از اسکار سیاسی امسال تا شانس دومین اسکار ایران!

تحریریه پارسینه| به گزارش پارسینه کمتر از ۱۰ ساعت دیگر بیش از ۳۵ میلیون خانوار در آمریکا و نزدیک به یک میلیارد نفر در سراسر جهان شاهد پخش زنده مراسم اهدای جوائز اسکار خواهند بود. از ایران فیلم «فروشنده» از اصغر فرهادی، یکی از نامزدهای جایزه اسکار بهترین فیلم خارجی زبان است.

"اسکار سیاسی" علیه برنامه‌های مهاجرستیز ترامپ

در آستانه‌ی برگزاری مراسم جوایز اسکار ۲۰۱۷ ستارگان سینما، از جمله جودی فوستر، علیه سیاست‌های رئیس‌جمهور آمریکا دست به تظاهرات زدند. اضعر فرهادی با پیامی ویدیویی، همبستگی خود را با تظاهرکنندگان اعلام کرد.

مراسم اسکار ۲۰۱۷ هر روز رنگ سیاسی‌تری به خود می‌گیرد. ستارگان هالیوود، سه روز پیش از برگزاری این جشن سینما، روز شنبه ای که گذشت به فراخوان "آژانس هنری یونایتد تلنت" در اعتراض به برنامه‌های مهاجرستیز و "تفرقه‌اندازانه‌" دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، پاسخ گفتند و در بورلی هیلز لس‌آنجلس به تظاهرات پرداختند.

در میان تظاهرکنندگان مدافع آزادی بیان و حقوق مهاجران، ستارگانی مانند جودی فوستر، مایکل جی فاکس و کیگان مایکل کی حضور داشتند و به سخنرانی پرداختند. جودی فوستر ضمن انتقاد شدید از سیاست‌های ضد دموکراتیک ترامپ در این مراسم گفت: «هیچ‌وقت دوست نداشتم نام و چهره‌ام به عنوان کنشگر مطرح شود. ولی اکنون زمانی فرارسیده که باید خود را نشان داد.»

مایکل جی فاکس، با اشاره به این که ۲۰ سال پیش، پس از ۸ سال انتظار سرانجام توانست به عنوان "شهروند آمریکایی" به رسمیت شناخته شود و به تابعیت این کشور در آید، یادآور شد: «اخراج مهاجران از کشور، توهین به کرامت انسانی است.»

هم‌زمان، ۶ کارگردان فیلم‌های غیرانگلیسی زبانی که برای دریافت اسکار نامزد شده‌اند، با امضای بیانیه‌ای از "ملی‌گرایی و تعصب خشکی که بر فضای سیاسی" آمریکا حاکم است، انتقاد کردند. در این بیانیه آمده است که «جایزه‌ی اسکار، صرف‌نظر از این که چه کسی برنده شود، برای تقویت تفاهم و توافق بر سر اصول انسانی تعیین شده است.»

اصغر فرهادی که با فیلم "فروشنده" با ۵ سینماگر دیگر در این بخش رقابت می‌کند، از امضاکنندگانه این بیانیه است. او پیشتر گفته بود که در اعتراض به فرمان دونالد ترامپ مبنی بر ممنوعیت سفر شهروندان ایرانی و شش کشور عمدتا مسلمان دیگر به آمریکا، از حضور در مراسم اهدای جوایز اسکار خودداری می‌کند. قرار است انوشه انصاری و فیروز نادری به جای فرهادی در مراسم اهدای جوایز اسکار شرکت کنند.

مارلن آده، سینماگر آلمانی، که با کمدی ـ درام "تونی اردمن" در این رقابت شرکت دارد، نیز "بیانیه‌ی اعتراضی کارگردانان" را امضا کرده است. فیلم "تونی اردمن" در سال ۲۰۱۶جایزه‌ی بزرگ منتقدان جشنواره‌ی کن را از آن خود کرد و تا کنون از سوی سه مجله‌ی معتبر سینمایی جهان، "سایت اند ساوند" (بریتانیا)، "کایه دو سینما" (فرانسه) و "فیلم کامنت" (آمریکا) به مارتین باتلر و بنتلی دین، کارگردانان فیلم "تنا" از استرالیا، مارتین زندولیت، سازنده‌ی فیلم "سرزمین مین" از دانمارک، هانِس هولم، کارگردان فیلم "مردی به نام اووه" از سوئد، از سینماگرانی هستند که "بیانیه‌ی اعتراضی کارگردانان" را امضا کرده‌اند. در فیلم "مردی به نام اووه"، بهار پارس که ایرانی و متولد شیراز است، بازی می‌کند.

اسکار ۲۰۱۷: نامزدهای بهترین فیلم خارجی زبان

یوسف لطیف پور روزنامه‌نگار سینمایی در یادداشتی برای بی بی سی نوشت: با این که جایزه اسکار به خاطر نمایش نسبتا محدود فیلم‌های خارجی‌زبان و به اصطلاح زیرنویس‌دار در آمریکا به اندازه جوایز فستیوال‌های بزرگ اروپایی اهمیت ندارد، اما معمولا این جایزه می‌تواند کلید ورود فیلم‌ساز به صنعت سینمای آمریکا یا بازسازی فیلمش در هالیوود باشد.

نگاهی داریم به پنج نامزد جایزه بهترین فیلم خارجی‌زبان:

فروشنده

کارگردان: اصغر فرهادی

کشور: ایران (سومین نامزدی این کشور)

بازیگران: شهاب حسینی، ترانه علیدوستی، بابک کریمی، فرید سجادی حسینی

داستان: عماد و رعنا که بازیگران یک اجرای آماتور از نمایش "مرگ فروشنده" آرتور میلر هستند مجبور می‌شوند به علت نشست ساختمانی که آپارتمانشان در آن قرار دارد به طور موقت نقل مکان کنند. یکی از بازیگران گروه تئاترشان آپارتمان خالی‌اش را برای مسکن موقت آن‌ها پیشنهاد می‌دهد. بعد از اسباب‌کشی به خانه جدید، شبی که رعنا تنها و منتظر عماد است به اشتباه به خیال این که عماد زنگ در را زده، در را به روی یک غریبه باز می‌کند و به زیر دوش حمام می‌رود. حادثه‌ای که به دنبال این اشتباه رخ می‌دهد مسیر زندگی و رابطه دو زوج را دگرگون می‌کند و آن‌ها را مقابل آدم‌ها و موقعیت‌هایی تازه و تصمیم‌گیری‌هایی دشوار قرار می‌دهد.

نظر منتقدان: از همان ابتدا و نمایش افتتاحیه‌اش در کن، فیلم منتقدان را دو دسته کرده است؛ در حالی که حتی دوستداران فیلم معتقدند این اثر در رتبه پایین‌تری از "جدایی نادر از سیمین" قرار دارد. آن هورنِدِی در "واشنگتن پست" اشاره می‌کند به این که سیر موازی بین تئاتر و زندگی در فیلم که چندان محکم نیست چطور در پرده سوم فیلم به شکل درخشانی به نتیجه می‌رسد. جاناتان رزنبام در "شیکاگو ریدر" بعد از این که می‌گوید فرهادی نه به سینمای مدرن تعلق دارد و نه به سینمای پست مدرن، او را با کارگردان شهیر آمریکایی الیا کازان مقایسه می‌کند که آثارش "موضوعات داغ داشتند، در کار با بازیگران دقیق بودند و تا حدودی دنبال تحریک احساسات بودند، نسبت به زیرو بم اخلاقی داستان حساسیت بالایی داشتند، اما در نهایت فاقد یک نگاه جامع و شخصی بودند."

تنا

کارگردان: مارتین باتلر و بنتلی دین

کشور: استرالیا (اولین نامزدی این کشور)

بازیگران: کاپان کوک، مونگائو دین، چارلی کالا

داستان: داستانی عاشقانه و رومئو و ژولیت‌وار درباره عشق ممنوع بین یک دختر و پسر از دو قبیله، که در جزیره تنا در اقیانوس آرام و بین قبایل بومی می‌گذرد.

نظر منتقدان: این اولین فیلمی که به طور کامل در جمهوری بسیار کوچک وانواتو فیلم‌برداری شده، با شرکت بازیگران غیرحرفه‌ای در نقش‌های خودشان و در زبان محلی ساخته شده و برای همین است که به عنوان نامزد اسکار فیلم خارجی‌زبان از یک کشور انگلیسی‌زبان - استرالیا - پذیرفته شده است. لوک باکمستر در "گاردین" ضمن ستایش از فیلم‌برداری خیره‌کننده فیلم، که جایزه بهترین فیلم‌برداری را در جشنواره فیلم ونیز سال ۲۰۱۶ برد، می‌نویسد: "داستان عشق ممنوع فیلم واقعا تازگی ندارد، اما این‌ بار روابط شکننده و پرتنش بین قبایل داستان جان تازه‌ای به این کلیشه آشنا می‌دهد."

تونی اردمن

کارگردان: مارن آده

کشور: آلمان (نوزدهمین نامزدی این کشور)

بازیگران: پیتر زیمونی‌شِک، ساندرا هولر، اینگرید بیزو

داستان: وینفرید کونرادی یک معلم موسیقی است که بیشتر از هر کاری به شوخی‌های عملی و سر کار گذاشتن علاقه دارد. او حتی برای احیای رابطه به سردی گراییده با دختر بیش از حد جدی‌اش، که حالا برای شرکتی چندملیتی در رومانی کار می‌کند، به شوخی متوسل می‌شود؛ تا جایی که بدون خبر به سراغ او در بخارست می‌رود و با کلاه‌گیس و دندان مصنوعی در مهمانی‌های شرکت او خودش را به عنوان تونی اردمن، سفیر آلمان، معرفی می‌کند.

نظر منتقدان: فیلم در سال ۲۰۱۶ توسط حداقل سه مجله سینمایی مهم دنیا، "سایت اند ساوند" (بریتانیا)، "کایه دو سینما" (فرانسه) و "فیلم کامنت" (آمریکا) به عنوان اثر برگزیده منتقدان انتخاب شد. کیت میوئر در روزنامه "تایمز" رابطه پدر و دختر در فیلم را "سوررئال و بی نهایت بامزه" توصیف کرده. کاترین ویتلی در "سایت اند ساند" اشاره کرده که چطور تماشای دوباره و چندباره فیلم رگه‌های پررنگ تراژدی در فیلم را آشکار می‌کند، در نقطه مقابل بخش کمیک آن که در نگاه اول به چشم می‌آید.

فیلم قرار است با بازی جک نیکلسون در آمریکا بازسازی شود. خبر این بازسازی به اضافه طولانی بودن زمان فیلم که برای یک کمدی کمی غیرعادی است (۱۶۲ دقیقه) شانس فیلم برای اسکار را کمی پایین می‌آورد.


سرزمین مین

کارگردان: مارتین زندولیت

کشور: دانمارک (دوازدهمین نامزدی این کشور)

بازیگران: رولند مولر، لوییس هافمن، جوئل باسمن

داستان: بعد از پایان جنگ جهانی دوم و شکست آلمان، گروهی از اسرای جنگی آلمانی در دانمارک که تقریبا همه‌شان نوجوان هستند برای پاکسازی مناطق مین‌گذاری شده ساحلی استفاده می‌شوند و چون هیچ‌کدام متخصص این کار نیستند و با دست خالی باید مین‌ها را خنثی کنند، رفتن هر روزه به ساحل به معنای مرگ اجتناب‌ناپذیر عده‌ای از آن‌هاست. تمرکز فیلم بیشتر بر روی رابطه یک افسر دانمارکی خشن با اسرای آلمانی است که پایانی تاثیرگذار را رقم می‌زند.

نظر منتقدان: عنوان این فیلم "محکم و پرتعلیق" (نقل از "نیویورک تایمز")، بازی با کلمه mine در انگلیسی و "مین" و "من" است که هم معنای سرزمینِ من را می‌دهد و هم زمین مین‌گذاری شده. گادفری چشایر در نقدش بر فیلم ضمن اشاره به اهمیت تاریخی فیلم و این‌که استفاده از اسرای غیرمتخصص برای پاکسازی میادین مین جنایت جنگی محسوب می‌شود، آن را "اثری باورپذیر و به طور مداوم درگیرکننده خوانده" و آن را مدیون کیفیت بالای ساخت فیلم دانسته است. یک نکته کلیدی دیگر درباره فیلم این است که یکی از معدود فیلم‌های اسکار است که توسط یک فیلم‌بردار زن - کامیل یِلم، همسر کارگردان - فیلم‌برداری شده است.


مردی به نام اووه

کارگردان: هانِس هولم

کشور: سوئد (پانزدهمین نامزدی این کشور)

بازیگران: رولف لاسگارد، بهار پارس، فیلیپ بِرگ

داستان: زندگی اووه که مرد بدخلق و دوست‌نداشتنی محل است با اسباب‌کشی یک خانواده مهاجر تازه به محله تغییر می‌کند.

نظر منتقدان: استفانی مری در "واشنگتن پست" فیلم را تلفیقی موفق از ژانرها خوانده و نوشته "چرخش‌های غیرمنتظره داستان عاشقانه فیلم و طنز فرح‌بخش، آن باعث اعتلای داستان کمابیش آشنای فیلم می‌شود." منتقدان به شباهت‌های این فیلم که بر اساس کتاب پرفروش فردریک باکمن ساخته شده به فیلم "گران تورنینو"ی کلینت ایستوود اشاره کرده‌اند که در آن هم یک دوستی عمیقی بین خانواده مهاجر و همسایه بدخلق و ظاهرا نژادپرست‌شان شکل می‌گیرد. با این که مساله مهاجران و تعامل با صلح و دوستی با دیگران در این روزها موضوعی اساسی محسوب می‌شود، این شباهت به فیلم ایستوود ممکن است شانس اسکار فیلم را کم کند.

هنرپیشه زن اصلی فیلم، بهار پارس، ایرانی و متولد شیراز است. این تنها فیلم خارجی اسکار امسال است که در هیچ فستیوال بین‌المللی مهمی به نمایش درنیامده است.