آخوندی به چینی ها "نه" قاطع گفت؟

تحریریه پارسینه: اگرچه بسیاری از رسانه ها اظهارات وزیر راه و شهرسازی در سفر به پکن در خصوص خرید هواپیمای چینی و تاکید بر کسب استانداردهای لازم بین المللی این هواپیماها را "نه" قاطع آخوندی به خرید این نوع هواپیما ها تعبیر کردند اما دبیر انجمن شرکت‌های هواپیمایی امروز در اظهارنظری جدید تاکید کرده همچنان مذاکره با چین برای خردید هواپیما ادامه دارد.

براساس اظهارات مقصود اسعدی سامانی، در کنار ایرباس و بویینگ ایرلاین‌های ایرانی برای خرید هواپیما از دیگر شانس‌های خود در بازار نیز استفاده خواهند کرد. از این‌رو مذاکرات با شرکت‌هایی مانند امبرائر برزیل، بمباردیه کانادا، میتسوبیشی ژاپن و کومک چین ادامه دارد.

به گفته وی، ایرباس و بوئینگ نیز مانند دیگر هواپیماسازان مطرح دنیا در طول این ماه‌ها شرایطی برای فروش هواپیماهایشان به ایران فراهم شده و از این‌رو طرف‌های ایرانی مذاکرات را برای نهایی کردن قراردادها آغاز کردند. در حال حاضر هیچ تغییری در این روند به وجود نیامده و مذاکرات ادامه دارد.

اسعدی سامانی در پاسخ به این سوال که آیا این مذاکرات تاکنون به نتایج قطعی رسیده نیز توضیح داد: همچنان تمام ایرلاین‌های ایرانی کار خود را در بازار بین‌المللی ادامه می‌دهند، هرچند هنوز این مذاکرات به عقد یک قرارداد رسمی منجر نشده، اما در عین حال گفت‌وگوها در تمام زمینه‌ها ادامه دارد. در حوزه‌ای مانند آنچه شرکت هواپیمایی کیش اعلام کرده شرایط برای ورود چند هواپیمای جدید فراهم شده و در بخش‌های دیگر هنوز مذاکرات در دستور کار طرفین است.

وی درباره احتمال استفاده از گزینه‌های مالی مانند لیزینگ نیز گفت: این شرایط مذاکرات و سیاست‌های طرفین خواهد بود که نحوه‌ی تامین مالی و خرید را مشخص می‌کند. قطعا گزینه لیزینگ یا اجاره هواپیما نیز می‌تواند به عنوان یکی از گزینه‌های مدنظر ایران باشد که البته بسته به قرارداد و شرکت طرف توافق به سرانجام خواهد رسید.

این درحالی است که از زمان پایان انتخابات ریاست جمهوری آمریکا و به قطعیت رسیدن حضور ترامپ برمسند مدیریت آمریکا یکی ازاصلی ترین چالش ها روزایران خرید هواپیما از ایرباس و بوئینگ بوده است.

کارشناسان معتقدند یکی از چالش هایی که آمریکا به دنبال آن است ممنوع کردن تامین مالی هواپیماهای جدید ایران از سوی شرکت‌های آمریکایی است. موضوعی که هر چند راهی طولانی تا تصویب شدن دارد اما به نظر می‌رسد از حالا تغییراتی را در شیوه نهایی شدن توافق‌های خرید هواپیما به وجود خواهد آورد.

شرکت اروپایی ایرباس که از چند ماه قبل مذاکرات خود را با ایران آغاز کرده بود توانسته مجوزهای لازم از اوفک را نیز دریافت کند و به احتمال زیاد در آینده‌ای نه چندان دور نخستین هواپیماهای خریداری شده را به ایران‌ایر تحویل خواهد داد.

اوضاع برای بوئینگ اما متفاوت است این شرکت آمریکایی که حتی برای آغاز مذاکرات خود با ایران نیز با سنگ‌اندازی‌های جدی دولت ایالات متحده مواجه بود به دنبال تغییرات سیاسی این کشور احتمال دارد از حضور در بازار ایران باز بماند. موضوعی که قائم مقام وزیر راه و شهرسازی نیز به شکل تلویحی آن‌را تایید کرده است.

فخریه کاشان در این رابطه گفته احتمال تغییر در رویکرد بوئینگ به عنوان یک شرکت آمریکایی وجود خواهد داشت و شانس آن وجود دارد که بوئینگ با سیاست‌های احتمالی دولت جدید این کشور برای نقض توافق‌های فروش هواپیما به ایران موافقت کند و این امر تا حدی طبیعی است.

در چنین شرایطی ایران همچنان بر مذاکراتی که با بویینگ و ایرباس داشته، اصرار می‌ورزد. این درحالی است که در زمان اعمال تحریم‌ها علیه جمهوری اسلامی ایران هفت قطعنامه ذیل ماده ٤١ منشور ملل متحد علیه کشورمان به تصویب رسید.

ماده ٤١ منشور ملل متحد دارای ١٥ بند است که یکی از بندهای آن مربوط به تحریم قطعات و صنایع هواپیمایی پیرامون کشورهایی است که شامل این تحریم‌ها می‌شوند.

عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس تأکید کرد: ایران نیز از جمله کشورهایی بود که تحریم‌های هواپیمایی طبق ماده ٤١ منشور ملل متحد شامل حال آن شد و متأسفانه ما نتوانستیم براساس این تحریم‌ها ناوگان هوایی خود را نوسازی و ترمیم کنیم. فلاحت‌پیشه خاطرنشان کرد: بعد از برجام قرار شد تمامی قطع‌نامه‌هایی که از سوی کشورهای غربی در ذیل بندهای ١٥گانه ماده ٤١ صادر می‌شود، در قبال ایران رفع و کان‌لم‌یکن تلقی شود و طبق قطع‌نامه ٢١٣١ تحریم‌ها علیه کشورمان برداشته شود.

با اینحال لغو بندهای ماده ٤١ منشور ملل متحد حکایت از آن داشت که تحریم صنایع هواپیمایی در ایران به اتمام رسیده است بنابراین ایران پس از لغو تحریم‌ها درصدد نوسازی ناوگان هواپیمایی خود وارد عمل شد؛ ازاین‌رو درخواست‌هایی را به منظور خرید هواپیمایی بویینگ و ایرباس و همچنین قطعات هواپیمایی ارائه داد که این روند با کارشکنی آمریکایی‌ها همراه شد. این درحالی است که کارشناسان تاکید می‌کنند آمریکایی‌ها درصددند با تصویب منع خریدوفروش هواپیما به ایران بار دیگر برجام را به طور کامل نقض کنند.

این درحالی است که اگر طرح ضدایرانی «هویزنگا» در مجلس موازی سنای آمریکا هم تصویب و با امضای رئیس‌جمهور آمریکا به قانون تبدیل شود، فروش دیگر شرکت‌های هواپیماسازی به ایران نیز تحت‌تأثیر قرار می‌گیرد، زیرا تقریبا بیش از ١٠ درصد قطعات تمامی جت‌های مدرن، آمریکایی هستند.

بنابراین در شرایطی که بوئینگ بر همراهی از نظرات ترامپ اصرار ورزیده و هنوز هم ایرباس روی خوش به ایران نشان نداده است به نظر میرسد بازهم تهران یک قدم به خرید هواپیمای چینی نزدیک تر شده است. فقط با این تفاوت که امروز با قیمتی پایین تر می‌توان هواپیمای چینی را خریداری کرد اما در صورت پاسخ منفی دو غول هواپیماساز دنیا قطعا این چینی ها خواهند بود که "نه "قاطع را البته با شرط و شروط هایی به ایران خواهند گفت.