده اشتهای کاذب به غذای بیشتر ایجاد و سبب چاق شدن او می شود.

از سوی دیگر نوشابه ها حاوی مواد قندی هستند که سریع جذب بدن شده و به شکل چربی انباشته در بدن ذخیره می شوند. در ضمن نوشابه های گازدار به دندان ها نیز آسیب می رسانند.

تحقیق دیگر ثابت می کند که مقدار زیادی از ویتامین ب بدن صرف مقابله با قند نوشابه می شود و در اثر کمبود ویتامین ب خستگی و افسردگی به سراغ فرد می آید و تنش های عصبی گریبان این افراد را می گیرد. نوشابه گازدار هضم غذا را دشوار می کند و با نوشیدن آن در حین غذا، بزاق های دهان فرصت هضم غذا را نمی یابند.

با مصرف بی رویه نوشابه گازدار افراد به چاقی های بدشکل و شکنندگی استخوان مبتلا می شوند. از همین رو، به افراد چاق یا مستعد چاقی توصیه می شود از خوردن نوشابه های گازدار و نوشابه هایی که دارای مواد قندی هستند تا حد ممکن اجتناب کنند و به جای آن تا می توانند آب بنوشند

ضرر های نوشابه بر ذهن انسان

پزشکان به تازگی دریافتند که قند موجود در نوشابه ها و آبمیوه های صنعتی با کاهش واکنش های استرسی در مغز می تواند پیامدهای مضر برای بدن داشته باشد.

در این مطالعه معلوم شد قندهای شیرین کننده موجود در نوشیدنی های قندی نظیر نوشابه و آب میوه های صنعتی موجب کاهش واکنش های استرسی در مغز می شود؛ در حالی که از بین این شیرین کننده ها تنها قند آسپارتام این خاصیت را ندارد.

پزشکان هشدار می دهند اگر چه کاهش استرس به طور کلی برای بدن هر فردی مفید است اما در مورد تاثیر قند نوشابه و آب میوه در این زمینه این نگرانی وجود دارد که تاثیر فوق می تواند موجب اعتیاد به مصرف این نوشیدنی ها شود. این تاثیر موجب اعتیاد به مصرف نوشابه های قندی و شیرین می شود که حاصل آن مصرف زیاد این نوشیدنی ها و در نتیجه بروز عوارض جدی آن نظیر چاقی است که در نهایت به اختلالات متابولیکی می انجامد.