ابعاد تازه از "مسکن اجتماعی" نافرجام

محمد مالکی، کارشناس مسکن در خصوص عدم تاثیر گذاری پروژه مسکن اجتماعی بر بازار مسکن، گفت: باید دید چقدر بحث مسکن اجتماعی جدی است. دقیقا ۳ سال پیش در آذر ماه ۹۲ در گزارشی از سوی وزارت راه و شهرسازی اعلام شد که طراحی و مطالعات مسکن اجتماعی به مراحل پایانی رسیده و در اولین فرصت رونمایی خواهد شد و به مراحل اجرایی وارد می‌شود.

مالکی خاطرنشان کرد: در حال حاضر که ۳ سال از آن اتفاق می‌گذرد مسئولان باز هم همین پاسخ را می‌دهند. همیشه می‌گویند به زودی این طرح به مراحل اجرایی وارد می شود. بنابراین تا زمانی که حرف بر روی کاغذ باشد خوب یا بد تاثیری در وضعیت نمی‌گذارد.

او در پاسخ به این پرسش که مسکن اجتماعی چقدر می‌تواند به بازار رکودی مسکن کمک کند، گفت: اولا تیترهایی با این عناوین آمده به طوریکه مدتی بنده این خبرها را جمع آوری می‌کردم . این پروژه در طرح جامع مسکن و در بسیاری از مصاحبه‌ها توسط مدیران بانک مسکن، وزیر وزارت راه و شهرسازی و معاون وزیر مطرح شده و این افراد اعداد و ارقامی را اعلام کردند. بعید نیست که این خبر نیز از آن دست خبرها باشد.

این کارشناس مرکز مطالعات تکنولوژی دانشگاه علم و صنعت اذعان داشت: اگر این پروژه اجرایی شود، تقریبا سالانه ۱۰۰ هزار واحد به بهره برداری می‌رسد که تاثیری عمده ای بر کلیت بازار مسکن نمی گذارد. او افزود: تاثیر این پروژه باید روی اقشار خاص جامعه بررسی شود اما مسلما بر کلیت بازار و قیمت تاثیر چندانی نخواهد گذاشت.

کمیسیون زیربنایی دولت در جلسه عصر یکشنبه خود طرح مسکن اجتماعی را تصویب کرد که در فاز اول آن سالانه ۱۰۰ هزار واحد مسکونی تا سال ۱۴۰۰ مورد حمایت دولت قرار می‌گیرد. مطابق یکی از بندهای این طرح برای امسال نیز ۷۰ هزار واحد مسکونی پیش‌بینی شده است.

در مجموع با احتساب سال ۹۵ و سال‌های ۹۶، ۹۷، ۹۸، ۹۹ و ۱۴۰۰ بالغ بر ۵۷۰ هزار واحد در طرح مسکن اجتماعی مورد حمایت دولتی قرار می‌گیرد. در فاز اول طرح تصویب شده مسکن اجتماعی دولت برای ودیعه مسکن، اجاره مسکن،‌ تکمیل واحدها،‌ ساخت و... در مجموع یک پکیج را پیش‌بینی کرده که تا سال ۱۴۰۰ آنها را اجرایی می‌کند. کمیسیون زیربنایی دولت آخرین مرجعی بود که طرح مذکور را تصویب کرد و پس از آن این طرح برای تصویب نهایی به هیئت دولت ارائه می‌شود. این کمیسیون از وزرای راه و شهرسازی، صنعت، نیرو، کشاورزی، معاون میراث فرهنگی و... تشکیل شده و می‌توان گفت مرحله سخت طرح مسکن اجتماعی سپری شده است.

جامعه هدف طرح مسکن اجتماعی دهک‌های یک تا چهار جامعه بوده و مجری آن بنیاد مسکن انقلاب اسلامی است. بر اساس جزئیات تصویب شده دولت علاوه بر پرداخت یارانه، زمین ساخت واحدهای مسکن اجتماعی را نیز از طریق وزارت راه و شهرسازی تأمین می‌کند.

طرح های بازار مسکن نتیجه بخش نبود

سرپناهی امن برای زندگی که به آن مسکن می‌گویند. جزو حقوق اولیه‌ای است که همه افراد جامعه باید از آن برخوردار باشند، اما این حق امروز، جزو آرزوهای مردم ایران به خصوص قشر جوان و کم‌در‌آمد است که متاسفانه بسیار سخت به واقعیت بدل می‌شود. مشکلات مسکن همچون قصه تلخی است که در اکثر دولت‌ها حل نشده باقی می‌ماند و تنها از حالت بی‌سرانجامی در یک دولت به حالت بی‌سرانجامی در دولت دیگر تغییر پیدا می‌کند و تنها تفاوتش جایگزینی یک طرح جدید به جای طرح ناتمام قبلی است.

مسکن اجتماعی هم دردی دوا نکرد!

مسکن اجتماعی نیز از همان طرح‌های جایگزینی بود که دولت یازدهم به عنوان جدی‌ترین برنامه خود در حوزه مسکن برای اقشار محروم جامعه در نظر گرفت تا با اشراف بر نواقص و کاستی‌های مسکن مهر در دولت قبلی، اقشار کم‌درآمد را خانه‌دار کند. آنطور که به‌ عنوان نخستین هدف در این طرح در نظر گرفته شده، قرار بر این بود بافت‌های فرسوده درون شهرها انتخاب و زمین مورد نیاز از طریق ساماندهی بافت‌های فرسوده شهری تأمین شود. از سوی دیگر با ساخت مجتمع‌های مسکونی علاوه بر سکونت مالکان این خانه‌های قدیمی بخشی از متقاضیان کم‌درآمد مسکن در واحدهای ساخته شده جای گیرند.

گفتنی است، طرح مسکن اجتماعی برای تأمین مسکن اقشار کم‌درآمد، با تفاهم وزارت‌های راه و شهرسازی و تعاون، کار و رفاه اجتماعی نهایی شد اما امروز دقیقا سه سال از تصویب این طرح می‌گذرد، اما همچنان بدون هیچ بازخورد بیرونی تنها به وعده و وعیدهایی خلاصه می‌شود که جز بلاتکلیفی ارمغان دیگری ندارد.