قم به شهری توریستی، هوشمند، توسعه یافته و شهروندمدار تبدیل می‌شود

هرچند این شهر دارای استعداد و پتانسیل‌های بسیار زیاد در جهت توسعه شهری است اما به دلیل قرار گیری در جغرافیای خشن کویر، عدم دسترسی به آب شیرین، خشک سالی‌های متعدد و ده‌ها مشکل با موانع بلندی مواجه شده است. از طرفی مهاجر پذیری و حاشیه نشینی و به طبع آن بروز برخی معضلات اجتماعی در این شهر و از طرفی قرار گرفتن در مرکز کشور به عنوان شاهراه مواصلاتی و حلقه واصله میان 17 استان کشور مشکلات این استان را دو چندان کرده است. اما اقدامات مثبت شهرداری قم به ویژه طی یک سال و نیم اخیر نه تنها بسیاری از موانع را از سر راه این شهر برداشته بلکه توانسته است به عنوان یکی از الگوهای توسعه شهری در سطح ملی مطرح گردد.

ترسیم و تدوین سند چشم‌انداز شهر قم در افق پنج‌ساله قم 1400 و بیست ساله قم 1414
بدون شک عمران و آبادانی در مجموعه یک شهر باید بر اساس برنامه‌ریزی و سند چشم‌انداز صورت پذیرد تا حرکتی هدفمند به سوی اهداف و آینده صورت پذیرد که متأسفانه شهر قم تا کنون از برخورداری این سند محروم مانده بود و در سال‌های گذشته، عمران و آبادانی آن گاهی به علت نگاه مختلف مدیران دستخوش اقدامات مقطعی و سلیقه‌ای شده که روند توسعه شهر را به نوعی دچار خلل نموده است.

در حال حاضر تدوین 2 سند چشم‌انداز برای شهر قم برای نخستین بار در دستور کار مدیرت شهری قرار گرفته است؛ یکی سند چشم‌انداز کوتاه مدت قم 1400 که با در نظر گرفتن افق پنج‌ساله به آن پرداخته شده است و دیگری سند چشم انداز بلند مدت بیست ساله قم 1414.
این اسناد که با نگاهی علمی، جامع، عملیاتی و با توجه به مؤلفه‌هایی نظیر دیدگاه علماء و مراجع عظام تقلید، جلب نظرات و پیشنهادات نخبگان، طرح تفصیلی شهر قم، اسناد بالادستی از جمله سند توسعه ملی تدوین شده و در آن به تفصیل در خصوص راهبردها، سیاست‌ها، و اهداف عملیاتی شهر قم بحث شده است و تمامی ظرفیت‌های بالقوه و مزیت‌های رقابتی شهر مقدس قم را در بر گرفته است.

قم کارگاه بزرگ پروژه‌های عمرانی

یکی از اساسی‌ترین مؤلفه‌ها و شاخص‌های توسعه یافتگی یک شهر زیرساخت‌های آن شهر است، مجموعه مدیریت شهری قم با به کارگیری تمام توان خود در سال‌های گذشته توانسته است عقب‌افتادگی که در این بخش وجود داشته را به شکلی مطلوب ساماندهی نماید و در حال حاضر در گوشه گوشه این شهر شاهد عملیات اجرایی یکی از پروژه‌های عمرانی هستیم.
ایجاد ده‌ها تقاطع‌های غیرهمسطح، ساخت خیابان‌ها و بلوارهای جدید جهت دسترسی آسان شهروندان به تمامی مناطق شهری از جمله بلوار پیامبر اعظم(ص) حدفاصل حرم مطهر حضرت فاطمه معصومه(س) و مسجد مقدس جمکران به عنوان بزرگترین بلوار معنوی جهان با کاربری‌های فرهنگی، رفاهی و خدماتی، بلوار جمهوری اسلامی و بلوار بزرگ مرجعیت به عنوان کریدر غرب به شرق شهر قم، بلوار زائر و بلوار عمار یاسر به عنوان کریدرهای شمال به جنوب قم، احداث پارکینگ‌های طبقاتی و مجتمع‌های خدماتی، بهسازی بافت فرسوده شهری و ده‌ها پروژه‌ی عمرانی دیگر که در حال انجام هستند و یا برنامه‌ریزی مدون و دقیقی برای اجرای آن‌ها در آینده انجام شده است.

قم شهری با حمل و نقل کارآمد

احداث خطوط قطار شهری در کلان‌شهرهای کشور از اواسط دهه هشتاد آغاز شد، شهر قم نیز در این زمینه همگام با دیگر کلان‌شهرها، در ابتدا با انجام مطالعات برای احداث 2 خط قطار شهری برنامه‌ریزی شد و عملیات اجرایی خط یک قطار شهری قم از سال 1388 و با حفاری تونل مترو به روش سنتی آغاز شد و در ادامه با به کارگیری بزرگترین دستگاه حفاری کشور، روش مکانیزه حفاری نیز در خط یک مترو قم دنبال شد و هم اکنون پس از 3 سال حفاری این مسیر 14.7 کیلومتری بالاخره با روی کار امدت تیم مدیریتی جدید در شهرداری قم رو به اتمام است و طبق برنامه‌ریزی‌ها در سال 1396 عملیات اجرایی خط 2 مترو قم نیز با روش مکانیزه آغاز می‌شود.


همزمان با اجرای خط یک مترو، شهر قم به عنوان نخستین شهر نسبت به احداث خط منوریل کشور نیز اقدام نمود که در مسیر شمال به جنوب شهر امتداد خواهد داشت. فاز اول منوریل در دو قسمت از پارکسوار شمالی تا حرم مطهر هم اکنون در مرحله تست و آزمایش می‌باشد تا با تکمیل 3 ایستگاه این بخش از مسیر مونوریل پس از سال‌ها توقف این پروژه شاهد بهره‌برداری آن در سال 1396 باشیم.
علاوه بر پروژه‌های قطار شهری، توسعه و بهسازی ناوگان حمل و نقل عمومی شهر شامل اتوبوس، مینی‌بوس و تاکسی نیز با نگاهی جامع دنبال شده است و با راه‌اندازی 12 مسیر اتوبوس تندرو و سامانه بی آر تی در مسیرهای اصلی سطح شهر و اضافه کردن ناوگان مینی‌بوس برای مسیرهای فرعی و همچنین نوسازی ناوگان تاکسیرانی با تعویض 1400 خودرو در سال جاری از جمله اقداماتی است که نقش به سزایی را در افزایش بهره‌مندی زائرین و مجاورین از خدمات حمل و نقل عمومی در پی داشته است و باعث شده تا شهر قم، فاصله چندانی با استانداردهای حمل و نقل شهری نداشته باشد.

شهر هوشمند قم

شهرقم جز معدود شهرهای ایران است که توانسته گام‌های ارزشمندی را در مسیر هوشمندسازی و شهر الکترونیک بردارد، طی یک سال و نیم اخیر اجرا و پیاده‌سازی بسترهای سخت‌افزاری و نرم‌افزاری شهر هوشمند نظیراجرای شبکه فیبر نوری در تمامی مناطق شهری و ایجاد شبکه وای فای شهری، ارائه خدمات الکترونیک شهرسازی در بستر اینترنت و اینترانت، سیستم‌های یکپارچه و اتوماسیون‌های مختلف در کنار ایجاد مرکز مدیریت هوشمند ترافیک و کنترل عبور و مرور شهر با سیستم هوشمند از اقدامات این حوزه است که توانسته شهر قم را پیشگام هوشمندسازی نماید.

تلاش برای افزایش سرانه‌ی تفریحی و رفاهی

شهروندان قم از دیرباز از فقر فضاهای تفریحی، رفاهی و خدماتی در این شهر رنج می‌‌بردند و مسافران و زائران نیز شهر قم را فقط به واسطه زیارت حرم مطهر حضرت فاطمه معصومه(ُس) و اقامه نماز و عبادت در مسجد مقدس جمکران می‌شناختند و ایجاد فضاهایی با ظرفیت‌های رفاهی، تفریحی و خدماتی و دسترسی به آن جزئی از آرزوهای شهر قم بوده است، در سال‌های اخیر به لطف سیاست‌های مدیریت شهری قم و ارائه طرح‌های تشویقی برای سرمایه‌گذاران شاهد ایجاد و احداث تعداد زیادی از مجموعه‌های خدماتی، تفریحی و رفاهی زیادی در این شهر هستیم و طبق برنامه‌ریزی‎هایی که انجام گرفته است در آینده نیز شاهد افزایش چندین برابری این مجموعه‌ها خواهیم بود.

افتتاح نخستین پارک آبی قم، احداث سورتمه بوستان علوی، چندین مجتمع بزرگ تجاری و رفاهی، مجتمع‌های گردشگری در سطح استان، احداث هتل‌های پنج ستاره و مجموعه‌های اقامتی مدرن و در کنار آن‌ها طرح‌هایی نظیر احداث تله سیژ، احداث آکواریوم، احداث باغ پرندگان و... که در حال انجام است، می‌تواند نویدی باشد بر پایان فقر دیرینه شهر قم از فضاهایی از این دست که در ایجاد شور و نشاط برای شهروندان و مسافرین نقشی ارزنده را دارد.

قم شهری کویری که سبز می شود

شهرداری قم با انجام تحقیقات گسترده علمی توانسته است گیاهان منطبق با آب و هوای کویری شهر قم را پرورش دهد و این مسئله یک قدم موفق در مسیر سبزتر کردن این شهر است. شهر قم هرچند با مشکلات مختلف آب و هوایی از قبیل خشک سالی و تغییرات دمایی قابل توجه در فصول مختلف سال رو به رو است اما مسئولین شهری با یک همت مضاعف موفق شده‌اند این شهر را در این شرایط نامساعد نیز سبز نگه دارند و فضای سبز مطلوبی را ایجاد کنند و برنامه‌ریزی خوبی نیز برای گسترش این فضای سبز داشته باشند تا علاوه بر افزایش سرانه‌ه‌ی فضای سبز شهری، در تلطیف هوا و جلوگیری از آلودگی‌ها نیز نقشی به سزا را داشته باشد.

کمربند سبز اطراف شهر نیز از دیگر اقدامات قابل توجهی است که می‌تواند کمک قابل توجهی به رفع معضل ریزگردهای شهر قم داشته باشد که در سال‌های اخیر در آسمان شهر قم به وفور دیده می‌شوند.

شهر کویری قم اگر در همین راستا بتواند مسیر خود را ادامه دهد و با برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته در کاشت و نگهداری گیاهان منطبق با آب و هوای قم موفق باشد طی 5 سال آینده فضای سبز این شهر رشد قابل ملاحظه‌ای خواهد داشت و همین مسئله شهر قم را سبز تر از قبل خواهد کرد.

نگاه علمی و به کار گیری روش‌های جدید و کارآمد در حوزه فضای سبز نظیر اجرای طرح جابجایی درختان با استفاده از روش پيشرفته و جديد (Root Box) نیز از دیگر افق‌های پیش رو در گسترش کمی و کیفی شهر قم بوده که می‌تواند منجر به تقویت ساختاری و ابزاری این حوزه شود.
قم پایلوت دیپلماسی مذهبی در سطح بین‌المللی


شهر قم شهری بین‌المللی است، شهری که به واسطه قطبیت جهان تشیع و پایگاه علم و فقاهت در سراسر جهان مورد توجه است. از بیش از 120 کشور جهان در این شهر طلبه و دانشجو وجود دارد که در حال تحصیل و فراگیری علوم مختلف اسلامی هستند و به برکت حضور مراجع عظام و علماء اعلام از علم ایشان بهره‌مند می‌گردد. ابعاد گوناگون وجهه بین‌المللی شهر قم وقتی عیان می‌شود که برقراری ارتباط و تعاملی سازنده از این شهر با دیگر شهرهای جهان برقرار باشد و این امر مستلزم نگاهی فراملی است که با برنامه‌ریزی جامع و دقیق به آن پرداخته شود.
در کنار نگاه فراگیر به جهان اسلام، برقراری ارتباط با شهرهای بزرگ جهان و استفاده از تجارب این شهرها در امور مربوط به مدیریت شهری و همچنین معرفی شهر قم و جاذبه‌هایی که می‌تواند برای گردشگران خارجی داشته باشد و به مقصدی برای سفر آن‌ها تبدیل شود نیز از جمله برنامه‌های شهرداری قم می‌باشد که با تدوین طرحی جامع تحت عنوان دیپلماسی دینی در روابط عمومی و بین‌الملل شهرداری قم به صورت ویژه‌ای به آن پرداخته شده و در دست اقدام می‌باشد.

شهرداری قم یک شهردای موفق

شهر قم با حجم مشکلات بسیار زیاد در حال تبدیل شدن به یک شهر مطلوب است و این مسئله برخاسته از تلاش شبانه روزی شهرداری قم است. اتحاد و همکاری گسترده میان مسئولین شهری؛ قم را به یک شهر موفق بدل خواهد کرد که اگر پروژه‌های عمرانی آن و برنامه‌های توسعه و تحول این شهر با تامین اعتبارات و زیرساخت‌های لازم به انجام برسد قطعاً در 10 سال آینده شهر قم هم تراز با بزرگترین شهرهای کشور قادر است رقابت جدی را داشته باشد و گردشگران و زائران بسیار زیادی را میزبانی نماید و طبق قول دکتر سقائیان‌نژاد شهردار قم، ماندگاري ساليانه ۲۰ ميليون زائر در قم که هم اکنون كمتر از ۶ ساعت است را با انجام اقدامات گسترده به ۲۴ ساعت رسانیده و اقتصاد و گردشگري قم را متحول كرد.