مناظره‌ است نه مسابقه مشت‌زنی!

حسین فردرو درباره نحوه‌ی پوشش مناظره‌های انتخاباتی، طراحی دکور و شیوه اجرای مناظره‌ نکاتی را بیان کرد.

این برنامه‌ساز قدیمی گفت: شیوه مناظره‌های ما در این دوره، همچون مناظره‌های زنده‌ی دنیا بود و به نوعی صداوسیما از این شیوه عاریه گرفته بود که اصلا اشکالی هم ندارد و این منطقی است که ما هم از این الگو استفاده کنیم چرا که از این جریان مبرا نیستیم. اما نکته‌ای که وجود دارد این است که شیوه‌ی تبلیغات ما کمی متفاوت‌ از تبلیغات انتخاباتی در سایر کشورهای دنیاست. نحوه حمایت صداوسیما از کاندیداها به شکلی برابر، در کمتر جای دنیا اتفاق می‌افتد.

او ادامه داد: در کشورهای دیگر نامزدها برای تبلیغات هزینه پرداخت می‌کنند و آگهی می‌دهند اما در ایران دولت یک بودجه کلی برای انتخابات به صداوسیما می‌دهد و همه امکانات برای نامزدها مساوی اعمال می‌شود. در این سیستم نکات مثبت از این جهت است که کاندیدا هزینه نمی‌دهد، با این حال کاندیداها از این موقعیت بهره لازم را نمی‌برند.

فردرو سپس درباره‌ی محتوای مناظره‌ها و تأثیر آن بر مخاطبان، اظهار کرد: انگار برخی‌ها دوست دارند مسابقه مشت‌زنی در مناظره‌ها ببینند. اگر از ورزش بوکس زیاد استفاده نکرده‌ایم از طرفی دوست داریم کاندیداهای ما آن را انجام دهند و به جای اینکه به برنامه‌ریزی آینده‌شان بپردازند، به تخریب یکدیگر می‌پردازند و مردم نیز همین را می‌خواهند.

او اظهار کرد: جای شکر دارد که صداوسیما این فضا را برای کاندیداها باز کرده است، اگرچه فضا کمی هیجان‌انگیز بود، اما در کل مسیر درستی را رفته است و از این جهت به وظیفه خود عمل کرده است. اما نکته‌ای که وجود داشت این بود که همچنان شاهد کمرنگ بودن مجری بودیم؛ البته مجری مناظره‌ها تلاش کرد تا هم در ظاهر و هم در لحن صحبتش، هیچ نوع برداشتی از او نشود ولی متأسفانه سوءبرداشت‌ها همواره وجود داشته است و چه بخواهیم و چه نخواهیم عده‌ای برداشت‌هایی دارند و می‌خواهند صداوسیما را منتسب به نظر خود کنند. اما تلویزیون واقعا در این دوره تلاش زیادی کرد.

فردرو درباره‌ی نماها و تصاویری که از چهره‌ی کاندیداها در مناظره‌ها گرفته می‌شد، اظهار کرد: تصاویر و عکس‌العمل‌هایی که تصویربردار و کارگردان از نامزدها در مناظره‌ها ارائه می‌داد، معقول و کاملا درست بود اما نکته‌ای که وجود دارد این است که در برنامه‌های مناظره‌ در دنیا، نمایش عکس‌العمل‌ها محافظت‌شده است که مبادا با نشان دادن تصویر فرد مورد نظر، نکته دیگری القاء شود. مثل پوشش تلویزیونی تبلیغات انتخاباتی و دادگاه‌های مهمی که برگزار می‌شود. اینکه برای مثال آقای قالیباف مطلبی درباره‌ی آقای روحانی بگوید و کارگردان تصویر آقای روحانی را نشان دهد، منطقی است و این نوع عکس‌العمل نشان دادن اشکالی ندارد. اما زمانی که سخنران افرادی را مخاطب قرار می‌دهد اما نامی از آن‌ها نمی‌برد و تصویر فرد دیگری نشان داده می‌شود، این اقدام کاملا غلط است.

او درباره‌ی شیوه اجرای مرتضی حیدری در مناظره‌ها نیز گفت: مرتضی حیدری تجربه‌های خودش را دارد و درخصوص حضورش در مناظره‌ها به این تجربه‌اندوزی ادامه می‌دهد، اما نکته‌ای که وجود دارد این است که متأسفانه صداوسیما نمی‌تواند به مجری‌هایش هویت بدهد و آن‌ها را قوی کند که در گفت‌وگوها مثل یک داور با طرف مقابل رفتار کنند. صداوسیما این توانایی را به مجریان نمی‌دهد. در حالی که باید این گونه باشد و اگر نباشد اتفاقی که برای آقای پورحسین در سال ۸۸ به عنوان مجری مناظره‌های انتخابات افتاد، دوباره رخ می‌دهد.

این برنامه‌ساز پیشکسوت سپس با اشاره به اینکه مجریان برنامه‌های زنده تلویزیونی در دنیا، از جرأت لازم در مناظره‌ها برخوردار هستند، اظهار کرد: ما در صداوسیما تجربه‌های خودمان را داریم و باید روش خودمان را پیدا کنیم. فعلا اینگونه شده است که ستاد انتخابات در کار مجری دخل و تصرف دارد در حالی که مجری باید در این موارد پیشگام باشد.

او افزود: مجریان برنامه‌های زنده در دنیا، مجریانی هستند که خبر را زنده می‌کنند؛ چرا که کاملا این اجازه به آن‌ها داده شده است که در صورت لزوم سیستم را تغییر دهند اما ما در کشورمان نتوانسته‌ایم به مجریان‌مان اعتماد کنیم. ستاره‌ساز بوده‌ایم، اما این روش، روشی نبوده است که دوست داشته باشیم جا بیفتد.

فردرو درباره محتوای مناظره روز جمعه (۲۲ اردیبهشت ماه) اظهار کرد: روز گذشته ما شاهد هر نوع صحبت‌ و رفتاری از سوی نامزدها بودیم؛ صحبت‌هایی که در حالت معمول به شنیدن آنها عادت نداشتیم. اما نکته‌ای که وجود دارد این است که آیا اتفاقی افتاد؟ آیا شورشی شد؟ آرامش باز هم به جامعه برمی‌گردد و مردم می‌بینند که مسئولان از عملکرد یکدیگر بی‌خبر نیستند و همدیگر را رصد می‌کنند و این اتفاق خوبی است. بنابراین خوشحالیم که این حرف‌ها را از زبان خودشان می‌شنویم و اینکه قدم بعدی برای آن‌ها اصلاح خودشان است.

او سپس یادآور شد: حرف‌های تلخ دیروز از محبوبیت آن افراد کم نکرد اما نشان داد که مردم این تحمل را دارند که بدانند این افراد چه کارهای کرده‌اند. دیروز مناظره به گونه‌ای برگزار شد که دیگر کسی نبود بگوید بگم بگم و همه چیز را گفتند.

فردرو سپس درباره عملکرد تلویزیون در برگزاری مناظره‌ها در دوازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری اظهار کرد: تلویزیون راه خوبی را در پیش گرفته است. امیدواریم که فرصتی ایجاد شود که این فضای انتقاد همچنان باز باشد و تلویزیون و رسانه‌های خودمان در رأس باشند نه شبکه‌های خارجی.

او با اشاره به زنده بودن مناظره‌ها و برخی برنامه‌های دیگر نیز یادآور شد: در دورانی حدود ۱۵ سال پیش، پخش مستقیم آنقدر در تلویزیون مشکل بود که قابل تصور نیست، اما در حال حاضر به جایی رسیده‌ایم که خود مسئولان برنامه ضبط شده را قبول ندارند. حالا تلویزیون بعد از ۱۵ سال به این نتیجه رسیده است که پخش زنده هیجان را بیشتر می‌کند. بنابراین راه نجات جامعه‌ی ما باز بودن ارتباط زنده است. پیش از این صداوسیما به دلیل حرف‌هایی که در مناظره‌ها زده می‌شد، مواخذه می‌شد اما در حال حاضر هیچ کسی در این مناظره‌ها صداوسیما را مسئول نمی‌داند و این اتفاق خوبی است که هر کسی مسئول کار خود باشد.

فردرو بخش آخر صحبت‌های خود را به اظهار نظر درباره دکور برنامه مناظره‌ اختصاص داد.

این کارگردان و تهیه‌کننده در این زمینه اظهار کرد: در دکور تلاش شده بود بی‌طرفی لازم در بک‌گراند صفحه نمایش تلویزیون اعمال شود به صورتی که از رنگ و لعاب شاد استفاده شد اما باز هم شیوه چینش کاندیداها با مجری به شکلی خطی که همه نگران آن بودند، اعمال شد. در حالی که اگر این چینش دایره‌ای بود دیگر سیستم قرعه‌کشی و یا بالا و پایین مجلس نداشتیم و هنوز این فرهنگ را داریم که مهمان‌ها همدیگر را نبینند و چینش به شکل خطی باشد. در حالی که این چینش هیجان و ارتباط را کمتر می‌کند. هر چند این به معنای بی‌دقتی نیست بلکه سیاست اجرایی است.

او با اعتقاد بر اینکه چینش دکور به شکل خطی فضای مناظره را خنثی می‌کند اظهار کرد: این خود کاندیداها بودند که باعث هیجان فضای مناظره‌ها شده بودند. در نتیجه سیستم طراحی صحنه بسیار خنثی بود و اگر این سیستم به شکل دایره‌ای تعبیه می‌شد این بالا و پایین‌ها رعایت می‌شد.

حسین فردرو در پایان تأکید کرد: سیستم خطی فاقد هیجان است و از طرفی در سیستم خطی نیازمند قرعه‌کشی هستیم که بالا و پایین مجلس مطرح نباشد اما به هر ترتیب سلیقه‌ای در دکور مناظره‌ها اعمال شده بود که فکر شده بود.