بوئینگ دوباره از آسمان ایران دور شد

با وجود آنکه بر اساس متن توافق هسته‌ای هیچ یک از کشورهای جهان حق ممانعت از فروش هواپیماهای جدید به ایران را ندارند اما آمریکا بر اساس قواعد یک طرفه خود تلاش کرده شرایط را در اجرای این توافق دشوار کند. یکی از اصلی ترین چالش‌هایی که دولت واشنگتن به دنبال آن است ممنوع کردن تامین مالی هواپیماهای جدید ایران از سوی شرکت‌های آمریکایی است. موضوعی که هر چند راهی طولانی تا تصویب شدن دارد اما به نظر می‌رسد از حالا تغییراتی را در شیوه نهایی شدن توافق‌های خرید هواپیما به وجود خواهد آورد.

در این بین وضعیت دو شرکت هواپیما ساز بزرگ جهان با یکدیگر متفاوت است. شرکت اروپایی ایرباس که از چند ماه قبل مذاکرات خود را با ایران آغاز کرده بود توانسته مجوزهای لازم از اوفک را نیز دریافت کند و به احتمال زیاد در آینده‌ای نه چندان دور نخستین هواپیماهای خریداری شده را به ایران‌ایر تحویل خواهد داد.

اوضاع برای بوئینگ اما متفاوت است این شرکت آمریکایی که حتی برای آغاز مذاکرات خود با ایران نیز با سنگ‌اندازی‌های جدی دولت ایالات متحده مواجه بود به دنبال تغییرات سیاسی این کشور احتمال دارد از حضور در بازار ایران باز بماند. موضوعی که قائم مقام وزیر راه و شهرسازی نیز به شکل تلویحی آن‌را تایید کرده است.

فخریه کاشان در این رابطه گفته احتمال تغییر در رویکرد بوئینگ به عنوان یک شرکت آمریکایی وجود خواهد داشت و شانس آن وجود دارد که بوئینگ با سیاست‌های احتمالی دولت جدید این کشور برای نقض توافق‌های فروش هواپیما به ایران موافقت کند و این امر تا حدی طبیعی است.

این صحبت‌های قائم‌مقام آخوندی نشان از آن دارد که شرایط برای ورود بوئینگ به آسمان ایران پیچیده‌تر از گذشته شده است. با توجه به اینکه فرآیند خرید هواپیماهای نو در سراسر جهان به شکل نقدی انجام نمی‌گیرد و شرکت‌های لیزینگ کننده و یا فاینانسر بخش قابل توجهی از منابع مالی مورد نیاز برای این توافق‌ها را بر عهده می‌گیرند، احتمالا در صورت تصویب قانون منع تامین مالی هواپیماهای ایران از سوی کنگره آمریکا راه ورود بوئینگ به ایران را دشوارتر از قبل می‌کند. در چنین فضایی شاید نهایی شدن قرارداد با ایرباس و برنامه ریزی برای مذاکره با دیگر شرکت‌های هواپیماساز بهترین گزینه پیش روی ایران باشد. گزینه‌ای که می‌تواند یک شرکت بزرگ هواپیماساز آمریکایی را از بازاری بسیار بزرگ محروم کند.