رمزگشایی اسرار ژنتیکی سالمندان جوان!

همشهری دانستنیها نتایج این تحقیق در نشریه‌ «Cell» منتشر شد تا پژوهشگران سراسر جهان از جزئیات بزرگ‌ترین بررسی توالی ژنوم افرادی که زندگی طولانی و عاری از بیماری را پشت‌سر گذاشته‌اند، آگاه شوند.

«اریک تپل» (Eric Topol) متخصص قلب در مؤسسه‌ی علوم اسکریپس و رهبر این پژوهش می‌گوید یکی از مهم‌ترین چالش‌هایی که در انجام این تحقیق وجود داشت

یافتن افراد سالمندی بود که بیش از 80 سال زندگی کرده‌اند و در طول عمر طولانی خود به بیماری‌هایی مانند بیماری‌های خودایمنی، لخته‌های خون، سرطان، دیابت، جنون، بیماری‌های قلبی، از کار افتادگی کلیه‌ها یا سکته (قلبی و مغزی) دچار نشده باشند.

تپل می‌گوید که دخترش به تمام خانه‌های سالمندان در سراسر کالیفرنیا مراجعه کرده تا سالمندانی را که دارای چنین شرایطی هستند یا هیچ دارویی مصرف نمی‌کنند، به شرکت در این برنامه‌ی تحقیقاتی دعوت کند.

تپل همچنین با دیگر دوستان و همکارانش در سراسر ایالات‌متحده و دیگر کشورها تماس گرفت و از آنها خواست اگر افرادی با ویژگی‌های فوق می‌شناسند، به او معرفی کنند.

به گفته‌ی دکتر تپل، این افراد باهوش‌تر از آنی هستند که به پزشک مراجعه کنند یا در بیمارستان‌ها بستری شوند و به همین دلیل، نمی‌توان نشانی از آنها در اسناد و بانک‌های اطلاعاتی پزشکی یافت و همین، یافتن این افراد را به چالشی سخت تبدیل کرده است.

تفاوت ژنتیکی

یکی از اصلی‌ترین پرسش‌های این تحقیق گسترده، مشخص کردن این موضوع بود که آیا «سالمندان سالم» از نظر ژنتیکی با دیگر افرادی که به سالخوردگی نمی‌رسند، تفاوت دارند یا آنهایی که دهه‌ی هشتم زندگی را پشت‌سر گذاشته‌اند عمر طولانی خود را مدیون دستاوردهای پزشکی (مانند داروهای کنترل فشار خون و کلسترول) هستند.

پژوهشگران برای پاسخ به این پرسش، توالی ژنتیکی 511 سالمند سالم را با 686 بزرگسال دیگری که ژنوم آنها برای تحقیقات پیشین استخراج شده و برای جمعیت عمومی جهان استاندارد شده‌اند، مقایسه کردند.

پژوهشگران متوجه شدند که در گروه سالمندان سالم، خطر ژنتیکی ابتلا به بیماری آلزایمر و گرفتگی دریچه‌های قلب کمتر از گروه دیگر بود؛ اما خطر ژنتیکی ابتلا به دیابت و سرطان در هر دو گروه تقریبا یکسان بود.

جالب‌تر این‌است که ده نفر از سالمندان سالم (و هیچ‌یک از افراد گروه بزرگسال) دارای جهشی نادر در ژن «COL25A1» بودند که با پدید آمدن لخته‌های خون در مغز بیماران مبتلا به آلزایمر ارتباط دارد.

البته این یافته ارزش آماری خاصی نداشت و احتمالا به‌خاطر جمعیت کم سالمندان مورد مطالعه خودش را نشان داده است.

سلامت و طول‌عمر

به گفته‌ی دکتر تپل، نتایج این تحقیق به آن معنی است که افراد سالمی که عمر طولانی دارند با افرادی که از مشکلات جسمی وخیم جان سالم به در برده و به سنین بسیار بالا (بالاتر از 100 سال) می‌رسند، تفاوت ژنتیکی دارند.

«ماریان بیکمن»، اپیدمولوژیست ژنتیکی در مرکز پزشکی دانشگاه «لِندِن» هلند می‌گوید که «سالمندان سالم» به‌طور متوسط سطح سواد بالاتری

نسبت به جمعیت عمومی دارند و دانشمندان سا‌ل‌هاست حدس می‌زنند که تحصیلات عالی با طول‌عمر بیشتر مرتبط است.

متاسفانه هنوز نمی‌توان با قطعیت گفت که آیا سالمندان سالم به‌خاطر حفاظت ژنتیکی از افت توانایی‌های شناختی بیشتر عمر می‌کنند، یا آنکه به‌خاطر آگاهی بیشتر از خطر بیماری‌ها و دسترسی بهتر به مراقبت‌ها و پیشگیری‌های پزشکی به سنین بالاتر می‌رسند.