۵ مشکل گردشگری ایران از نگاه فرانسوی‌ها

رادیو فرانسه طی گزارشی اعلام کرد: طی دو سال گذشته، صنعت گردشگری ایران جان تازه‌ای گرفته و دنیا شاهد افزایش چشمگیر گردشگران خارجی در ایران است.

بر اساس این گزارش که در وب‌سایت رادیو فرانسه به‌آدرس https://fa.rfi.fr نیز قابل دسترسی است طی سال ۲۰۱۵ میلادی تعداد گردشگران خارجی در ایران ۱۰ درصد رشد داشته و ایران در این سال، پذیرای در حدود ۵'۵ میلیون گردشگر خارجی بوده است.

به‌موازات افزایش شمار گردشگران خارجی، در آمدهای صنعت گردشگری ایران نیز رشد قابل توجهی کرده است. رادیو فرانسه در گزارش خود تأکید کرده است: مسعود سلطانی‌فر معاون رئیس جمهوری و رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، درآمدهای صنعت گردشگری ایران را هم‌اکنون بین ۷.۵ تا ۸ میلیارد دلار برآورد می‌کند. سطح درآمدهای گردشگری ایران هم‌اکنون معادل یک‌سوم درآمدهای نفتی این کشور است و با توجه به روند رشد سالانه گردشگری در ایران، درآمدهای ایران از این بخش مهم اقتصادی می‌تواند به‌سرعت افزایش یابد.

به گزارش رادیو فرانسه، هرچند سال‌های سیاه در صنعت گردشگری ایران با انتخاب حسن روحانی و کنار رفتن دولت محمود احمدی‌نژاد سپری شده، اما صنعت گردشگری ایران هنوز راه بسیار درازی در پیش دارد تا بتواند به جایگاه واقعی خود در صنعت گردشگری دست یابد.

با وجودی که ایران از نظر وجود جاذبه‌های بالقوه توریستی و گردشگری جزو ۱۰ کشور برتر جهان است، اما این کشور از نظر توریست پذیری میان ۱۵۰ کشور عضو سازمان جهانی توریسم WTO در مقام هفتاد و پنجم قرار دارد. در واقع تنوع اقلیمی، فرهنگ و تاریخ کهن، وجود آثار باستانی فراوان و جاذبه‌های طبیعی و دیدنی نادر ایران در زمینه‌های گردشگر ایران را در زمره کشورهای برتر جهان قرار می‌دهد، اما به‌دلیل مدیریت نادرست، صنعت گردشگری کشور طی بیش از سه دهه، نه‌تنها پیشرفت محسوسی نداشته و راکد بوده است، بلکه در مواردی نسبت به گذشته عقبگرد کرده است.

بر اساس این گزارش با وجود رشد صنعت توریسم و گردشگری طی ۲ سال اخیر در ایران، شمار گردشگران خارجی در این کشور، هنوز کمتر از ۰،۴ در صد شمار گردشگران در جهان است. همچنین در آمد ایران از توریسم و گردشگری از ۰،۵ درصد کل درآمد جهانی توریسم و گردشگری تجاوز نمی‌کند.

سیامک رحمانی‌پور مدیر آژانس توریستی «ورد اکسپرس» در پاریس می‌گوید بیش از سه دهه در ایران به موضوع توریسم و گردشگری بی‌توجهی کامل شده است. این بی‌توجهی ناشی از نگرش‌های موجود به این موضوع و در همان حال، تحریم‌های غرب و رویگردانی گردشگران غربی از ایران بوده است. او به رویکرد مثبت دو سال اخیر دولت حسن روحانی به موضوع صنعت توریسم و گردشگری اشاره می‌کند و می‌گوید متأسفانه به‌لحاظ بی‌توجهی‌های گذشته، ایران در حال حاضر به‌دلیل کمبود زیرساخت‌های توریستی، نمی‌تواند پاسخ مناسبی به تقاضای فزاینده توریسم و گردشگری بدهد.

برای جبران این عقب‌افتادگی و با توجه به جاذبه‌های بالقوه توریستی این کشور، دولت ایران برنامه وسیعی در جهت گسترش گردشگری و جایگزین کردن بخشی از درآمدهای نفتی این کشور با درآمدهای حاصل از گردشگری دارد.

هدف ایران رسیدن به محدوده ۲۰ میلیون گردشگر خارجی در افق سال ۲۰۲۵ میلادی است. با افزایش تعداد گردشگران، ایران در نظر دارد تا منابع ارزی خود از راه گردشگری را به ۵ برابر درآمد کنونی و به بیش از ۳۵ میلیارد دلار در سال افزایش دهد.

ایران در نظر دارد تا با تنوع دادن و توسعه کمی و کیفی اقتصادش، از جمله گسترش صنعت گردشگری، وابستگی شدید کنونی به درآمدهای نفتی را در آینده کاهش دهد.

سیامک رحمانی‌پور می‌گوید در صورتی که موانع پیش رو، از جمله مشکل‌های بانکی، کارت‌های اعتباری حل شود، سرمایه گذاری در این بخش رونق می‌گیرد و ایران می‌تواند پذیرای بیش از ۲۰ میلیون گردشگر خارجی در سال باشد.

در سال ۲۰۱۵ میلادی درآمد حاصل از توریسم و گردشگری در جهان بالغ بر ۱۵۰۰ میلیارد دلار بوده است. این بخش در حدود ۱۰ درصد کل تولید ناخالص ملی کشورهای جهان را تأمین می‌کند. این بخش مهم اقتصادی با متوسط رشد سالانه ۴ تا ۵ درصدی، تأمین کننده رشد اقتصادی در جهان و تداوم دهنده این رشد است. بخش توریسم و گردشگری یکی از بخش‌های مهم اشتغال‌زا در اقتصاد جهان محسوب می‌شود. بر اساس آخرین آمار سازمان جهانی توریست، یک نفر از هر ۱۱ نفر که هم‌اکنون در جهان به کار اشتغال دارند، در این بخش مشغول به کار هستند. این بخش بیش از ۳۰ درصد کل صادرات خدمات در سطح جهان را به خود اختصاص داده است.

بر اساس گزارش رادیو فرانسه، بخش توریسم و گردشگری، یک بخش اقتصادی مادر و بسیار مولد در اقتصاد هر کشوری محسوب می‌شود. توسعه این بخش، به توسعه بخش حمل و نقل هوایی، حمل و نقل زمینی و دریایی کمک قابل توجهی می‌کند. توسعه توریسم و گردشگری افزایش هتل‌ها را ایجاب می‌کند که این موضوع به‌سهم خود باعث توسعه بخش ساختمان و مسکن در کشور می‌گردد. افزایش تعداد رستوران‌ها و فروشگاه‌های عرضه کننده مواد غذایی و صنایع دستی از نتایج گسترش بخش توریسم و گردشگری می‌باشد. در این شرایط، تولید کنندگان محصولات کشاورزی و دامی و صنایع دستی نیز رشد خواهند کرد.

خلاصه کلام اینکه، این بخش یکی از مهم‌ترین بخش‌های کلیدی اقتصاد است. توسعه آن شدیداً اشتغال‌زا بوده و موجب تحرک در بسیاری دیگر از بخش‌های اقتصادی می‌شود. توسعه بخش توریسم و گردشگری در ایران می‌تواند محرک بسیار نیرومندی برای توسعه و خروج اقتصاد این کشور از رکود کنونی باشد.

اما نباید فراموش کرد که موانع عمده‌ای هنوز بر سر راه توسعه بهینه صنعت توریسم و گردشگری در ایران وجود دارد. به‌رغم برخی پیشرفت‌های انجام گرفته، از جمله صدور ویزای توریستی سه‌ماهه برای گردشگران خارجی به‌محض ورود به ایران و بازگشت تدریجی ایرلاین‌های خارجی به ایران، هنوز موانع عمده‌ای بر سر راه توسعه توریسم و گردشگری در ایران وجود دارد.

بسیاری از این موانع داخلی هستند، مانند کمبود هتل‌های توریستی متناسب با استانداردهای جهانی و ایجاد ساختار مدیریتی کارآمد که بتواند توسعه این بخش را هماهنگ کند. موانع دیگری نیز موجود دارند که خارجی هستند، از جمله این موانع می‌توان به مشکلات تعامل بانک‌های خارجی با ایران و مشکل استفاده کارت‌های اعتباری بین المللی توسط تروریست‌های خارجی در ایران اشاره کرد.